این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
نامه هنرهای نمایشی و موسیقی، جلد ۱۵، شماره ۳۸، صفحات ۸۵-۹۸
عنوان فارسی آپوریای عقل/جنون: عدم قطعیت در درام در بستر آسایشگاه روانی
چکیده فارسی مقاله در مباحث ساختارگرایی، معنای یک کلمه در تفاوت با دیگری آشکار می‌شود، برای مثال، «عقل» آن چیزی است که «جنون» نیست؛ ولی در پساساختارگرایی، ژاک دریدا این تقابل را به چالش می‌کشد و با مطرح کردن بنیان‌فکنی، به آن بخشی از معنا توجه دارد که دو سوی تقابل، در تضاد باهم نیستند و بینشان نوعی هم‌پوشانی وجود دارد، یعنی یک مفهوم، نقطه‌ی مقابل خودش را دربر می‌گیرد و نوعی آپوریا شکل می‌گیرد. با اینکه بنیان‌فکنی را بیشتر به‌عنوان خوانشی برای یافتن ایدئولوژی‌های پنهان اثر درنظر می‌گیرند، گویی با تکیه بر آپوریا به‌مثابه‌ی ابزاری رتوریکی، خودِ اثر می‌تواند تبدیل به بنیان‌فکنی شود، یعنی بنیان‌فکنی نه‌تنها در خوانش، بلکه در متن اثر نیز وجود داشته باشد. بیشتر پژوهش‌های صورت‌گرفته در مورد آپوریا به حضور آن در دیالوگ‌های سقراطی پرداخته‌اند، ولی به نظر می‌رسد آپوریا در بخش‌های مختلف اثر یافت شود. پرسش اصلی در این پژوهش این است که آپوریای عقل/جنون چگونه شکل می‌گیرد و این آپوریا چگونه متن را خود-بنیان‌فکن می‌سازد؟ بنابراین، با استفاده از بنیان‌فکنی دریدا و با تمرکز بر آپوریای عقل/جنون، نمود آپوریا در درام بررسی می‌شود تا هم چگونگی شکل‌گیری آپوریا مشخص شود، و هم یکی از ظرفیت‌های آن در خود-بنیان‌فکنی متن آشکار شود. بدین‌منظور، با فرض اینکه آثاری که در فضای آسایشگاه روانی شکل گرفته‌اند، لزوماً با آپوریای عقل/جنون درگیرند، دو نمایشنامه‌ی «راه توفانی فرمان پسر فرمان از میان تاریکی» و «آرامسایشاه» بررسی می‌شوند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد علاوه بر اینکه فضای آسایشگاه روانی، خود به ابزاری برای پروراندن آپوریا تبدیل شده، واقعیت سوبژکتیو نیز به شکل‌گیری آپوریای عقل/جنون دامن زده است. بدین‌ترتیب، مشخص نبودن مرز بین عقل و جنون، توجه را به فضای مشترک بین آن‌ها جلب می‌کند و روش دیگری از دیدن جهان را به مخاطب پیشنهاد می‌دهد و او را دعوت به تفکر انتقادی می­کند. بنابراین، آثاری که در فضای آسایشگاه روانی شکل می‌گیرند، به‌دلیل بازی با مفهوم عقل و جنون، آپوریایی هستند. بسط آپوریای عقل/جنون در کل درام، تم یا موضوع اثر را آپوریایی می‌کند. پس آپوریا می‌تواند به شکل تم آپوریایی نیز در اثر ظاهر شود و بدین‌ترتیب، اثر را خود-بنیان‌فکن سازد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله آپوریا، عدم قطعیت، درام، دریدا، عقل/جنون،
عنوان انگلیسی The Aporia of Sanity/Insanity: Uncertainty in Drama Set in a Mental Asylum
چکیده انگلیسی مقاله This research studies The Stormy Trek of Farman Son of Farman Through Darkness by Bahram Beyzaie, and Aramsayeshgah by Bahman Forsi to examine the undecidability between sanity and insanity in a mental asylum setting. The study reveals a lack of a precise border between the two, with the sane becoming insane and the insane becoming sane. The mental asylum setting acts as a threshold space, functioning as a border between sanity and insanity. The primary tool for mixing this binary opposition is the use of aporia as a rhetorical device which is related to the subjective views of the characters. Each character sees events from their own perspective, and there is no clear indicator to measure the truth of their statements. By challenging the traditional understanding of binary oppositions, specifically the sanity/insanity duality, this research suggests a new way of approaching these concepts. The aporia of sanity/insanity, utilizing space and subjective view, questions the perfect model of sanity and insanity, encouraging the audience to adopt an attitude without the need for definitive decisions. It is not about taking a stance between the two, but rather acknowledging that subjective views can influence truth, and the absence of a clear model creates meaning with a delay. Drawing on post-structuralist ideas, this research aligns with Jacques Derrida's challenge to binary oppositions in Deconstruction. It highlights the overlap and lack of complete conflict between the two sides of the opposition, as concepts can include their opposite points. This perspective in drama creates a new attitude towards concepts that traditionally have precise boundaries or are preferentially treated. In conclusion, the findings emphasize how the atmosphere of the mental asylum, coupled with the use of subjective view, contributes to the formation of the aporia of sanity and insanity in these plays. The lack of clarity in the border between reason and madness directs attention to the shared space between them, offering the audience an alternative way of perceiving the world. In general, the use of aporia in plays set in a mental asylum has a thematic significance which spreads the aporetic theme throughout the plays and makes them aporetic and self-deconstructive. Furthermore, the thematic use of aporia can be applied to drama using different binary oppositions. This means that the deconstruction of different aporias can act as the theme of drama and make it self-deconstructive.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله آپوریا, عدم قطعیت, درام, دریدا, عقل/جنون
نویسندگان مقاله رحمت امینی |
گروه آموزشی هنرهای نمایشی دانشگاه تهران

محمد باقر قهرمانی |
دانشیار گروه هنرهای نمایشی دانشگاه تهران

بهروز محمودی بختیاری |
دانشیار دانشگاه تهران، استان تهران، شهر تهران

سحر مشگین قلم |
دانشجوی دکترای تئاتر، دانشکدگان هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

نشانی اینترنتی https://dam.journal.art.ac.ir/article_1352_b5131090f8cbf808847b9fb8b66d05d9.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات