این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
برنامه ریزی فضایی(جغرافیا)، جلد ۴، شماره ۳، صفحات ۳۷-۶۰
عنوان فارسی بررسی تأثیر عوامل طبیعی در توزیع فضایی مراکز باستانی آذربایجان غربی با استفاده از GIS
چکیده فارسی مقاله باستانشناسی به عنوان نظامی علمی برای پردازش مدلها و ایجاد قیاس‌های منطقی و بازسازی محیط طبیعی، وامدار جغرافیاست و به صورت جدایی ناپذیری در بازسازی محیط طبیعی گذشته استقرارهای انسانی با چشم‌انداز و محیط مرتبط است. از این رو پژوهش حاضر بر آن است تا با استفاده از نرم افزار GIS و مدل موران نحوه توزیع فضایی مراکز باستانی استان آذربایجان غربی را نسبت به متغییرهای طبیعی شامل ارتفاع، شیب، جهات شیب، شکل زمین، فاصله از رودخانه‌ها، کاربری اراضی، نوع آب و هوا، دما، تبخیر و بارش را بررسی کند. روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی بکارگرفته شده در این پژوهش از نوع کاربردی می باشد. بدین منظور 1408 مرکز باستانی مربوط به دوره های مختلف(پیش از تاریخ، آغاز تاریخی، تاریخی و اسلامی) شناسایی و پایگاه اطلاعاتی لازم برای آنها تشکیل گردید و سپس نحوه توزیع فضایی آنها در ارتباط با عوامل طبیعی مورد برسی قرار گرفت. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که دسترسی به منابع آب، بارش، آب و هوا، کاربری اراضی و شکل زمین بیشترین تاثیر را در پراکندگی مراکز باستانی داشته اند بطوریکه نتایج حاصل از کاربرد مدل موران بیانگر تغییر توزیع فضایی مراکز باستانی از الگوی تصادفی در دوران پیش از تاریخ ( با z-score 4/0) به الگوی خوشه‌ای نه چندان قوی در دوره اسلامی (با z-score 04/2) با همبستگی فضایی متوسط می‌باشد بستر طبیعی مراکز باستانی در دوره های تاریخی و عصر آهن بیشتر نواحی کوهستانی جنوب و جنوب شرقی استان با آب و هوای مرطوب و خیلی مرطوب می باشد این شرایط با وجود دسترسی به مراتع، محیط مناسبی را برای دامداری فراهم می کند. این در صورتی است که در خوشه های مربوط به دوران تاریخی و اسلامی بیشتر در حوزه رودخانه ها و نواحی کوهپایه‌ای و در ارتباط با اراضی کشاورزی و یا مخلوط اراضی دیم و مرتع پراکنده هستند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Study the effect of natural factors on the spatial distribution of ancient centers using GIS in West Azerbaijan
چکیده انگلیسی مقاله Archeology as a scientific system for processing of models and making rational analogy and rebuilding natural environment, is indebted to geography, and is inseparably relevant to landscape and environment in rebuilding past natural environments of human settlings. Although particular patterns of life is formed on Earth by the result of interaction between humans and the environment there. Changes in the natural environment have provided spatial differentiation in terms of Population and housing density and the cause of formation have been patterns of living in different historical periods. Hence, the present study intends to study the manner of special distribution of ancient centers in regard to natural variables including elevation, slope, aspect, landforms, distance from rivers, land uses, climate parameters such as rainfall, temperature and evaporation using GIS and ''Moran'' model. The descriptive-analytical research method was used in this study. For this purpose, 1408 ancient centers of different eras (prehistoric, beginning of history, historical and Islamic) were recognized, and spatial geo database of them was created, and then the pattern of spatial distribution of them in regards to natural factors was investigated. The result of this study indicates that accessibility to water resources, rainfall, weather, land uses, and landforms have had the most effect on distribution of ancient centers, as a results of ''Moran'' model application indicate that the change in spatial distribution of ancient centers from random model in prehistoric era (Z score of 0.4) to somewhat strong cluster model in Islamic era (Z score of 2.04) with average spatial distribution. The natural field of ancient centers in historical eras in the era's of Iron age is mostly distributed on mountainous areas of south and south eastern of the province with humid and very humid climate. This situation according to the accessibility to rangelands provides a suitable environment for animal husbandry. However, the clusters of Islamic and Historic eras are mostly distributed on the catchments of rivers and foothills in relation to agricultural or mixture of rangeland and dry farming lands.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله واله سلطان زاده |
-

علی اکبر تقیلو | ali akbar
دانشگاه ارومیه
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه ارومیه (Urmia university)

احمد آفتاب |
دانشگاه محقق اردبیلی
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه محقق اردبیلی (Mohaghegh ardabili university)

اردوان قربانی |
دانشگاه محقق اردبیلی
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه محقق اردبیلی (Mohaghegh ardabili university)

نشانی اینترنتی http://sppl.ui.ac.ir/article_16005_d72e4a60505f54a932dbd15dbe519b32.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/646/article-646-335661.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات