این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
تولید محصولات زراعی و باغی، جلد ۱۳، شماره ۴۷، صفحات ۵۸۷-۵۹۸
عنوان فارسی ارزیابی پتانسیل عملکرد دانه و هم‌بستگی صفات در سه گونه‌ از جنس براسیکا (B. napus, B. rapa, B. juncea) تحت شرایط دیم در منطقه گنبد
چکیده فارسی مقاله توسعه کشت دانه‌های روغنی جهت تأمین روغن‌های خوراکی یکی از اهداف مهم کشور در رسیدن به خودکفایی است. بدین منظور یافتن گونه‌هایی از جنس براسیکا که دارای عملکرد بالا بوده و بتوانند با خشکی فصل رویش بهتر مقابله کنند برای مناطق دیم کشور حایز اهمیت فراوان است. این تحقیق از سال 1382 به‌مدت سه سال در ایستگاه تحقیقات کشاورزی (گنبد در گلستان) به‌اجرا در آمد. در این مطالعه تعداد بیست رقم و هیبرید کلزا از سه گونه B. napus، B. rapa و B. juncea گزینش شده از آزمایش‌های مقایسه عملکرد سال‌های قبل، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی به‌صورت کشت پاییزه برای سه سال در شرایط دیم مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد بین سال‌ها و ارقام از نظر صفات تعداد روز تا رسیدگی، تعداد خورجین در بوته، درصد روغن، عملکرد روغن و عملکرد دانه در سطح احتمال 1% اختلاف معنی‌داری وجود داشت. بیشترین عملکرد دانه در سال دوم (2103 کیلوگرم در هکتار) و سپس سال‌های اول و سوم (به‌ترتیب 1771 و 1575 کیلوگرم در هکتار) به‌دست آمد. ارقام j-98-102/51-5 از گونه B. juncea و Alexandra و B. Comet از گونه‌ بهاره B. napus بیشترین عملکردهای دانه (به‌ترتیب 2484، 2326 و 2290 کیلوگرم در هکتار) را داشتند. تجزیه رگرسیون به‌روش گام به گام مشخص نمود که صفات تعداد خورجین در بوته و درصد روغن اثر مثبت (به‌ترتیب 53/508، 48/96) و تعداد روز تا رسیدگی اثر منفی (63/78-) معنی‌داری روی عملکرد دانه داشتند. در تجزیه عامل‌ها چهار عامل استخراج شد. بردار بار عامل‌های مربوط به سه ریشه مشخصه اول نشان داد که سه عامل اول 794/98% کل واریانس را توجیه می‌کند، که سهم عوامل اول و دوم وسوم به‌ترتیب 575/45% و 816/36% و 403/16% بود. عامل اول،‏ عامل بهره‌وری (صفات عملکرد دانه و عملکرد روغن از بار عاملی مثبت بالا به‌ترتیب 974/0 و 940/0)، عامل دوم، عامل مخزن (صفت تعداد خورجین در بوته از بار عاملی مثبت بالا به‌ترتیب 686/0)، عامل سوم‏، عامل سرمایه ثابت گیاه (صفات تعداد روز تا رسیدگی و ارتفاع بوته بار عاملی مثبت بالایی به‌ترتیب 672/0 و 944/0) نام‌گذاری شد. در نهایت ارقام j-98-102/51-5، Alexandra و Comet با داشتن بیشترین عملکردهای دانه و زودرسی، برای منطقه گنبد در شرایط دیم برای کشت پاییزه قابل توصیه هستند. و می‌توان صفت تعداد روز تا رسیدگی کمتر (زودرسی) و تعداد خورجین در بوته را به‌عنوان یک شاخص گزینش در شرایط دیم گنبد معرفی نمود.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله واژه‌های‌ کلیدی‌، کلزا، عملکرد دانه، شرایط دیم
عنوان انگلیسی Evaluation of Seed Yield Potential and Traits in Species of Brassica ( B. napus, B. rapa, B. juncea ) under Rain Fed Conditions in Gonbad Area
چکیده انگلیسی مقاله Development of oil seed crops is the most important aim in our country to achieve self sufficiency. This study was conducted to assess the suitability of oil brassicas species in rain-fed warm areas of Iran. This research was performed for three years in Agricultural Research stations of Gonbad (Golestan). Twenty varieties and hybrids (B. napus, B. rapa, B. juncea ) were compared in RCBD with three replications under rain fed conditions. Each plot had 4 rows 5-meter long. Combined analysis results indicated that there were significant differences at 1% probability level among years and varieties for No. of days to maturity, No. of pod per plant, oil%, oil and seed yield. The highest seed yield was obtained in the 2nd year (2103.48 kg.ha), followed by the 1th and 3rd year (1771.50 and 1575.13 kg.ha, respectively). Namely, year environment factor had a significant effect on the rape seed product. j-98-102.51-5 (B. juncea), Alexandra and comet (Spring B. napus) showed the highest seed yield (2484, 2326 and 2290 Kg.ha, respectively). Regression analysis via step by step method explained that No. of pod per plant and oil percentage had significant positive effects (508.53 and 96.48 respectively) and No. of days to maturity significant negative effect (-78.63) on the seed yield. Factor analysis extracted four factors. Factor loading of the first three eigen values showed that the first three factors explained 98.794%, sum of variance. Rates of first, second and third factors were 45.575%, 36.816% and 16.403%, respectively. The first factor, second factor and third factor were named productivity factor (seed yield and oil yield), sink factor (No. of pod per plant), fixed capital factor (No. of day to maturity and plant height) respectively. Generally, j-98-102.51-5, Alexandra and comet varieties are advisable for Fall planting under rain fed conditions in Gonbad area because they had the highest seed yield and earliness. Also, we can introduce less No. of days to maturity (earliness) and more No. of pod per plant as select index under rain fed conditions in Gonbad.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Rapeseed, Seed yield, Rain fed conditions.
نویسندگان مقاله ابوالفضل فرجی | a faraji


حسین حاتم زاده | h hatamzadeh


نشانی اینترنتی http://jcpp.iut.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-454-1&slc_lang=fa&sid=fa
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/737/article-737-337584.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده عمومی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات