این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، جلد ۴۱، شماره ۱، صفحات ۶۶-۷۷

عنوان فارسی بررسی تغییرات خصوصیات کمی و کیفی علف‌لیمو (Cymbopogon citratus (DC.) Stapf) تحت تأثیر سطوح مختلف اسید سالیسیلیک وکود نیتروژن
چکیده فارسی مقاله سابقه و هدف: علف‌لیمو گیاهی چند ساله و متعلق به خانواده گندمیان است. این گیاه دارای ترکیب‌های پلی‌فنولی ارزشمند است که کاربردهای دارویی، آرایشی و خوراکی دارند. استفاده از عواملی که بتوانند باعث افزایش عملکرد کمی و کیفی علف‌لیمو شوند از جنبه اقتصادی مهم است. اسید سالیسیلیک یک تنظیم‌کننده فرایندهای فیزیولوژیک و بیوشیمیایی است که می‌تواند در نقش یک الیسیتور باعث افزایش تجمع متابولیت‌های ثانویه در گیاهان شود. همچنین نیتروژن نقش مهمی در رشد گیاهان دارد و می‌تواند باعث افزایش کمیت و کیفیت عملکرد شود. در این آزمایش اثر کاربرد کود نیتروژن و اسید سالیسیلیک بر برخی خصوصیات کمی و کیفی علف‌لیمو بررسی شد.
مواد و روش‌ها: به منظور بررسی تغییرات برخی خصوصیات کمی و کیفی علف‌لیمو تحت تأثیر سطوح مختلف اسید سالیسیلیک و کود نیتروژن در شرایط آب و هوایی اهواز، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با پنج سطح کود نیتروژن (0، 50، 100، 150، 200 کیلوگرم در هکتار) از منبع اوره و سه سطح اسید سالیسیلیک (0، 10 میکرومولار و 100 میکرومولار) با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان در سال 1401-1400 اجرا گردید. در هر تیمار کودی، 20 درصد کود اوره پس از استقرار گیاه و بقیه آن جهت کاهش تلفات آبشویی، در چهار مرحله به همراه آب آبیاری و با توجه به درصد نیتروژن موجود در خاک اعمال گردید. محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک وقتی که 70 درصد سطح هر پلات توسط علف‌لیمو پوشانده شد توسط سمپاش پشتی انجام گردید و 15 روز بعد تکرار شد. هر کرت آزمایشی سه متر عرض داشت و شامل شش خط کاشت به طول سه متر بود و فاصله بین کرت‌ها نیم ‌متر در نظر گرفته شد. فاصله خطوط کشت از یکدیگر 60 سانتی‌متر و فاصله بین بوته‌ها روی خط کشت 40 سانتی‌متر بود. خاک محل آزمایش دارای بافت سیلتی کلی، اسیدیته 7.5 و هدایت الکتریکی 2.6 دسی‌زیمنس بر متر بود. صفات مورد بررسی شامل کلروفیل a، b و کل، کارتنوئید، وزن تر و خشک کل، درصد آنتی‌اکسیدان، فنول کل، درصد و عملکرد اسانس بود.
نتایج: اثر متقابل اسید سالیسیلیک و کود نیتروژن بر همه صفات مورد بررسی بجز درصد فعالیت آنتی‌اکسیدانی معنی‌دار شد. اثر کاربرد کود نیتروژن بر درصد فعالیت آنتی‌اکسیدانی معنی‌دار بود. بالاترین درصد فعالیت آنتی‌اکسیدانی (89.8 درصد) مربوط به کاربرد 150 کیلوگرم کود نیتروژن در هکتار بود. بالاترین و کمترین مقدار کلروفیل a، کلروفیل b و کلروفیل کل به ترتیب با عدم کاربرد اسید سالیسیلیک ×  کاربرد 150 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن و عدم کاربرد اسید سالیسیلیک × عدم کاربرد کود نیتروژن به‌دست آمد که به ترتیب 140، 42 و 116 درصد تفاوت داشتند. بالاترین وزن تر و خشک کل با کاربرد 100 میکرومولار اسید سالیسیلیک و 100 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن به‌دست آمد که نسبت به عدم کاربرد اسید سالیسیلیک و کود نیتروژن 75 درصد بیشتر بود. بالاترین درصد و عملکرد اسانس در تیمار کاربرد 10 میکرومولار اسید سالیسیلیک و 150 کیلوگرم کود نیتروژن به‌ترتیب با میانگین 0.87 درصد و 65.6 گرم در مترمربع مشاهده شد. همچنین در میان سطوح فاکتورهای آزمایش، کمترین عملکرد اسانس (18.29 گرم در مترمربع) با عدم کاربرد اسید سالیسیلیک و کود نیتروژن به‌دست آمد که در مقایسه با حداکثر عملکرد با کاربرد 10 میکرومولار اسید سالیسیلیک و 150 کیلوگرم کود نیتروژن 260 درصد کمتر بود. کمترین درصد اسانس (0.45 درصد) با عدم کاربرد اسید سالیسیلیک و کاربرد 150 کیلوگرم کود نیتروژن به‌دست آمد.
نتیجه‌گیری: به‌طورکلی، کاربرد کود نیتروژن و اسیدسالیسیلیک باعث افزایش عملکرد و درصد اسانس، ماده خشک کل و فنل کل برگ نسبت به شاهد شد. بالاترین عملکرد اسانس با کاربرد 10 میکرومولار اسید سالیسیلیک و 150 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن به‌دست آمد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله اسانس،محلول‌پاشی،گیاهان دارویی،فنول کل،

عنوان انگلیسی Investigating changes in quantitative and qualitative characteristics of lemon grass (Cymbopogon citratus (DC.) Stapf) under the influence of different levels of salicylic acid and nitrogen fertilizer
چکیده انگلیسی مقاله Background and Objectives: Lemongrass (Cymbopogon citratus (DC.) Stapf), a perennial plant from the Gramineae family, is renowned for its rich polyphenol compounds, having significant medicinal, cosmetic, and culinary applications. Enhancing the quantitative and qualitative yield of lemongrass is of considerable economic importance. Salicylic acid, a key regulator of physiological and biochemical processes, acts as an elicitor to enhance the accumulation of secondary metabolites in plants. Similarly, nitrogen plays a vital role in plant growth, improving yield quantity and quality. This study investigated the effects of nitrogen fertilizer and salicylic acid on various quantitative and qualitative traits of lemongrass.
Methodology: A factorial experiment based on a randomized complete block design was conducted in 2021 at the Agricultural Sciences and Natural Resources research farm of the University of Khuzestan, Ahvaz, Iran. The experiment evaluated the effects of different levels of salicylic acid (0, 10 µM, and 100 µM) and nitrogen fertilizer (0, 50, 100, 150, and 200 kg/ha from a urea source) on lemongrass. Each treatment was replicated three times. In each fertilizer treatment, 20% of the nitrogen was applied after plant establishment, with the remainder applied in four stages alongside irrigation water to minimize leaching losses based on soil nitrogen content. Salicylic acid was applied via foliar spraying using a backpack sprayer when 70% of each plot was covered by lemongrass, with a second application 15 days later. Each plot measured 3 meters in width with six planting lines, each 3 meters long, 60 cm apart, and plants within lines were spaced 40 cm apart. The soil had a silty clay texture, pH of 7.5, and electrical conductivity of 2.6 dS/m. The studied traits included chlorophyll a, b, and total chlorophyll, carotenoid content, total fresh and dry weight, antioxidant activity percentage, total phenol content, and essential oil percentage and yield.
Results: The interaction between salicylic acid and nitrogen fertilizer significantly influenced all studied traits except antioxidant activity percentage. Nitrogen fertilizer alone significantly affected antioxidant activity, with the highest percentage (89.8%) observed at 150 kg/ha of nitrogen. The highest levels of chlorophyll a, b, and total chlorophyll were achieved with no salicylic acid and 150 kg/ha of nitrogen, showing increases of 140%, 42%, and 116%, respectively, compared to the control (no salicylic acid or nitrogen). The highest total fresh and dry weight was obtained with 100 µM salicylic acid and 100 kg/ha of nitrogen, representing a 75% increase over the control. The highest essential oil percentage (0.87%) and yield (65.6 g/m²) were observed with 10 µM salicylic acid and 150 kg/ha of nitrogen. In contrast, the lowest essential oil yield (18.29 g/m²) and percentage (0.45%) were recorded in the absence of salicylic acid and nitrogen and with no salicylic acid but 150 kg/ha of nitrogen, respectively.
Conclusion: Applying nitrogen fertilizer and salicylic acid enhanced the yield and percentage of essential oil, total dry matter, and total phenol content in lemongrass leaves compared to the control. The highest essential oil yield was achieved with 10 µM salicylic acid and 150 kg/ha of nitrogen fertilizer, demonstrating the synergistic effects of these treatments on lemongrass productivity and quality.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله اسانس,محلول‌پاشی,گیاهان دارویی,فنول کل

نویسندگان مقاله لیدا برهمندزاده |
گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی، ایران

علیرضا ابدالی مشهدی |
گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، خوزستان، اهواز، ایران

عبدالمهدی بخشنده |
گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی، ایران

علیرضا شافعی نیا |
گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی، ایران

امین لطفی جلال آبادی |
گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی، ایران

نرگس سلطانی |
دکترای بیوتکنولوژی کشاورزی، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران


نشانی اینترنتی https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_133134_c45e538fda75ec971510ace8071bccc7.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات