این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، جلد ۲۰، شماره ۳، صفحات ۱-۲۰
عنوان فارسی فضا و نگرش فضایی در مطالعات خاک و ژئومورفولوژی (مطالعه موردی: سرآب حوضه آبی زاینده رود)
چکیده فارسی مقاله چکیده اگر دانش ژئومورفولوژی را به تعبیری، علم شناخت هندسه سطوح ارضی و تغییر و تحولات آن بدانیم، در اولین گام برای درک بهتر مفهوم فضای جغرافیایی، باید با اصول و نگرش‌های مطرح شده در دانش هندسه آشنا بود. هندسه اقلیدسی اشکال را ترکیبی از نقطه، خط، و سطح (پهنه) تلقی کرده، آن‌ها را در دو بعد و یا حداکثر سه بعد قابل تعریف می‌داند. هندسه مذکورکه سابقه طولانی درحوزه دانش مشاهده‌ای وتجربی دارد، در عصر ما دچار چالش جدی شده است. ریمان(1854) صحبت از هندسه فرا ابعادی نموده، بعدها این تعبیر سبب طرح هندسه چهار، ده و یازده بعدی گردید و هندسه مزبور نه تنها شرایط جدیدی را درکار فیزیکدانان، برای تفسیر آفرینش وتحول آن در بستر زمان باعث گردید که اصول هندسه اقلیدسی را برای تشریح وتبیین بسیاری از مسایل، ناکافی و در مواردی نادرست معرفی نمود. تولد چنین هندسه فرا ابعادی را در اصطلاح، هندسه فضایی نامیدند. هندسه فرا بعدی، اصول جدیدی را بنیان نهاد و فیزیکدانان را از فیزیک کلاسیک (نیوتنی)، به فیزیک کوانتوم رهنمون ساخت. طرح هندسه فضایی در ژئومورفولوژی مبانی دو دیدگاه کلاسیک (دیویسی ـ فرآیندی) را متحول ساخت و مبانی ژئومورفولوژی سیستمی‌را تقویت بخشید. با ورود تفکر فضایی در ژئومورفولوژی، و تغییر بنیادی درمفهوم مقیاس و سطح ادراک، مفاهیم جدیدی چون هندسه ریمان و فراکتال، ارگودیسیتی، کیاس، تعادل دینامیک، دینامیسم فضایی ـ زمانی، چند نگاره، کروم، آلومتری، پدومتری و بالاخره از همه مهمتر، بکارگیری منطق فازی به جای منطق کلاسیک دو ارزشی ارسطویی، در تحلیل‌ها ومبانی نظری ومتدولوژی پژوهش‌های ژئومرفیک مطرح شده است. این رویکرد جدید، به خوبی قادر است شرایط ایجاد خاک­های مــدفون شده و دیـرینه، تشکیل افق خاک آرجیلیک در اقالیم سرد و مرطوب گــذشته و استمرار حضور آن در مناطق گرم و خشک کنونی، وجود مخروط‌های آبرفتی دیرینه در زیر مخروط‌های آبرفتی جدید، بررسی باهاداها و فن‌های در هم تنیده و چند زمانه را تبیین و تفسیر نموده و آن را در ابعاد مختلف " فضایی ـ زمانی"تصویر نماید. بر اساس یک تحقیق موردی که در سرآب حوضه آبی زاینده رود انجام گرفته است، نتایج به دست آمده مؤید نقش انکار ناپذیر فضای مورفوژنیک (و نه یک یا دو عامل) در تحولات خاک سازی و شکل زایی است. این مقاله که برگرفته از یک طرح تحقیقاتی در دانشگاه اصفهان است، سعی برآن دارد مفهوم فضا در ژئومورفولوژی را تشریح نموده، به تبیین دریچه­های جدیدی بپردازد. آیا این رهیافت علمی‌جدید را می­توان " ژئومورفولوژی فضایی" نامید؟
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Space and Spatial View in Soil and Geomorphology Studies
چکیده انگلیسی مقاله  Abstract  If we realize that the Geomorphology is the science of survey of land geometry and form and it is also the science of changes & evolutions, the first step to the understanding of the concepts of geographical space is to be come acquainted with the principles of geometry. In Euclidian geometry, forms and features are considered the combination of points, lines and areas, which are defined in two or three dimensions. This geometry, which has a long history in the observational and experimental realms has been faced with serious shortcomings and challenges today.  Riemann proposed ultra-dimensional geometry theory in 1854, which led into 4 & 10 dimensional geometry. This geometry theory caused so many new conditions in the physicists' researches for interpretation of spatial-temporal changes that the Euclidian geometry principles were not able to sufficiently and correctly analyze and interpret them. Such an ultra-dimensional geometry was nominated "Spatial geometry." Ultra-dimensional geometry laid another foundation in physics and the physicists converted from classical (Newtonian) physics to quantum physics.  Applications of Spatial geometry in geomorphic system brought about revolution in the bases of two classical approaches in geomorphology (Davisian-process) and gave birth to a new geomorphology theory which is called systemic geomorphology. The introduction of spatial geomorphology theory and radical changes in scale concept and perception level have procured new concepts such as Riemann and Fractal geometry, ergodicity, chaotic theory(chaos), dynamic equilibrium, temporal-spatial dynamism, palimpsest (or overprint), chorems, two-value system for the analysis and interpretation of geomorphic methodology and research. This approach can explain formation of buried soils and palaeosols, pedogenesis of argillic horizon in past humid & cold climates, its continuation it into new warm and arid zone, presence of old fan under new fans and survey of bahada and coalescing fans and polymorphism. This article has been extracted from a research project at the University of Isfahan.  
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله حمید قیومی محمدی | ghaiumi mohammadi


محمدحسین رامشت | mohammad hossein


محمدحسین رامشت | mohammad hossein


نورایر تومانیان |


مسعود معیری |


نشانی اینترنتی http://gep.ui.ac.ir/article_18441_a7c71b398acaef90940d0cc1d60931ac.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/761/article-761-338771.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات