این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
زبان شناسی و گویش‌های خراسان، جلد ۱۶، شماره ۲، صفحات ۳۲-۱
عنوان فارسی بررسی درزمانی اصطلاحات خویشاوندی در زبان فارسی
چکیده فارسی مقاله همۀ جوامع برای ارجاع به خویشاوندان و مورد خطاب قرار دادن آن‌ها از اصطلاحات خویشاوندی استفاده می‌کنند. اغلب بررسی‌های انجام شده در زمینه روابط خویشاوندی، بر پایۀ روابط نسبی و سببی صورت گرفته‌اند و به این نکته توجه نشده است که در برخی از جوامع، روابط خویشاوندی براساس معیارهایی به غیر از معیارهای نسبی و سببی تعریف می‌شوند. درواقع، مسیرهای تبارشناختی، نمی‌توانند این دانش فرهنگی را نشان دهند. در رویکرد تحلیلی اتخاذ شده در پژوهش حاضر، اصطلاحات خویشاوندی به‌عنوان عناصری فرهنگی در نظر گرفته شده‌اند. در این روش، نقشه‌های خویشاوندی بدون ارجاع به روابط تبارشناختی امکان بازشناسایی مفاهیم خویشاوندی نخستین را فراهم می‌کنند و به‌این‌ترتیب قادر به نمایاندن تفاوت‌های فرهنگی هستند. چارچوب به‌کاررفته در این پژوهش، پایه و اساس جامعی برای مطالعۀ مقابله‌ای نظام‌های خویشاوندی به دست می‌دهد. در پژوهش حاضر، نقشۀ اصطلاحات خویشاوندی فارسی در دوره‌ها‌ی ایرانی باستان، ایرانی میانه و ایرانی نو به دست داده شده است. در نقشه‌ها، گره آغازین «من» در مرکز قرار دارد و اصطلاحات خویشاوندی نخستین نسبت به این مفهوم شناسایی شده‌اند. بررسی و مقایسۀ درزمانی نقشه‌های اصطلاحات خویشاوندی فارسی در سه دورۀ مذکور نشان می‌دهد در دورۀ میانه، جنس دستوری از بین رفته است؛ اما جنسیت بیولوژیکی همچنان حفظ شده است. در این دوره، برخی اصطلاحات خویشاوندی حذف و برخی اضافه شده‌اند. در دورۀ فارسی نو نیز شاهد افزایش تعداد اصطلاحات خویشاوندی، وام‌گیری از زبان‌های دیگر، رواج کاربرد اصطلاحات خویشاوندی دو تکواژی و کاهش اهمیت جنسیت بیولوژیکی در بیان روابط خویشاوندی هستیم.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله واژگان فنی خویشاوندی فارسی،فضای تبارشناختی،فضای اصطلاح خویشاوندی،فضای خویشاوندی،نقشه‌های خویشاوندی فارسی،
عنوان انگلیسی Diachronic Investigation of Persian Kinship Terminology
چکیده انگلیسی مقاله All societies use kinship terms to address and refer to one’s kin. Most studies dealing with kin terms have been done based on consanguineal and affinal kin criteria. In some societies, kin relations are established by other criteria. Therefore, cultural differences must be taken into account but genealogical paths cannot represent this cultural knowledge. In this research, kin terms were considered as cultural elements. Using kin term maps, it is possible to formally represent how kin relations are calculated without reference to genealogical relations and to recognize primary kin terms. So, cultural differences can be represented as well. The framework used in this research provides a comprehensive basis for comparative studies of kin terms. This study diachronically explored kin term maps of Old Persian, Middle Persian and New Persian. The starting point was “self” in the maps, located in the center. Primary kin terms were identified according to their position relative to the “self”. A comparison of the maps showed that in Middle Persian grammatical gender has disappeared, but biological gender was still important in this period. Some kin terms were added and some were dropped in this period. The results showed that in New Persian the number of kin terms has increased. In the New Persian, there are now some loan kin terms, two-syllable kin terms are more frequently used, and biological gender has lost its importance in expressing kinship relations
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله واژگان فنی خویشاوندی فارسی,فضای تبارشناختی,فضای اصطلاح خویشاوندی,فضای خویشاوندی,نقشه‌های خویشاوندی فارسی
نویسندگان مقاله الهه فتحیان |
دانشجوی دکتری زبان‌شناسی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

مهرداد نغزگوی کهن |
استاد زبان‌شناسی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

نشانی اینترنتی https://jlkd.um.ac.ir/article_45765_f2a1961c53b82dcde66a8521faa9998b.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات