این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
نامه هنرهای نمایشی و موسیقی، جلد ۱۵، شماره ۳۹، صفحات ۳۸-۵۲
عنوان فارسی کنش‌های ایدئولوژی سه‌گانه در انیمۀ ژاپنی «افسانۀ توشیشان»، با رویکرد اسطوره‌شناسی دومزیل
چکیده فارسی مقاله خاستگاه انیمه، ژاپن است و ژاپنی‌ها انیمه را در معنای عام انیمیشن به کار می‌برند؛ اما در سایر نقاط جهان تنها به انیمیشن‌های تولیدشده در ژاپن و کشورهای آسیای جنوب شرقی انیمه گفته می‌شود. «افسانه‌ی توشیشان» نام یکی از انیمه‌های سینمایی ژاپن و محصول سال 1981 است. علت انتخاب این انیمه ساختار افسانه‌گون و فضای اساطیری آن و نیز مطابقتش با ایدئولوژی سه‌گانی دومزیل است. دومزیل، اسطوره‌پژوه فرانسوی، قائل به سه گونه کنش‌گری در اساطیر هندواروپایی است: جنگاوری، شهریاری و پیشه‌وری. شاخصه‌ی طبقه‌ی جنگاوران، کنش‌های مبتنی بر نیروی جسمانی است؛ کنش‌هایی مانند جادوگری، صلح‌جویی، سازمان‌دهی و امثالهم ازجمله کنش‌های طبقه‌ی شهریاران است و کشاورزی، کار و کنش‌های ثروت‌محور مصادیقی از کنش‌های مربوط به طبقه‌ی پیشه‌وران. از نظر او، این ساختارِ سه‌گانه‌ی اساطیر هندواروپایی بازتابی از نظام طبقاتیِ جامعه‌ی پیشاتاریخیِ آن اقوام است. نخستین کسی که روش دومزیل را بیرون از حوزه‌ی فرهنگی هندواروپایی به‌کار گرفته است آتسوهیتو یوشیدا یکی از پژوهش‌گران ژاپنی است. ایشان با ادعای امکان مراوده‌ی سکائیان و ژاپنی‌ها در پهن‌دشت سیبری، در پی اثبات وجود نظام ایدئولوژیِ سه‌کنشیِ دومزیل در افسانه‌های کشورش بوده است. به‌زعم اسطوره‌پژوهان پسادومزیل، کنش‌های سه‌گانه در افسانه‌ها و داستان‌های کودکانه‌ی متأثر از اساطیر  نیز حضور دارند. این مقاله بر آن است که با روش تحلیلی- توصیفی نشان دهد، ایدئولوژی سه‌گانه‌ی مذکور در انیمه‌های متأثر از اساطیر و به‌طور موردی در افسانه‌ی توشیشان حضور دارد. در همین راستا این مقاله در پی پاسخ به چگونگی کنش‌گری ایدئولوژی سه‌گانه در انیمه‌ی مذکور است. منظور دومزیل از اصطلاح ایدئولوژی، معنای خاص فلسفی آن نیست؛ بلکه آن را در معنایی نزدیک به تئولوژی و برای اشاره به فهرست‌نامه‌ی اساطیر، ایزدان و اندیشه‌های آن‌ها به‌کار می‌برد. نتیجه‌ی پژوهش نشان می‌دهد انیمه‌ی مذکور به‌صورتی ناآشکار در سطوح مختلفی مانند تیپ‌سازی‌های روایی، کنش‌های قهرمان، نمادهای مکانی، و یاری‌گرهای جادویی از ایدئولوژی سه‌گانه‌ی اسطوره‌شناختی دومزیل پیروی می‌کند. درواقع، ایدئولوژی سه‌گانه‌ی پیشاتاریخی خواسته یا ناخواسته همچنان در ساختار تفکر انسان متمدن و آثار هنری او حضور دارد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله انیمه،افسانه توشیشان،اسطوره‌شناسی،ایدئولوژی سه‌گانه،دومزیل،
عنوان انگلیسی The Tripartite Ideology Actions in the Japanese Anime 'Toshishun' from the Perspective of Georges Dumézil's Mythology
چکیده انگلیسی مقاله  Anime, which originated in Japan, is broadly defined by Japanese speakers as animation; however, internationally, it specifically refers to animations produced in Japan and Southeast Asia. One notable example is Toshishun, released in 1981, which serves as a focal point due to its legendary structure and mythological ambiance that resonate with Georges Dumézil's tripartite ideology. Dumézil, a renowned French scholar in mythology, posits that Indo-European myths are characterized by three distinct types of action: those associated with sovereignty, warfare, and craftsmanship. Actions linked to the warrior class are primarily characterized by physical prowess; for instance, sorcery and peacekeeping are categorized under sovereign activities, while agricultural labor pertains to craftsmanship. Dumézil argues that this triadic structure mirrors the class systems present in the prehistoric societies of these cultures. Notably, Atsuhito Yoshida, a Japanese researcher, was among the first to extend Dumézil's framework beyond Indo-European contexts. He suggested potential interactions between Scythians and Japanese populations within the Siberian steppes while attempting to validate Dumézil’s tripartite ideological system within Japanese folklore. Contemporary mythologists following Dumézil assert that these three forms of action can also be found within fairy tales and children's narratives influenced by ancient myths. This study intends to illustrate through a descriptive-analytical approach how this tripartite ideology manifests within anime influenced by mythology—specifically focusing on Toshishun. The inquiry seeks to elucidate how these three ideological actions operate within this particular anime context. When Dumézil refers to ideology, he does not imply its conventional philosophical interpretation; instead, he uses it in a manner akin to theology to describe a catalog of myths along with their deities and associated concepts. The findings suggest that Toshishun subtly embodies Dumézil’s mythological tripartite ideology across multiple dimensions including narrative archetypes, heroic endeavors, spatial symbols, and magical aides. Ultimately, this ancient tripartite ideology persists—whether consciously or unconsciously—in modern human thought processes and artistic expressions.  Toshishun serves as an exemplary case of how traditional mythological structures continue to influence contemporary storytelling through anime. By examining the interplay between these ancient ideologies and modern narratives, we gain valuable insights into the cultural significance of anime as a medium for expressing complex themes. The enduring nature of Dumézil's tripartite ideology highlights the relevance of historical frameworks in understanding modern artistic expressions and their impact on audiences today.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله انیمه,افسانه توشیشان,اسطوره‌شناسی,ایدئولوژی سه‌گانه,دومزیل
نویسندگان مقاله امیرحسین زنجانبر |
گروه ادبیات کودک و نوجوان، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

نشانی اینترنتی https://dam.journal.art.ac.ir/article_1360_d586eadaf64b8bcc25c44f9be9599e1e.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات