این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهش های باستان شناسی، جلد ۶، شماره ۱۱، صفحات ۱۳۵-۱۵۰
عنوان فارسی معرفی و تحلیل سفال های دوران اسلامی محوطه ی زینوآباد-بهار، همدان
چکیده فارسی مقاله دشت همدان-بهار واقع در کرانه‌های شمالی کوه الوند در استان همدان با داشتن شرایط مناسب زیستی، از جمله؛ خاک حاصلخیز، مجموعه‌ای از رودخانه‌های دائمی و فصلی و موقعیت ارتباطی و تجاری به‌عنوان یکی از مهم‌ترین کانون‌های جوامع انسانی در دوره‌های مختلف تاریخی در غرب ایران شناخته می‌شده است. محوطه‌ی نویافته‌ی «زینوآباد» با وسعتی بیش از 6 هکتار، بعد از محوطه‌ی هگمتانه، بزرگترین محوطه‌ی دوره‌ی اسلامی این دشت محسوب می‌شود که طی بررسی‌ محوطه‌های اسلامی این دشت در طول تابستان سال 1394 توسط نگارندگان مورد شناسایی قرار گرفت. در این بررسی از یک‌سو به‌دلیل تنوع و فراوانی گونه‌های شاخص سفال اسلامی محوطه‌ی زینوآباد و از سوی دیگر به‌منظور معرفی سفالینه‌های اسلامی منطقه، این محوطه به‌صورت جداگانه و با روش بررسی سیستماتیک و با رویکردی جدید مورد مطالعه قرار گرفت. هدف اصلی در این مقاله معرفی گونه‌های سفال‌های اسلامی منطقه‌ی همدان با تکیه بر مطالعات سفالینه‌های محوطه‌ی زینوآباد است؛ علاوه‌بر این، در این مقاله سعی شده است به پرسش‌هایی از قبیل؛ انواع سبک‌های تزیینی سفالینه‌های اسلامی محوطه زینوآباد کدامند؟ و یافته‌های سفالی دوران اسلامی این محوطه مربوط به چه قرونی هستند؟، پاسخ داده شود. با مطالعات صورت گرفته مشخص گردید که ظروف بدون‌لعاب ساده، بدون‌لعاب با نقوش کنده شانه‌ای، ظروف منقوش با پوشش گلی از انواع معروف به ظروف نیشابور و ظروف شامپلیو یا شانلوه از سفالینه‌های قرون نخستین این محوطه می‌باشند. ظروف بدون‌لعاب با نقوش قالبی، لعاب‌دار ساده‌ی تک‌رنگ، ظروف معروف به قلم‌‎مشکی، سبک سیلوتو، سفالینه‌های سبک سلطان‌آباد و سفالینه‌های منقوش روی‌لعاب از نوع زرین‌فام نیز از تکنیک‌های رایج سفالگری قرون میانه‌ی این محوطه محسوب می‌شوند. همچنین بیشترین حجم سفالینه‌های اسلامی مربوط به قرون میانه‌ و به‌ویژه دوره‌ی ایلخانی است که سبک‌های رایج از قبیل قلم‌مشکی، سیلوتو، ظروف سلطان‌آباد و زرین‌فام‌های قرن هشتم، نمونه‌های از ظروف این دوره هستند. علاوه‌بر این مطالعات تطبیقی نشان‌داد که سفالینه‌های به‌دست آمده، قابل مقایسه با نمونه‌های خارج از این منطقه، از جمله: نیشابور، سلطان‌آباد، سلطانیه و تخت‌سلیمان و محوطه‌هایی از قبیل: هگمتانه، ارزانفود و سامن در داخل حوزه‌ی استان همدان می‌باشند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی An Introduction and Analyses of Islamic Pottery of Zino-Abad, Bahar County, Hamadan Province
چکیده انگلیسی مقاله Lands located in north of Alvand Mounts in Hamadan province with proper living condition including: very fertile soil, a series of continual and discontinuous rivers, springs and aqueducts, was one of the most important centers of human societies in different historical periods in Western Iran. It is approved identifying a large number of prehistory, history and Islamic sites on the plain. Zino-Abad area was identified reviewing the archaeological surveys of the Hamadan plain in 2015. Ancient Zino-Abad area was land locating in north of the “Mohajeran” city of Hamadan province. This area is located some 34 km north of the modern city of Hamadan at UTM: 39S 286189.8 3886085.31 elevated some 1670 meters above sea level. In addition, in some Islamic World Geographic books have been referred, such as Geographic book “Masaeol-Al Mamalik” of Ibn Faqih Al-Hamadani” and “Mu’jam Al-boldan” “Yaghot Hamavi”. Zino-Abad extended over 50,000 square meters and is one of the most important centers of the plain. Since it have a large number of diverse classic potteries of various historical period. But one of its important period of settlement, was Islamic period, especially Medieval Islamic. There are a large number of variety unglazed and glazed potteries of different Islamic periods. This topic should be considered as one of the most important Islamic sites in the Plain Hamadan and Western Iran. This area has known pottery techniques for centuries by the Islamic periods for its own pot-making techniques which can be divided to two groups; one of them is relevant to pottery of first centuries. This gurop include: simple unglazed porcelain, unglazed carved, painted ceramics and “Champlevé” or “Silhouette”. The second group is relevant to Medieval Islamic pottery. This group include: unglazed molded ceramics, simple monochrome glazes in Azure and Turquoise color, under glaze painting; Ghalam Meshki and Silhouette and Sultanabad Wares and over glaze painting on Lusterware. Accessing to maximum Information, this area was systematically surveyed and the recovered material have compared to relative areas, because it locate at the brink trade trajectory. Studying materials, it was found that the simple unglazed pottery of Zino-Abad has many similarities to the pottery of this period in “Nishapur” and “Qasr-I Abu Nasr”. There some Similarities to the Underground city of “Arzanfud” and “Samen” in Hamadan. Painted potteries of this area are similar to those from “Nishapur” as well as of potteries known from Metropolitan Museum. Similar of this pottery in Hamadan was found at archaeological excavations at “Nahavand”. In terms of production techniques and furniture styles, the Medieval Islamic pottery of Zino-Abad are very similar to the great centers of pottery of this period in Iran. For example, under glaze painting (Ghalam Meshki) ceramics of this area is very similar to pottery “Sultaniye” and “Kashan”, and potteries known as Sultanabad similar to pottery samples to that of “Takht-e Soleyman” and “Bisetun”. Over glaze Painting (Lusterware) ceramics of this area are similar to those from Kashan. “Ghalam Meshki” potteries of Zino-Abad in many important areas of Hamadan been found, Such as “Ekbatana”, “Arzanfud”, “Samen” and “Quruq Bahar”. Finally, the Complex of Underground city of “Samen” in “Hamadan” is the only area where “Lusterware” ceramics have similarities to “Zino-Abad” potteries.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله مریم محمدی |
استادیار گروه باستان شناسی دانشگاه بوعلی سینا
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه بوعلی سینا (Bu ali sina university)

محمد شعبانی |
کارشناس ارشد باستان شناس اداره ی کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان

نشانی اینترنتی http://nbsh.basu.ac.ir/article_1744_f24bca3f0e9e5a4e34726a18064aa2c3.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1361/article-1361-344508.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات