این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
نامه هنرهای نمایشی و موسیقی، جلد ۱۵، شماره ۳۹، صفحات ۴-۱۹
عنوان فارسی مقایسه‌ی سازوکارِ ایجاد کاتارسیس در تراژدی و موزیکه
چکیده فارسی مقاله کاتارسیس اصطلاحی است که ارسطو برای وصف نتیجه‌ی حاصل از تجربه‌ی عاطفی مواجه با تراژدی و موزیکه برگزیده است. وی در رساله‌ی سیاست پیوندی میان کاتارسیس تراژیک و موزیکی برقرار کرده و این پیوند همواره رهیافتی برای پژوهش در باب چیستی کاتارسیس در حیطه‌ی تخنه‌های محاکاتی در اختیار گذاشته است. اما، توجه به این رهیافت، اغلب موجب نادیده گرفتن تفاوت‌های احتمالی سازوکار ایجاد کاتارسیس تراژیک در قیاس با کاتارسیس موزیکی شده است. ماهیت کاتارسیس هرچه باشد، سازنده‌ی اثر هنری لاجرم به‌دنبال سازوکاری برای ایجاد آن است. بااین‌حال، تاکنون مطالعات اندکی به سازوکار ایجاد کاتارسیس پرداخته و مراحل ایجاد آن را در تراژدی و موزیکه با یکدیگر مقایسه کرده‌اند. نتایج این پژوهش‌ها نیز به‌اندازه‌ی کافی روشن، دقیق و خالی از اشتباه نبوده است. بدین‌جهت، پژوهش کیفی حاضر با روشی توصیفی-تحلیلی و گاه به ضرورت موضوعْ تفسیری، در پی فهم سازوکار ایجاد کاتارسیس و وجوه تفاوت و تشابه مراحل آن در تراژدی و موزیکه است. در این مسیر، با مراجعه به نص رسالات ارسطو، ابتدا عناصر موزیکه در سیاست تحدید و روشن شد که نمی‌توان به سادگی دلالت‌های این اصطلاح را به موزیک به‌معنای امروزی آن، یا موزیک سازی صرف تقلیل داد. در ادامه، سازوکار ایجاد کاتارسیس تراژیک و موزیکی به‌صورتی مشابه در سه مرحله‌ی ایجاد سمپاتی، دگرگونی روان و انفعال نفس صورت‌بندی شد. مقایسه‌ی هر یک از این مراحل در زمینه‌ی تراژدی و موزیکه نشان داد که فرایند تأثیر آن‌ها گاه باهم متفاوت است و گاه وجوه مشترکشان، مرز میان کاتارسیس تراژیک و کاتارسیس موزیکی را محو می‌کند. بنابراین، هرچند در نگاه نخست فرایند تأثیر هر مرحله‌ی سازوکار ایجاد کاتارسیس در تراژدی بیشتر غیرمستقیم و شناختی و در موزیکه بیشتر مستقیم و غیرشناختی به‌نظر می‌رسد، اما، با التفات به تأثیر عناصر موزیکی ذاتی تراژدی و بسته به عناصر موزیکه و رفتار محاکاتی‌شان، می‌توان مراحل سازوکار ایجاد کاتارسیس در تراژدی و موزیکه را در حالتی اثیری تصور کرد که فرایند تأثیر هر مرحله، می‌تواند در پیوستاری از وجهی شناختی تا وجهی غیرشناختی در نوسان باشد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله کاتارسیس،تراژدی،موزیکه،سازوکار،
عنوان انگلیسی Comparison of the Mechanism of Engendering Katharsis in Tragedy and Mousikē
چکیده انگلیسی مقاله Katharsis is a term used by Aristotle to describe the emotional purgation faced with tragedy and mousikē, and he established a nexus between tragic and musical katharsis in book eight of Politics. This correlation has persistently been considered as an approach for exploring the essence of katharsis, but it has often led to ignoring the differences in the mechanism of engendering tragic katharsis compared to the mechanism of engendering musical katharsis. Irrespective of katharsis' intrinsic nature, the compositor of an artistic oeuvre invariably seeks a mechanism to engender it. Nonetheless, a few studies have dealt with the mechanism of engendering katharsis hitherto and compared the phases of its mechanism in tragedy and mousikē, and also, the results of these researches have often not been clear enough, precise, and error-free. Therefore, this qualitative inquiry, employing a descriptive-analytical and based on topics and by the necessity of the subject, hermeneutic methodology, aspires to elucidate the mechanism of katharsis, delineating its differences and similarities within the contexts of tragedy and mousikē. In this regard, by referring to the text of Aristotle's treatises, the elements of mousikē in book eight of Politics were initially determined and it became clear that its implications cannot be simply reduced to music in its contemporary meaning or to instrumental music. Then, the mechanism for engendering tragic and musical katharsis was configured analogously across three phases: the elicitation of sympathy, psychological change, and the passivity of the soul. A comparative analysis of phases of mechanism of engendering katharsis in tragedy and mousikē revealed that their processes of impact are sometimes markedly distinct, while at other times, their shared characteristics eliminate the demarcation between tragic and musical katharsis. Although ostensibly, the impact process of phases of mechanism of engendering katharsis in tragedy appears to be mediated and cognitive, and in mousikē, immediate and non-cognitive, a deeper consideration of the inherent musical elements embedded in tragedy and their mimetic behavior in mousikē allows for the conceptualization of phases of mechanism of engendering katharsis in both tragedy and mousikē within an ethereal continuum, wherein the impact process can oscillate between cognitive and non-cognitive realms.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله کاتارسیس,تراژدی,موزیکه,سازوکار
نویسندگان مقاله ایمان فخر |
استادیار، گروه نوازندگی سازجهانی، دانشکده موسیقی، دانشگاه هنر ایران.

نشانی اینترنتی https://dam.journal.art.ac.ir/article_1357_e3495eb69c60450db35088da745db283.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات