این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
اقتصاد و بانکداری اسلامی، جلد ۱۴، شماره ۵۰، صفحات ۵۷-۸۴

عنوان فارسی الگوی حکمرانی بانکداری اسلامی مبتنی بر اندیشه‌های شهید صدر (ره)
چکیده فارسی مقاله
هرچند فرآیند تجمیع و تخصیص وجوه در طول تاریخ در جوامع مختلف وجود داشته است، اما در دوره مدرن با اختراع پول‌های اعتباری و ایجاد مفهوم جدیدی به نام سرمایه در بستر نظام سرمایه­داری، ساختار متناسب با آن یعنی بانک نیز برای ایجاد و خلق اعتبار و انجام فرآیند تجمیع و تخصیص سرمایه به وجود آمد. اندیشمندان اسلامی نسبت به این مسئله مستحدثه نظرات مختلف و گاهی متضادی را بیان کرده‌اند. شهید محمدباقر صدر از اولین نظریه‌پردازان اسلامی بود که به شکل ساختارمندی به این مسئله ورود پیدا کرد، ایشان با پذیرش ضرورت بانک در جامعه اسلامی به ارائه دو الگوی متفاوت در حوزه بانکداری پرداخته است: 1-الگوی بانکداری غیر ربوی که در یک نظام اجتماعی غیردینی فعالیت می‌کند و 2-الگوی بانکداری اسلامی که در بستر یک نظام اجتماعی اسلامی و به‌عنوان بخشی از آن نظام فعالیت می‌کند. با وجود اهمیت بانکداری اسلامی در منظومه فکری شهید صدر کمتر پژوهشی به آن پرداخته است. در این مقاله، با رویکرد کیفی و با استفاده روش فراترکیب مبتنی بر الگوی هفت مرحله­ای سندلوسکی و باروسو به تبیین الگوی حکمرانی بانکداری بر اساس دیدگاه شهید صدر پرداخته شده است. برای این کار ابتدا ساختار حکمرانی به‌طور کلی طرح و سپس الگوی حکمرانی برای بانکداری اسلامی مبتنی بر اندیشه‌های شهید صدر احصاء گردید. جامعه پژوهش حاضر کلیه آثار مکتوب شهید صدر مرتبط با حوزه­های اقتصادی و بانکداری است که تعداد 92 مقاله و پژوهش را شامل می­شود که پس از گزینش محتوایی و موضوعی 39 مقاله از آنها برگزیده و تحلیل گردید. یافته‌های مطالعه منجر به شناسایی الگوی حکمرانی بانکداری اسلامی در 4 حیطه­ی کلی قواعد (شامل 6 مقوله اصلیِ قاعده مالکیت چندگانه، قاعده آزادی اقتصادی در قلمرو محدود، قاعده عدالت اجتماعی، قاعده منطقه الفراغ، قاعده تحریم کنز و قاعده دستمزد)، قوانین (شامل 4 مقوله اصلیِ تضمین ارزش واقعی در قرض، ممنوعیت بانکداری خصوصی و حکمرانی واحد دولتی در بانکداری، ممنوعیت ربا و دریافت مالیات از دارایی­ها انباشته و ضبط آن بعد از فرصت قانونی)، نظام انگیزشی و ساختار ارائه خدمات عمومی بانکداری اسلامی بوده است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله الگوی حکمرانی، بانکداری اسلامی، شهید صدر، اقتصاد اسلامی، روش فراترکیب

عنوان انگلیسی Islamic banking governance model based on the thoughts of Shahid Sadr
چکیده انگلیسی مقاله

The process of collecting and distributing funds has existed throughout history. In modern era, with the invention of credit money and the idea of capital in the capitalist system, banks were created to manage money and provide credit. Islamic scholars have offered different and sometimes opposing views on thismouseout="msoCommentHide('_com_1')" onmouseover="msoCommentShow('_anchor_1','_com_1')">[A1] mouseout="msoCommentHide('_com_2')" onmouseover="msoCommentShow('_anchor_2','_com_2')">[t2]  issue. Shahid Mohammad Baqer Sadr was one of the first Islamic thinkers to address this matter in an organized way. He saw the need for banks in Islamic society and proposed two models: 1-A non-usurious banking model for non-religious societies, and 2-An Islamic banking model for Islamic societies. Despite the importance of Islamic banking in Sadr's work, little research has been done on it. This article uses a qualitative approach and a simple method based on the seven-step model of Sandelowski and Barroso to explain Sadr's banking model. First, the general structure of governance was outlined, and then Sadr’s model for Islamic banking was developed. The research included all of Sadr’s writings on economics and banking, totaling 92 articles. After selecting relevant ones, 39 articles were analyzed. The findings show four main areas in Islamic banking governance: rules (six categories: multiple ownership, limited economic freedom, social justice, free zone, prohibition of hoarding wealth, and wages), laws (four categories: ensuring real value in loans, banning private banking, promoting state control, banning usury, and taxing accumulated assets), the incentive system, and the structure for public Islamic banking services.


mouseout="msoCommentHide('_com_1')" onmouseover="msoCommentShow('_anchor_1','_com_1')">
mouseout="msoCommentHide('_com_1')" onmouseover="msoCommentShow('_anchor_1','_com_1')">
mouseout="msoCommentHide('_com_2')" onmouseover="msoCommentShow('_anchor_2','_com_2')">

 
mouseout="msoCommentHide('_com_2')" onmouseover="msoCommentShow('_anchor_2','_com_2')">
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Governance model, Islamic banking, Shahid Sadr, Islamic economy, Meta synthesis method

نویسندگان مقاله سید امین طباطبایی قمشه | seyed amin tabatabaee ghomsheh
PHD student, Ferdowsi University
دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد

مصطفی سلیمی‌فر | mostafa salimifar
professor, Ferdowsi University
استاد گروه اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد (نویسنده مسئول)

تقی ابراهیمی سالاری | taqi ebrahimi salari
Associate Professor, Ferdowsi University
دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد

علی سعیدی | ali saeedi
Assistant Professor, University of Qom
استادیار گروه اقتصاد دانشگاه قم


نشانی اینترنتی http://mieaoi.ir/browse.php?a_code=A-10-1460-1&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده تخصصی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات