این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، جلد ۲۴، شماره ۳، صفحات ۱۵۳-۱۷۸
عنوان فارسی مدل سازی برآورد منطقه ای رسوب معلق در حوضه آبریز دره رود اردبیل
چکیده فارسی مقاله بار معلق رودخانه شامل مواد معدنی و آلی است که در جریان رود به ویژه جریان‌های آشفته، پخش شده و بدون تماس با بستر تا مسافت‌های زیادی جابجا می‌شود. مواد معدنی مشخصا شامل ذراتی در اندازه ی رس تا دانه‌های ماسه است. بار معلق برحسب غلظت، دبی (جریان جرم رسوب در هر واحد زمانی) که تحت عنوان" بار" از آن یاد می‌شود و نیز پراکنش اندازه ذرات (نسبت بار به ذراتی با اندازه ای مشخص) تعیین می‌گردد. ذرات رسی_سیلتی(غالبا به بار شسته معروف هستند) تا حد زیادی براثرفرایند‌های فرسایشی خارج از مجرای رود خانه شکل می‌گیرند، به آسانی به حالت معلق در آمده و پس از ترکیب با جریان آب تا مسافت‌های طولانی به صورت معلق جابه جا می‌شوند حوضه ی آبریز رودخانه ی دره رود به عنوان یکی از زیر حوضه‌های رود خانه ی ارس، بخشی از شبکه‌های زهکشی ارتفاعات شمال باختری ایران را در محدوده استان‌های آذربایجان شرقی و اردبیل با حجم بالای رسوب به سمت دریای خزر تخلیه می‌نماید. جریانهای سطحی این حوضه مواد حاصل از تخریب وفرسایش را به اشکال مختلف به سمت سطح اساس حمل می کند که بخشی از آنها شامل نهشته‌های نرم و بافت ریز به صورت رسوبات معلق می باشد. از طرف دیگر وجود سه سد مخزنی یامچی، سقزچی و سبلان در سطح حوضه لزوم مطالعه وشناخت توان رسوب زایی و فرسایش پذیری این حوضه را با رویکرد بالا بردن عمر مفید سدهای یاد شده، دو چندان می‌نماید. عدم وجود ایستگاه‌های هیدرو متری و نمونه برداری غلظت مواد رسوبی در همه زیر حوضه‌ها و لزوم براورد رسوب در حوضه‌های فاقد امار از مسائل پیش رو است. بر همین اساس بر آورد میزان همبستگی رسوب و دبی درحوضه دره رود و زیر حوضه‌های آن و هم چنین برآورد میزان رسوبات بارمعلق برای حوضه‌های فاقد آمار براساس معادلات منطقه ای حاصله ازنتیجه تحقیق ودست یابی به معادله ی منطقه ای رسوب از اهداف اصلی پژوهش حاضر است برای این منظور داده‌ها واطلاعات مربوط به دبی ورسوب 31 ایستگاه هیدرومتری واقع درحوضه تجزیه وتحلیل گردیده است. مقدار رسوب بارمعلق برآورد شده برای حوضه 7/8 میلیون تن درسال بوده ومیزان دبی ویژه رسوب 624 تن درسال درکیلومتر مربع است. خروجی مدل معادلات منطقه ای برآورد رسوب برای حوضه دره رود و زیر حوضه‌های رودخانه‌های قره سو و اهر چای براساس سطح حوضه، طول آبراهه، شیب متوسط حوضه ودبی ویژه رسوب ارائه شده است. بر اساس روابط حاصله همبستگی مقدار رسوب با شیب حوضه معکوس می‌باشد.همچنین با توجه به محاسبه‌های صورت گرفته در خصوص بار معلق عبوری در ایستگاه‌های هیدرومتری در یک دوره ی سی ساله (که با دبی رود خانه همبستگی معنی داری را نشان می‌دهد ) ومحاسبه ی متوسط بار معلق در نقاط مذکور ,همبستگی معنی داری بین مورفومتری زیر حوضه‌های رود خانه دره رود و میزان رسوبات وجود دارد یافته ی اصلی دیگر نیز معادله ی نهائی برآورد رسوب معلق براساس پارامترهای مورفومتری حوضه برای حوضه‌هایبا مساحت کمتر از 500کیلومتر مربع وبیشتر از 500کیلومتر مربع ارائه شده است. واژه‌های کلیدی: ایستگاه هیدرومتری، حوضه دره رود، بارمعلق، دبی ویژه رسوب، مورفومتری حوضه، همبستگی نمائی
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Modelling of estmation of the suspended Load in Ardabil Darehrud basin
چکیده انگلیسی مقاله Extended Abstract 1- Introduction The suspended load of a comprises mineral and organic matter is dispersed through the flow by turbulence. typically, the mineral load is dominant & Consists of grains ranging is siz from clay up sand grade. The suspeded load is quantified in terms of its concentration, discharge,sediment mass flux Per unit time- also referred to as the “load”-,& Particle-size distribution(pro-portions of the load in given size fractions). Theclay -silt fractions(ofen termed”wash load”) are largely sourced from erosion Processes outside the river channel,being moreeasily suspended, they are well mixed through the flow& travel long distances in suspention. Darehrud basin, as one of subbasin of arax, discharges a high bulk of sedimentsto Caspian sea iran’s northwest mountains that located in Ardabil & eastern Azarbaija provinces. this basin carry materials resulting from denudation in various forms toward base – level which apart of these sediments includes soft & fine texture deposites in form of suspended sediment . On the other hand the existence of three reservoir dams (Yamchi , Saghezchi and sabalan) in this basin makes it necessary to study and recognize the potential of sediment creation and erosion of this with approach of increasing the useful life of mentioned dams. In this research data and information related to discharge and sediment of 31 hydrometry stations that are located in baisn have been analysed. this way that at first darehrud river’ s basin morphometry goes to the place of stations has been calculated and then the correlation equations of sediment and discharge are owned by using existing data and finally the amount of annual sediment for each river has been calculated and has been completed by using FAO method foraperiod of thirty years .The limitation existence consists lacking hydrometery and sampling from sediment mineral density in throughout basin and necceray sediment estimation in basin lacking statistic.Accordingly,estimate of correlation sediment and and discharge in Dareh Rud basin and subbasin and also estimate of sediments suspended load for the basins lacking statistic according regional eqations base on the result of research and the development of the eqation is one the main objectives of the present study. The amount of estimated sediment of suspended burden for the basin was 8.7 million ton per year . and amount of discharge specificl of sediment was 624 ton per year in each square kilometer . At least the regional equations of sediment estimate for Darehruod river basin and sub-basins of Qarahsuo and Ahar chay has been presented on the basis of basin area channel length , and special of sediment .Also according to calculations performed on the suspended load passing at hydrometery stations over a 30-year period (which shows significant correlating with river discharge) and the calculation the average suspended load in the mentioned points, their is asignificant correlation between morphometery subbasins Dareh Rud and river and sediment rate. Finally ,the final equation of suspended sediments estimate has been presented on the basis of basin’s morphometry charactristic for basins with less and more than 500 square km area .
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله مقصود خیام |
دانشگاه آزاد

رسول صمد زاده |
دانشگاه آزاد

عبدالرحیم فاضلی |


نشانی اینترنتی http://gep.ui.ac.ir/article_18608_9db260a37d52dd6ac5aa40679bce6c1b.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/761/article-761-338609.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات