این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پیاورد سلامت، جلد ۱۸، شماره ۳، صفحات ۲۷۵-۲۹۰
عنوان فارسی طراحی سیستم تصمیم‌یار در تشخیص بیماری نوروفیبروماتوز نوع ۱ با استفاده از نقشه شناختی فازی
چکیده فارسی مقاله
زمینه و هدف: باتوجه به حساسیت بالای حوزه پزشکی، یک اشتباه می‌تواند خسارات جبران‌ناپذیری به جامعه انسانی وارد نماید. بدین‌منظور، یافتن علایم بیماری و روابط بین آن‌ها جهت تسهیل در امر بهبود بیماری‌ها امری اجتناب‌ناپذیر است. از این‌رو هدف پژوهش حاضر ابتدا شناسایی علایم بیماری نوروفیبروماتوز نوع ۱ توسط متخصصان، سپس تعیین ارتباط بین علایم و میزان تأثیر آن‌ها بر یکدیگر بوده تا مهم‌ترین معیار در بهبود بیماری مشخص شود.
روش بررسی: پژوهش حاضر از نقطه نظر هدف، از نوع توسعه‌ای-کاربردی و از نظر روش جمع‌آوری داده‌ها از نوع توصیفی-پیمایشی است. مطالعه موردی پژوهش حاضر اختلالات ستون فقرات است که بر اساس نظر خبرگان، بیماری نوروفیبروماتوز نوع ۱ یکی از آن‌ها تشخیص داده شده است. بیماری نوروفیبروماتوز نوع ۱، یک اختلال ژنتیکی است که سبب ایجاد تومور در بافت عصبی می‌شود. درهمین‌راستا، در پژوهش حاضر، ابتدا معیارها که علایم بیماری هستند، با استفاده از نظر گروهی از متخصصان و پیاده‌سازی روش دلفی فازی تعیین شده است. در مرحله بعد مدلی برای روابط علی و معلولی بین علایم بیماری ارایه شده است. برای این منظور با استفاده از نرم‌افزارهای MATLAB، FCMapper و Pajek، نقشه شناختی فازی رسم شده، سپس برای بیماری نوروفیبروماتوز نوع ۱ سناریوهای رو به عقب و رو به جلو ارایه شده و سناریوی بهبود بیماری تعیین شده است.
یافته‌ها: نتایج نشان داده است که به‌ترتیب تغییرات هورمونی، لکه‌های صاف قهوه‌ای روی پوست، کک و مک‌ها در ناحیه زیر بغل و کشاله ران، برآمدگی‌های نرم رو یا زیرپوست، فشار خون بالا، مشکلات تنفسی، برآمدگی‌های روی عنبیه چشم(ندول‌های لیش)، تومور در عصب بینایی-گلیومای چشمی، قد کوتاه، تغییر شکل استخوان، ناتوانی‌های یادگیری-اختلال بیش فعالی یا کمبود توجه(ADHD) و اندازه سر بزرگ‌تر از حد متوسط رتبه اول تا دوازدهم را به خود اختصاص داده‌اند. روابط علت و معلولی بین علایم نشان داد که معیار تغییرات هورمونی بیشترین تأثیر را بر معیار کک و مک‌ها در ناحیه زیر بغل یا کشاله ران دارد؛ بنابراین در صورت بهبود معیار تغییرات هورمونی بیماری نوروفیبروماتوز نوع ۱ نیز بهبود داده می‌شود.
نتیجه‌گیری: یافته‌های این تحقیق به جامعه پزشکی کمک کرده تا درک بهتری از علایم بیماری داشته باشند تا پزشکان بتوانند بر اساس میزان اهمیت علایم بیماری‌ها، توصیه‌های پیشگیری و مراقبت خود را بهبود دهند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله روش‌های تصمیم‌یار، نقشه‌های شناختی فازی، MATLAB، FCMapper، Pajek، نوروفیبروماتوز نوع 1
عنوان انگلیسی Designing a Decision Support System in the Diagnosis of Neurofibromatosis Type 1 Disease Using Fuzzy Cognitive Map
چکیده انگلیسی مقاله
Background and Aim: Given the high sensitivity of the medical field, a mistake can cause irreparable damage to human society. For this reason, finding the symptoms of the disease and the relationships between them to facilitate the improvement of diseases is inevitable. Therefore, the aim of the present study was to first identify the symptoms of neurofibromatosis type 1 by specialists, then determine the relationship between the symptoms and the degree of their impact on each other in order to determine the most important criterion in improving the disease.
Materials and Methods: The present study is of a developmental-applied type in terms of its purpose and of a descriptive-survey type in terms of its data collection method. The case study of the present study is spinal disorders, of which neurofibromatosis type 1 has been diagnosed as one of them based on the opinion of experts. Neurofibromatosis type 1 is a genetic disorder that causes tumors in the nervous tissue. Accordingly, in the present study, the criteria, which are the symptoms of the disease, were first determined using the opinion of a group of experts and the implementation of the fuzzy Delphi method. In the next step, a model for the causal relationships between the symptoms of the disease is presented. For this purpose, a fuzzy cognitive map is drawn using MATLAB, FCMapper and Pajek software, then backward and forward scenarios are presented for neurofibromatosis type 1 and the disease improvement scenario is determined.
Results: The results showed that hormonal changes, flat brown spots on the skin, freckles in the armpit and groin area, soft bumps on the face or under the skin, high blood pressure, respiratory problems, bumps on the iris of the eye (Lish nodules), tumor in the optic nerve-ocular glioma, short stature, bone deformity, learning disabilities-attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) and larger than average head size are ranked first to twelfth, respectively. The causal relationships between the symptoms showed that the criterion of hormonal changes has the greatest impact on the criterion of freckles in the armpit or groin area; Therefore, if the hormonal changes criterion improves, neurofibromatosis type 1 will also improve.
Conclusion: The findings of this study have helped the medical community to have a better understanding of the symptoms of the disease so that doctors can improve their prevention and care recommendations based on the severity of the symptoms of the diseases.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Decision Support Methods, Fuzzy Cognitive Maps, MATLAB, FCMapper, Pajek, Neurofibromatosis Type 1
نویسندگان مقاله فاطمه صوفی آبادی | Fatemeh Soofiabadi
Master of Sciences Student in Industrial Engineering, Shahid Nikbakht Faculty of Engineering, University of Sistan and Baluchestan, Zahedan, Iran
دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی صنایع، دانشکده مهندسی شهید نیکبخت، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

علیرضا شهرکی | Alireza Shahraki
Associate Professor, Department of Industrial Engineering, Shahid Nikbakht Faculty of Engineering, University of Sistan and Baluchestan, Zahedan, Iran
دانشیار گروه مهندسی صنایع، دانشکده مهندسی شهید نیکبخت، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

محبعلی رهدار | Mohebali Rahdar
Assistant Professor, Department of Industrial Engineering, Shahid Nikbakht Faculty of Engineering, University of Sistan and Baluchestan, Zahedan, Iran
استادیار گروه مهندسی صنایع، دانشکده مهندسی شهید نیکبخت، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

نشانی اینترنتی http://payavard.tums.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-3011-1&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده مدیریت خدمات بهداشتی درمانی
نوع مقاله منتشر شده کاربردی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات