این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، جلد ۲۳، شماره ۹، صفحات ۷۴۹-۷۵۰
عنوان فارسی کاربرد روش کیفی شناخت نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها در ارزشیابی برنامه ملی پیشگیری از خودکشی
چکیده فارسی مقاله واژه انگلیسی اختصاری اس. دبلیو. او. تی (SWOT) به ترتیب بیانگر نقاط قوت‌ (Strengths)، ضعف‌ها (Weaknesses)، فرصت‌ها (Opportunities) و تهدیدها (Threats) می‌باشد. زمانی از تجزیه و تحلیل SWOT استفاده می‌شود که پژوهشگران، نیاز به استفاده از یکی از روش منظم کیفی برای تجزیه و تحلیل علمی نقاط قوت، ضعف‌ها، فرصت‌ها و تهدیدهای مرتبط با یک موضوع یا برنامه مشخص داشته باشند. این موضوع یا برنامه مشخص، می‌تواند در زمینه‌های گوناگون زندگی بشر، نظیر تجارت، آموزش، سیاست و سلامت عمومی باشد (1).
برای نمونه، تاکنون از این روش منظم کیفی برای تجزیه و تحلیل علمی نقاط قوت، ضعف‌ها، فرصت‌ها و تهدیدهای مرتبط با برنامه‌های پیشگیری از خودکشی، استفاده به عمل آمده است (3، 2). برای این‌که از این تکنیک به بهترین نحو استفاده شود، می‌توان آن را در گروه‌های بحث متمرکز (Focus group discussion)، به مرحله اجرا در آورد. یک گروه بحث متمرکز معمولاً شامل چهار تا ده نفر از افراد صاحب نظر در یک زمینه‌ی خاص است (4).
انجام موفق یک گروه متمرکز نیاز به یک هماهنگ‌کننده (Coordinator) قوی همراه با یک تا دو دستیار دارد که به دقت جریان بحث گروهی را ایجاد و آن را هدایت می‌نمایند. آن‌ها، همچنین در طی جلسه تمام صحبت‌ها و واکنش‌های شرکت‌کنندگان به موضوع مورد بحث را با کسب اجازه از آن‌ها، ثبت و ضبط می‌نمایند (4).
در بهترین حالت، بهتر است که هماهنگ‌کننده و یا یکی از دستیاران وی، یک سخنرانی انگیزشی کوتاه پیرامون موضوع یا برنامه مورد نظر را طراحی نمایند. معمولاً در ابتدای جلسه، پس از اینکه اعضاء گروه به یکدیگر معرفی شدند، این سخنرانی ارائه می‌گردد که در آن ابتدا هدف از برگزاری گروه و قوانین اجرای آن تشریح می‌گردد. سپس، با ذکر یک یا دو سؤال انگیزشی مشخص، اعضاء گروه تشویق به ارائه نقطه نظرات خود می‌گردند (4).
بهتر است که برنامه زمان‌بندی گروه ،حداکثر دو ساعت در نظر گرفته شود و هماهنگ‌کننده و دستیاران وی سعی نمایند تا تمامی افراد شرکت کننده در گروه، نقطه نظرات خود را بدون هیچ گونه ناراحتی، ترس و ابهامی، بیان نمایند. گروه، زمانی به بهترین حالت کارکردی خود می‌رسد که افراد نه تنها به یکدیگر اعتماد پیدا کرده، بلکه با یکدیگر پیرامون سؤال مطرح شده، بحث نمایند (4).
نکته بسیار بارز استفاده از این تکنیک در آن است که شما می‌توانید پس از جمع‌بندی نقطه نظرات تمامی شرکت کنندگان، و با کمک آن‌ها به استراتژی‌های عملیاتی دست یابید که سبب می‌شود برنامه مورد نظر، با کارآیی بالاتری به مرحله اجراء درآید. البته باید به این نکته مهم هم توجه داشت که در مواردی ممکن است بحث‌های گروهی به حاشیه رفته و یا احساسات شرکت‌کنندگان بیشتر از حد برانگیخته شود. در چنین حالتی، هماهنگ‌کننده و دستیاران وی باید با استفاده از روش‌های شناخته شده، تمام تلاش لازم را به عمل آورده تا جریان بحث به شیوه صحیح خود، باز گردد (4).
راقم این سطور، اخیراً در یکی از استان‌های کشور و با بهره‌گیری از یک تیم متخصص و در چند جلسه بحث گروهی متمرکز، مشکلات برنامه ملی پیشگیری از خودکشی با ذی‌نفعان متعدد نظیر همکاران دانشگاه علوم پزشکی، بهزیستی و آموزش و پرورش را با استفاده از روش SWOT مورد بررسی قرار داده است. تقریباً در تمام جلسات، جریان بحث به خوبی پیش رفت و شرکت‌کنندگان پس از آشنایی اولیه با برنامه ملی پیشگیری از خودکشی، با صداقت هر چه تمام‌تر، نظرات خود را پیرامون این برنامه اعلام نمودند. این امیدواری وجود دارد که انشاالله نتایج این مطالعه بسیار مهم همراه با متدولوژی مورد استفاده در آن، به زودی منتشر و در اختیار علاقه‌مندان قرار گیرد.

 
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Application of the Qualitative Method to Identify the Strengths, Weaknesses, Opportunities, and Threats in the Evaluation of the National Suicide Prevention Program
چکیده انگلیسی مقاله واژه انگلیسی اختصاری اس. دبلیو. او. تی (SWOT) به ترتیب بیانگر نقاط قوت‌ (Strengths)، ضعف‌ها (Weaknesses)، فرصت‌ها (Opportunities) و تهدیدها (Threats) می‌باشد. زمانی از تجزیه و تحلیل SWOT استفاده می‌شود که پژوهشگران، نیاز به استفاده از یکی از روش منظم کیفی برای تجزیه و تحلیل علمی نقاط قوت، ضعف‌ها، فرصت‌ها و تهدیدهای مرتبط با یک موضوع یا برنامه مشخص داشته باشند. این موضوع یا برنامه مشخص، می‌تواند در زمینه‌های گوناگون زندگی بشر، نظیر تجارت، آموزش، سیاست و سلامت عمومی باشد (1).
برای نمونه، تاکنون از این روش منظم کیفی برای تجزیه و تحلیل علمی نقاط قوت، ضعف‌ها، فرصت‌ها و تهدیدهای مرتبط با برنامه‌های پیشگیری از خودکشی، استفاده به عمل آمده است (3، 2). برای این‌که از این تکنیک به بهترین نحو استفاده شود، می‌توان آن را در گروه‌های بحث متمرکز (Focus group discussion)، به مرحله اجرا در آورد. یک گروه بحث متمرکز معمولاً شامل چهار تا ده نفر از افراد صاحب نظر در یک زمینه‌ی خاص است (4).
انجام موفق یک گروه متمرکز نیاز به یک هماهنگ‌کننده (Coordinator) قوی همراه با یک تا دو دستیار دارد که به دقت جریان بحث گروهی را ایجاد و آن را هدایت می‌نمایند. آن‌ها، همچنین در طی جلسه تمام صحبت‌ها و واکنش‌های شرکت‌کنندگان به موضوع مورد بحث را با کسب اجازه از آن‌ها، ثبت و ضبط می‌نمایند (4).
در بهترین حالت، بهتر است که هماهنگ‌کننده و یا یکی از دستیاران وی، یک سخنرانی انگیزشی کوتاه پیرامون موضوع یا برنامه مورد نظر را طراحی نمایند. معمولاً در ابتدای جلسه، پس از اینکه اعضاء گروه به یکدیگر معرفی شدند، این سخنرانی ارائه می‌گردد که در آن ابتدا هدف از برگزاری گروه و قوانین اجرای آن تشریح می‌گردد. سپس، با ذکر یک یا دو سؤال انگیزشی مشخص، اعضاء گروه تشویق به ارائه نقطه نظرات خود می‌گردند (4).
بهتر است که برنامه زمان‌بندی گروه ،حداکثر دو ساعت در نظر گرفته شود و هماهنگ‌کننده و دستیاران وی سعی نمایند تا تمامی افراد شرکت کننده در گروه، نقطه نظرات خود را بدون هیچ گونه ناراحتی، ترس و ابهامی، بیان نمایند. گروه، زمانی به بهترین حالت کارکردی خود می‌رسد که افراد نه تنها به یکدیگر اعتماد پیدا کرده، بلکه با یکدیگر پیرامون سؤال مطرح شده، بحث نمایند (4).
نکته بسیار بارز استفاده از این تکنیک در آن است که شما می‌توانید پس از جمع‌بندی نقطه نظرات تمامی شرکت کنندگان، و با کمک آن‌ها به استراتژی‌های عملیاتی دست یابید که سبب می‌شود برنامه مورد نظر، با کارآیی بالاتری به مرحله اجراء درآید. البته باید به این نکته مهم هم توجه داشت که در مواردی ممکن است بحث‌های گروهی به حاشیه رفته و یا احساسات شرکت‌کنندگان بیشتر از حد برانگیخته شود. در چنین حالتی، هماهنگ‌کننده و دستیاران وی باید با استفاده از روش‌های شناخته شده، تمام تلاش لازم را به عمل آورده تا جریان بحث به شیوه صحیح خود، باز گردد (4).
راقم این سطور، اخیراً در یکی از استان‌های کشور و با بهره‌گیری از یک تیم متخصص و در چند جلسه بحث گروهی متمرکز، مشکلات برنامه ملی پیشگیری از خودکشی با ذی‌نفعان متعدد نظیر همکاران دانشگاه علوم پزشکی، بهزیستی و آموزش و پرورش را با استفاده از روش SWOT مورد بررسی قرار داده است. تقریباً در تمام جلسات، جریان بحث به خوبی پیش رفت و شرکت‌کنندگان پس از آشنایی اولیه با برنامه ملی پیشگیری از خودکشی، با صداقت هر چه تمام‌تر، نظرات خود را پیرامون این برنامه اعلام نمودند. این امیدواری وجود دارد که انشاالله نتایج این مطالعه بسیار مهم همراه با متدولوژی مورد استفاده در آن، به زودی منتشر و در اختیار علاقه‌مندان قرار گیرد.

 
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله SWOT
نویسندگان مقاله محسن رضائیان | Mohsen Rezaeian
دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان

نشانی اینترنتی http://journal.rums.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-280-164&slc_lang=other&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده other
موضوعات مقاله منتشر شده داخلی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات