این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
متن شناسی ادب فارسی، جلد ۶، شماره ۱، صفحات ۱۱۱-۱۳۰
عنوان فارسی نقد کهن الگویی ریشه‌های دوگانه‌انگاری اسطوره‌ای در شاهنامه فردوسی
چکیده فارسی مقاله گومیزشن و وزارشن به دو دوره از مهم‌ترین ادوار آفرینش در اساطیر ایرانی اطلاق می‌شود که طی آن، نبرد میان دو بن متخاصم خیر و شر، به شدیدترین مرحله خود می‌رسد و در نهایت به پیروزی نهایی خیر بر شر می‌انجامد. اعتقاد به نبرد و درگیری میان دو اصل نیک و بد که اساس تفکّر اسطوره‌ای ایرانی را تشکیل می‌دهد، در شاهنامه فردوسی در قالب جنگ‌ها و کشمکش‌های درازآهنگ ایران و نیران (غیر ایرانی) نمود یافته است. در شاهنامه، ایران، نماد سرزمینِ اهورامزدا و نیران (عموماً توران)، نماد سرزمینِ اهریمن است و نبرد میان این دو سرزمین، تجلّی گومیزشن در اساطیر ایرانی است که در پایان بخش حماسی شاهنامه، به وسیله کیخسرو پایان می‌یابد و به وزارشن خود در شاهنامه می‌رسد. در این نوشتار سعی شده است تا با تکیه بر دیدگاه‌های روان‌شناسی کارل گوستاو یونگ، ریشه‌های دوگانه‌انگاری در تفکّر اسطوره‌ای ایرانی و به تبع آن، در شاهنامه فردوسی مورد بررسی قرار گیرد و جنبه‌های اهورایی و اهریمنی به عنوان نمادهای خودآگاهی و ناخودآگاهی در روان‌شناسی یونگ، رمزگشایی شود. دستاورد پژوهش حاکی از آن است که در بینش دوگانه‌انگار اسطوره، دنیای نیکی و اهورایی با خودآگاهی و دنیای بدی و اهریمنی با ناخودآگاهی قابل مقایسه است و تقابل اهورامزدا/اهریمن یا ایران/نیران در شاهنامه و تفکر اسطوره‌ای حاکم بر آن، با جدال خودآگاهی و ناخودآگاهی روان برای رسیدن به خود جامع، سنجیدنی است. از آن‌جا که تسلسل فراز و فرود حیات پادشاهان برجسته در شاهنامه با پیروزی نهایی ایران بر توران در دوره پادشاهی کیخسرو پایان می‌پذیرد، می‌توان گفت روح حماسه ملی که از ابتدا در کالبد کیومرث دمیده شده بود، با ازسرگذراندن تجسّدهای مختلف –که می‌توانند نماد پرسونا یا نقاب در نظریه یونگ باشند- و با توالی مستمر کهن‌الگوی مرگ و زندگی، به جاودانگی کیخسرو دست می‌یابد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Archetypal Criticism of Roots of Mythical Dualism in Ferdowsi’s Shahnameh
چکیده انگلیسی مقاله Gomizshan and Vazarshan are the names of two most important cycles of creation in Persian mythology during which the battle between two forces of goodness and vice reaches its most severe stage and at last leads to the final victory of the good over the vicious. Belief in the struggle between good and vicious principles which constitutes the basis of Persian mythical thought is manifested in Shahnameh in the form of long battles and wars between Iran and Aniran (non-Iranian). In Shahnameh, Iran symbolizes Ahuramazda whereas Aniran (mostly Turan) mostly symbolizes the land of Ahriman and the struggle between the two lands embodies Gomizshan in Persian myths which is finished by Keikhosrow at the end of epical part of Shahnameh and reaches its Vazarshan in Shahnameh. Based on psychological views of Carl Gustav Jung, this article aims to explore the roots of dualism in Persian mythical thought and thus Ferdowsi’s Shahnameh, and good and vicious aspects are decoded as the symbols of consciousness and unconsciousness in such kind of psychology. The results of this study show that, in the dualist attitude of the myth, the worlds of goodness and badness are comparable with consciousness and unconsciousness respectively, and the opposition Ahuramazda/Ahriman or Iran/Aniran in Shanhnameh and mythical thought can be evaluated as the struggle between consciousness and unconsciousness for reaching the perfect Self. Since the sequence of ups and downs of prominent kings in Shahnameh ends with the final victory of Iran over Turan in the reign of Keikhosrow, it can be said that the spirit of national epic which had been blown into the body of Kiomars from the beginning leads to the immortality of Keikhosrow via passing different embodiments, which can be the symbols of persona in Jung theory, with continuous sequence of life and death archetype.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله مرضیه حقیقی |
دانشگاه مازندران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه مازندران (Mazandaran university)

رضا ستاری |


نشانی اینترنتی http://rpll.ui.ac.ir/article_19386_0f9a6b410576dde5d34d98db05c6e1fd.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1045/article-1045-341386.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات