این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهش های باستان شناسی، جلد ۶، شماره ۱۱، صفحات ۱۹۱-۲۰۶
عنوان فارسی مقایسه کتیبه نگاری دو مسجد: گوهرشاد و کبود
چکیده فارسی مقاله آن‌چه در این نوشتار بدان پرداخته شده است، شامل معرفی هنر خوش‌نویسی و کتیبه‌نگاری در قالب صنعت کاشی‌کاری دوره‌ی تیموری و دوره‌ی دوم سبک آذری خواهد بود. برای این‌منظور دو مسجد از این دورانِ پُر فراز و نشیب هنری ایران (سده‌های میانی هنر اسلامی) به‌عنوان موارد مطالعاتی در نظر گرفته شده است. مساجد گوهرشاد و کبود در این دوران از آثار برجسته و پابرجای هستند که می‌توان به‌درستی کتیبه‌های موجود در آن‌ها را بررسی و مطالعه نمود. هرچند پیش از این، مطالعاتی در زمینه‌ی سبک‌شناسی و مقایسه‌ی تزیینات مساجد تیموری انجام گرفته است، اما مقایسه‌ی تحلیلی خطوط به‌کار رفته در کتیبه‌های دو مسجد گوهرشاد و کبود در این جستار امری تازه بوده و اهمیت پژوهش مورد نظر بدان است. همچنین در این بررسی تفاوت‌ها و یکسانی‌های نوشتاری، ترکیب رنگی و نیز چگونگی جای‌گزینی کتیبه‌ها در بنا تجزیه‌وتحلیل شده است. هدف اصلی این پژوهش، یافتن نقطه‌ی عطف هنر خوش‌نویسی دوران تیموری با مطالعه‌ی موردی بر روی دو مسجد «گوهرشاد» و «کبود» بوده است. در این پژوهش که به‌صورت مقایسه‌ای انجام گرفته، نتایج قابل‌توجهی به‌دست آمده است که می‌تواند به پژوهشگران عرصه‌ی هنر و معماری اسلامی در بررسی‌های آتی کمک نماید. برآیند پژوهش پیشِ‌رو را می‌توان این‌گونه بیان نمود: یافتن وجه‌تمایز و همچنین یکسانی میان نوشتارهای این دو مسجد و توجه به شیوه‌های نگارشی کتیبه‌ها و چگونگی بهره‌گیری از رنگ‌های متنوع در آرایش بدنه‌های این دو بنا (زمینه‌ی کتیبه‌ها) و نیز موضوعات و محتوای بیان شده در کتیبه‌ها که در متن اصلی به‌صورت کامل تجزیه و تحلیل شده است. در نهایت، خطوط در ترکیب با کاشی‌های معرق، معقلی و آجر، و همچنین نقوش هندسی و اسلیمی، زیبایی هر دو بنای مذهبی را دوچندان کرده است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Inscription Comparison of Kabud and Gowhar-shad Mosque
چکیده انگلیسی مقاله Inscriptions ornamentation is one of the impressive factors in the beauty and majesty of Iranian architecture. In addition to the beauty of the buildings, architects and designers exhibit the concepts symbolically in the context of theology and order and unity in the world in the formats such as arabesque, geometric, using of beautiful colors and holy words and verses of Quran in inscriptions on monuments using architectural decorations to the public. What is discussed in this article, will be contained introducing the art of calligraphy and inscriptions in the form of Timurid tiling industry and the second period of Azeri School. Getting this purpose, two mosques of this consequence era of Iranian art (Medieval Islamic art) is considered as case studies. Gowhar-shad and Blue (Masjid-e Kabud) mosques are the outstanding and established phenomena which can be properly surveyed and studied their present inscriptions. Gowhar-Shad Mosque is one of the architectural masterpieces of the Timurid period according which the 3rd inscription on the south side (constructed in 821 AH) finished by Gowhar-shad efforts, Shahrukh Timurid’s wife and Blue mosque (constructed in 870 AH) was built at the time of Abu al-Mozaffar Jahānšāh Ibn Qara Yusuf from Qarāqoyunlu Turkmen dynasty. Though it has been previously done the studies in the field of Stylistics and compares Timurid mosque decorations, but the comparative analysis of the inscriptions used in these two buildings is a something new and the reason for the importance of the research in this study. Here, studying of the differences and the inscriptions’ similarities, Color combinations as well as how to replace the inscription on the monument are also analyzed. The authors are pursuing to find a turning point of calligraphy in the Timurid and Qarāqoyunlu Turkmen with case-study on two Gow-harshad and blue mosques. The research has been done by the description-analytical approach and comparatively comparison between inscriptions of two monuments. The research method is based on the data compilation through the library documents and field work. In this research which is conducted comparatively, it has obtained significant results that can help the researchers in the field of Islamic art and architecture. The consequences of the research can be expressed as: finding the distinction as well as the similarity between the inscriptions of these mosques and regarding to the writing methods of inscriptions and how to use various colors in the body decoration of these two monuments (background of the inscriptions) and also the subjects and content expressed in the inscriptions which has been thoroughly analyzed in the main text. The similarity of the two building is obvious in using of azure blue background color in decorations and also the same selection of some of the verses and chapters (Sura). The scripts used in the monuments are also similar to some extent to each other however, differences can also be seen.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله سید مهدی حسینی نیا | seyed mehdi
دانشجوی دکترای باستان شناسی دانشگاه محقق اردبیلی
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه محقق اردبیلی (Mohaghegh ardabili university)

امیر بهرامی |
دانش آموخته ی کارشناسی ارشد باستان شناسی دانشگاه محقق اردبیلی
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه محقق اردبیلی (Mohaghegh ardabili university)

علی نوید |
دانشجوی دکترای باستان شناسی دانشگاه محقق اردبیلی
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه محقق اردبیلی (Mohaghegh ardabili university)

مهدی حیدری |
دانشجوی دکترای باستان شناسی دانشگاه بوعلی سینا
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه بوعلی سینا (Bu ali sina university)

نشانی اینترنتی http://nbsh.basu.ac.ir/article_1748_0a1c6f7c694b0a6f7445b3c5fcbf0d5e.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1361/article-1361-344512.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات