این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
منظر، جلد ۸، شماره ۳۴، صفحات ۳-۳
عنوان فارسی مهر، منظر خورشید
چکیده فارسی مقاله در میان تزئینات هنر و معماری ایران، نقش خورشید از فراوان‌ترین نمونه‌هاست. در آثار قدیم هنر ایران به‌صورت چلیپا ظاهر می‌شده و در آثار دوران اسلامی به شکل شمسه؛ هر دو این‌ها به‌عنوان نقش‌های کانونی تزئینات، به کار نمادسازی و معنابخشی به آثار هنری و معماری فضا می‌پرداختند. شمسه به دست مسلمانان به سرزمین‌های شرق و غرب عالم که در تسلط آن‌ها بود منتقل شد و کم‌کم به‌عنوان نماد مسلمانان و حتی نماد اسلام شناخته شد. پیشینه نقش خورشید به کیش مهر، آیین ایرانیان در زمان قبل از زرتشت بازمی‌گردد. آیینی که در منطقه بزرگی از جهان حکومت می‌کرد و در عصر اشکانی به امپراتوری روم رسید و با نام میتراییسم مذهب رسمی آن‌ها شد. در شرق نیز بخشی از سرزمین هند را در تسلط خود داشت. نقش شیر و خورشید در پرچم ایران نیز مأخوذ از همان فرهنگ است. خورشید در آیین مهر، منشأ رحمت شناخته می‌شد. در عصر زرتشت، دوگانه نور و تاریکی جهان‌بینی آن‌ها را شکل می‌داد که همچنان نقش نور، معادل رحمت و نعمت بود. در دوره اسلام، تعبیر قرآن از خداوند به‌مثابه نور آسمان و زمین، به تداوم این فرهنگ کمک کرد و آن‌چنان شد که ایرانیان در همه دوران تاریخی نسبت به خورشید، نگاهی معنادار و دوستدارانه داشته باشند. ساخت واژه مهر و مشتقات آن به معنای خیر، رحمت، نعمت، دوستی و محبت بیانگر دیدگاه آن‌ها نسبت به خورشید است. ایرج اسکندری، نقاش انقلاب اسلامی نیز برای نمایش فرهنگ حاکم بر جنگ عراق با ایران، از نماد خورشید به همان معنا مدد جسته است. رزمندگانی که هم‌رزم مجروح خود را به سویی حمل می‌کنند که در افق آن، دایره خورشید قرار دارد. اینجا نیز خورشید، به‌مثابه مقصد رزمندگان عنوان ‌شده است. این رویکرد در سرزمینی که خورشید کانون مفاهیم ارزشی است، معنا دارد. تأکید بر شکل دایره، علاوه بر جهت نور، حاکی از اهمیت خورشید است تا زیبایی‌شناسی نقاش بومی‌تر گردد؛ اگر جهت نور در هنر معنوی و علی‌الخصوص نمونه‌های مسیحی نماد عالم برتر شناخته می‌شود، اما خورشید در ایران علاوه بر آن به پدیدهای منظرین اشاره می‌کند : مهر و سایر خوبی‌ها.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Mehr, the landscape of the Sun
چکیده انگلیسی مقاله Among the decorations in the art and architecture of Iran, the Sun is one of the most repeated samples. The sun, in the ancient Iranian art works, has appeared as the form of Cross and in Islamic art works in the form of sun-shaped motif (Shamseh); both of which have been considered as focal decoration patterns, symbolizing and giving sense to the art works as well as the architectural spaces. Shamseh was transferred by Muslims to the East and West territories of the world that were under their control and slowly became known as a symbol of Muslims and even the symbol of Islam. The history of the sun’s pattern goes back to the Mehr religion, Iranian’s religion before Zoroastrian. A religion that was extended in a large region of the world and reached the Roman Empire during the Parthian era and was accepted there as the official religion with the name of Mithraism. In the East It was also spread throughout parts of India. The pattern of lion and sun on the Iranian flag is derived from the same culture. Sun in the Mehr ritual, was known as the source of mercy. In the Zoroaster era, the dual of light and darkness shapes their worldview within which the pattern of light was equivalent to mercy and blessing. During the Islamic period, the Quran’s interpretation of God as the light of heaven and earth, helped to perpetuate this culture and it was so that Iranians had a meaningful and loving view towards the sun throughout the history. The word Mehr and its derivatives, meaning goodness, mercy, grace and love expresses their viewpoint of the Sun. Islamic Revolution painter, Iraj Eskandari, is also inspired by the symbol of sun to represent the cultural environment of the war between Iran and Iraq. In one of his paintings warriors who carry their wounded comrade to a direction in which the circle of the sun can be seen in the horizon, are illustrated. Here too, the sun is the warrior’s destination. This approach makes sense in a land where the sun is the center of norms. Emphasis on the shape of circle refers to the significance of the sun and also the direction of light, in order to make the painter’s aesthetics more indigenous. If the direction of light in the spiritual and especially Christian samples is known as the symbol of a higher realm, in Iran not only is adverted to heaven but also the sun refers to a landscape phenomenon: Mehr and all goodness.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله
نشانی اینترنتی
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات