این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
متن شناسی ادب فارسی، جلد ۶، شماره ۱، صفحات ۸۹-۱۱۰
عنوان فارسی تبیین و تایید نظر استاد زرین کوب درباره داستان شاه و کنیزک
چکیده فارسی مقاله مثنوی پژوهان، نخستین داستان مثنوی، موسوم به «کنیزک و پادشاه» را اثری نمادین دانسته‌ و هر یک با توجه به دیدگاه خاص خود آن را رمزگشایی کرده‌اند. آنان در رمزگشایی از سه شخصیت داستان اتفاق نظر دارند و اختلاف نظر اصلی مربوط به رمزگشایی از شخصیت «شاه» و «کنیز» است. اغلب شارحان ظاهراً به پیروی از شرح خوارزمی، شاه را رمز «روح» و کنیز را رمز «نفس» فرض کرده‌‌اند. در آثار استاد عبدالحسین زرین‌کوب، کنیز رمز «انسان» و شاه رمز «خداوند» است اما از نظر برخی پناه بردن شاه به مسجد و اعترافش به اشتباه، با این‌که او را رمز خداوند فرض کنیم، ناسازگار است از این رو همچنان گرایش به نظریۀ خوارزمی بیشتر دیده می‌شود. در این پژوهش، پس از نقد دیگر دیدگاه‌ها، با تکیه بر درون‌مایۀ اصلی داستان و شیوۀ داستان‌پردازی مولوی برای تبیین نظر استاد زرین کوب، تلاش شده است. فرض آن است که درون‌مایۀ اصلی داستان، شرح خطای انسان (کنیزک) در شناخت معشوق حقیقی (شاه) و گزینش معشوقی ناپایدار به نام دنیا (زرگر) است. عواملی که این فرضیه را تأیید می‌کند دو دسته است: دلایل خارج از داستان عبارت است از: درون‌مایۀ مأخذ اصلی قصه، سابقۀ مضمون در متون گنوسی، پیشینۀ مضمون در آثار عارفان متقدم به ویژه عطار و تکرار مضمون در دیگر حکایت‌های مثنوی. دلایل داخل داستان نیز عبارت است از: درآمد داستان و بیتِ خروج، گره داستان و شخصیت محوری آن و گره‌گشایی و نتیجه‌گیری مولوی در پایان داستان.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله مولوی، مثنوی، داستان کنیزک و پادشاه، رمز نگاری،
عنوان انگلیسی Specifying & Confirming the Opinions of Zarrinkub on the story Shah and Kanizak
چکیده انگلیسی مقاله The researchers of Mathnavi have considered the first tale of this work named “Kanizak va Padeshah” as a symbolic tale and each of them has decoded it according to his particular view. They all agree upon decoding three characters of this tale. The main dispute is over decoding the king and maid characters. Seemingly following the Kharazmi commentary, most commentators assume king as the symbol of soul and maid as the symbol of the self. In the works of Dr Zarinkoub, maid and king symbolize human being and God respectively. But some scholars believe that king’s taking shelter in the mosque and confessing to his fault is discordant with considering him as the symbol of God. Thus, there seems to be more propensity to Kharazmi’s view. After criticizing other views, this research tries to explain the view of Zarinkoub by focusing on the motif of the story and Molavi’s manner of fictionalization. It is assumed that the motif of this tale is the fault of human (maid) in knowing the true beloved (king) and choosing an unstable beloved named the world (goldsmith). There are two groups of factors which confirm this hypothesis: the factors outside the tale which include the theme of the main source of the tale, the record of such theme in gnostic texts, the presence of this theme in the works of early mystics like Attar and the repetition of such theme in other tales of Mathnavi. The factors inside the tale are: the prologue of the tale and final verse, the dilemma of the tale and its pivotal character, the denouement and conclusion by Molavi at the end of the tale.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Molavi, Mathnavi, the tale of maid and king, symbolization
نویسندگان مقاله محمدرضا حسنی جلیلیان | mohammad reza hasani jalilian
دانشگاه لرستان
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه لرستان (Lorestan university)

نشانی اینترنتی http://rpll.ui.ac.ir/article_19385_9902a6914bb0c9d589fe7b20d517354d.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1045/article-1045-341385.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات