این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
فرهنگ رضوی، جلد ۱۲، شماره ۴۸، صفحات ۹۱-۱۳۱
عنوان فارسی تحلیل تحولات وقف در دورۀ پهلوی(مورد مطالعه؛ آستان ‌قدس‌ رضوی)
چکیده فارسی مقاله این مقاله با تکیه بر داده‌های وقف‌نامه‌ها در آستان‌قدس‌رضوی و شواهد تاریخی، می‌کوشد تصویر روشنی از سیر وقف‌های غیرمنقول، واقفان، نوع رَقَبات و پراکندگی جغرافیایی‌شان، مصرف موقوفات و نیز واگذاری تولیت یا ناظر ارائه ‌کند. برای توضیح این تحولات از تاریخ اجتماعی و پاره‌ای مفاهیم نظری بهره‌ گرفته‌ و از روش تاریخی توصیفی تحلیلی و مصاحبه استفاده شده ‌است. یافته‌ها بیانگر آن است که: میانگین سالانه وقف‌های غیرمنقول در پهلوی حدود یک و نیم است. 85% واقفان متعلق به پایگاه اجتماعی متوسط‌متوسط و متوسط ‌بالا بوده و به جز اندکی از تجار و کسبه،40% تولیت موقوفه را به آستان واگذار کرده‌ و54% ناظر تعیین نکرده‌اند. 68% موقوفات جنبه خاص داشته و حدود 22% مصارف برای امور درمانی بوده‌ است. همچنین بیشترین فراوانی رقبات با 13% زمین است. میانگین سالانه وقف در زمان‌هایی که یک نفر متولی و استاندار بوده 07/2 درحالی که برای سال‌هایی که فقط متولی بوده 30/1بوده ‌است. ضریب ‌همبستگی ارتباط مستقیم بین اقدامات متولیان و میزان وقف و نیز ارتباط مستقیم و شدید بین تعداد رقبات و ماه‌های تولیت را نشان می‌دهد. ضمن آنکه باید به مؤلفه‌های وجهۀ اجتماعی نایب‌التولیه‌ها، ثبات اجتماعی، بوروکراتیک‌شدن آستان و تاثیر سیاست‌های حکومت نیز توجه داشت؛ بنابراین واقفان این عصر بر مبنای درکی از نیازهای جامعه که به واسطۀ اقدامات متولیان آستان و شبکه‌های اجتماعی متاثر از محیط نهادی، پررنگ‌تر شده بود، اقدام به وقف کرده‌اند. درضمن تمرکز در برخی شهرها را می‌توان با رویکرد شناختی و تداوم سنت وقف توضیح داد، ولی عدم‌تشویق و همراهی روحانیت و حکومت و نیز رشد بنگاه‌های خیریه بر عدم‌پراکندگی وقف موثر بود.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله وقف،پهلوی،آستان ‌قدس،تاریخ اجتماعی،
عنوان انگلیسی Analysis of Waqf changes in Pahlavi period;Case Study: Astan Quds Rasavi
چکیده انگلیسی مقاله Based on the data of Waqfs in Astan Quds Razavi and historical evidence, this article tries to present a clear picture of Waqf changes; Waqifs(Donators), type of Waqfs and their geographical distribution, manner of endowment consumption, as well as the assignment of Custodians or supervisor.In addition,From the perspective of social history and using some theoretical concepts, it seeks to explain these developments.For this purpose, descriptive-analytical historical method and interview were used.
The most important results show that;Without considering a combination of components, it is not possible to establish a strong correlation between macro policies, actions and the social image of Custodianson the one hand and the amount of endowment absorptionon the other hand.Despite some inappropriate policies and shortcomings in the performance of the Custodians, the waqifs have made endowments based on an understanding of the needs of the society, which was enhanced by the institutional environment. These People mostly belonged to the upper middle social base and except for a small number of merchants entrusted the responsibility of endowment to Astan.These people usually considered the use of endowments for medical purposes and the least use in religious ceremonies for Taziah.Also, in this era, it seems that the lack of distribution of Waqf is related to the growth of charitable organizations, the lack of encouragement from the clergy and the government.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله وقف,پهلوی,آستان ‌قدس,تاریخ اجتماعی
نویسندگان مقاله مصطفی فرزانه |
دانشجوی دکترای گروه علوم اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

وحید شالچی |
دانشیار گروه جامعه شناسی، داشنکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

مجید فولادیان |
دانشیار جامعه شناسی، گروه علوم اجتماعی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

نشانی اینترنتی http://www.farhangerazavi.ir/article_198673_8ee8b6cc23d0588508cd888105cfd0c1.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات