این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
مسکن و محیط روستا، جلد ۴۴، شماره ۱۸۹، صفحات ۰-۰
عنوان فارسی سنجش تاب‌آوری کالبدی بافت‌های روستاشهری در برابر زلزله (مطالعه موردی: بافت روستاشهری اکبرآباد یزد)
چکیده فارسی مقاله آسیب‌های مخاطرات طبیعی به کالبد سکونتگاه‌ها، موجب شده است تا ارتقاء تاب‌آوری کالبدی مورد توجه برنامه‌ریزان شهری و روستایی قرار گیرد. هدف از پژوهش حاضر، سنجش تاب‌آوری کالبدی بافت روستاشهری اکبرآباد شهر یزد در برابر زلزله و دستیابی به رهیافت‌های ارتقاء تاب‌آوری کالبدی در عرصه‌های روستاشهری است. پژوهش آمیخته (کیفی و کمی) حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی است. در این راستا، ابتدا شاخص‌های سنجش تاب‌آوری کالبدی بافت روستاشهری از مطالعات اسنادی استخراج شدند و روایی آنها با مصاحبه با کارشناسان تایید شد. سپس با دریافت نظرات کارشناسان و استفاده از تکنیک تحلیل سلسله‌مراتبی، وزن شاخص‌ها معین گردید تا در محیط GIS با ابزار آنالیز همپوشانی نقشه‌ها، نقشه نهایی که بیانگر تاب‌آوری کالبدی بلوک‌های مختلف عرصه روستاشهری اکبرآباد شهر یزد است، ایجاد شود. نهایتا بر مبنای هریک از شاخص‌های مورد استفاده در پژوهش، رهیافت‌های ارتقاء تاب‌آوری کالبدی جهت بافت‌های روستاشهری، ارائه گردید. نتایج پژوهش بیانگر آن است که میزان تاب‌آوری کالبدی محدوده مورد مطالعه بین 34.7-17.2 واحد متغیر است و بلوک جنوبی بافت روستاشهری اکبرآباد شهر یزد با تاب‌آوری کالبدی بین 17.2 تا 23 واحد، لازم است در اولویت اقدام برای ارتقاء تاب‌آوری کالبدی قرار گیرد. علاوه بر آن نتایج پژوهش موید آن است که قدمت تاریخی و ساخت با مصالح قدیمی مهمترین علت پایین بوده تاب‌آوری کالبدی در بافت‌های روستاشهری است؛ حال آنکه در بافت‌های دیگری همچون سکونتگاه‌های غیررسمی، این امر عمدتا ناشی از اوضاع اقتصادی خانوار است. در این راستا، توانمندسازی ساکنان و  اقدامات و رهیافت‌هایی نظیر اطلاع‌رسانی عمومی، افزایش سطح آگاهی ساکنین و تکمیل بانک‌های اطلاعاتی نهادهایی که در جهت مقاوم‌سازی ساختمان‌ها، کاهش کاربری‌های آسیب‌رسان و ... فعالیت می‌کنند نیز در ارتقا تاب‌آوری کالبدی عرصه‌های روستاشهری موثر است.
آسیب‌های مخاطرات طبیعی به کالبد سکونتگاه‌ها، موجب شده است تا ارتقاء تاب‌آوری کالبدی مورد توجه برنامه‌ریزان شهری و روستایی قرار گیرد. هدف از پژوهش حاضر، سنجش تاب‌آوری کالبدی بافت روستاشهری اکبرآباد شهر یزد در برابر زلزله و دستیابی به رهیافت‌های ارتقاء تاب‌آوری کالبدی در عرصه‌های روستاشهری است. پژوهش آمیخته (کیفی و کمی) حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی است. در این راستا، ابتدا شاخص‌های سنجش تاب‌آوری کالبدی بافت روستاشهری از مطالعات اسنادی استخراج شدند و روایی آنها با مصاحبه با کارشناسان تایید شد. سپس با دریافت نظرات کارشناسان و استفاده از تکنیک تحلیل سلسله‌مراتبی، وزن شاخص‌ها معین گردید تا در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) با ابزار آنالیز همپوشانی نقشه‌ها، نقشه نهایی که بیانگر تاب‌آوری کالبدی بلوک‌های مختلف عرصه روستاشهری اکبرآباد شهر یزد است، ایجاد شود. نهایتا بر مبنای هریک از شاخص‌های مورد استفاده در پژوهش، رهیافت‌های ارتقاء تاب‌آوری کالبدی جهت بافت‌های روستاشهری، ارائه گردید. نتایج پژوهش بیانگر آن است که میزان تاب‌آوری کالبدی محدوده مورد مطالعه بین 34.7-17.2 واحد متغیر است و بلوک جنوبی بافت روستاشهری اکبرآباد شهر یزد با تاب‌آوری کالبدی بین 17.2 تا 23 واحد، لازم است در اولویت اقدام برای ارتقاء تاب‌آوری کالبدی قرار گیرد. علاوه بر آن نتایج پژوهش موید آن است که قدمت تاریخی و ساخت با مصالح قدیمی مهمترین علت پایین بوده تاب‌آوری کالبدی در بافت‌های روستاشهری است؛ حال آنکه در بافت‌های دیگری همچون سکونتگاه‌های غیررسمی، این امر عمدتا ناشی از اوضاع اقتصادی خانوار است. در این راستا، توانمندسازی ساکنان و اقدامات و رهیافت‌هایی نظیر اطلاع‌رسانی عمومی، افزایش سطح آگاهی ساکنین و تکمیل بانک‌های اطلاعاتی نهادهایی که در جهت مقاوم‌سازی ساختمان‌ها و کاهش کاربری‌های آسیب‌رسان فعالیت می‌کنند، تهیه نقشه مناطق گریز و مسیرهای امدادرسانی، تغییر کاربری‌های پرخطر موجود در عرصه، تجمیع بلوک‌های کوچک و ایجاد ضوابط مقاوم‌سازی ابنیه و نماسازی نیز در ارتقا تاب‌آوری کالبدی عرصه‌های روستاشهری موثر است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله تاب‌آوری، بافت روستاشهری، زلزله، اکبرآباد یزد
عنوان انگلیسی Measuring the physical resilience of Rural-Urban contexts against earthquakes (Case study: Rural-Urban context of Akbarabad, Yazd)
چکیده انگلیسی مقاله One of the goals of urban and rural planners to deal with the adverse effects of natural hazards is to improve the resilience of settlements. The aim of the current study is to measure the resilience of the urban-rural context of Akbarabad, Yazd, against earthquakes and to find ways to improve resilience in rural-urban areas. For this purpose, resilience measurement indicators were confirmed by statistical documentary studies and their validity was confirmed by interviewing 5 experts in this field. Spatial maps were prepared in the GIS environment and based on the weight of each index obtained using the hierarchical analysis technique and map overlap analysis, the final map was created that shows the resilience of different blocks of Akbar Abad rural area. Finally, the approaches of improving resilience for rural and urban contexts were presented. The results of the research show that the resilience of the studied area varies between 18 and 112 units, and the southwest of Akbarabad rural-urban context should be prioritized for improving resilience. Also, the result of the research indicates that it is necessary to strengthen the "physical resilience" of these fields by using the opportunity of high "social resilience". In this regard, by informing the public, increasing the awareness of the residents and completing the information banks of the institutions, it is possible to strengthen the buildings, reduce the harmful uses, and collect the small parts in order to improve the resilience of these areas.
 
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله resilience, rural-urban context, earthquake, Akbarabad, Yazd
نویسندگان مقاله رضا اکبری | reza akbari
دانشکده هنر و معماری دانشگاه یزد

مهسا زارعیان |
دانشکده هنر و معماری دانشگاه یزد

محمدباقر نادی |
دانشکده هنر و معماری دانشگاه یزد

نشانی اینترنتی http://jhre.ir/browse.php?a_code=A-10-4802-2&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده سکونتگاههای شهری و روستایی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات