این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
ادیان و عرفان، جلد ۵۷، شماره ۲، صفحات ۴۷۵-۴۹۵
عنوان فارسی تأملی بر آراء معرفت‌شناسانۀ ناگارجونه‌ اعتبارسنجی ابزارهای شناختی و انکار آموزه
چکیده فارسی مقاله مسئلۀ معرفت در تاریخ تفکر هند، همواره اهمیتی بسیار داشته و به جهت نقشی که متفکران و حکیمان هندی در نجات‌شناسی خود برای آن قائل بوده‌اند، با دقت نظر و موشکافی‌های شگفت‌انگیز مورد بحث و نظر قرار گرفته‌است. در این میان، اندیشمندان هند، به مسئلۀ ابزارهای‌شناختی توجه ویژه داشته‌اند و مکتب نیایه به عنوان یکی از مکاتب واقع‌گرای هند، بحث‌های پردامنه‌ای در این خصوص دارد و به طور خاص چهار ابزار ادراک حسی، استنتاج، گواهی و قیاس را معتبر دانسته‌است. در مقابل، ناگارجونه حکیم بودایی و بنیان‌گذار مکتب مادیَمیکه، واقع‌گرایی مکتب نیایه را نادرست می‌داند و با تکیه بر برخی پیش‌فرض‌های هستی‌شناختی به نقد آراء معرفت‌شناسانۀ آنان می‌پردازد. در این مقاله تلاش کرده‌ایم تا با روش توصیفی-تحلیلی، نقدهای ناگارجونه بر آراء معرفت‌شناختی زمانۀ خود و به طور خاص، آراء مکتب نیایه را مورد واکاوی قرار دهیم و نحوۀ مواجهۀ وی با نقد منتقدان ناظر به وجود ناسازگاری در آرائش را تحلیل کنیم. به طور کلی، ناگارجونه سه رویکرد تبیینی را برای دفاع از اعتبار ابزارهای‌شناختی مطرح می‌کند که عبارتند از: 1-نظریۀ اعتباربخشی ابزارهای‌شناختی به یکدیگر، 2-نظریۀ خود-اعتباربخشی ابزارهای‌شناختی و 3-نظریۀ اعتباربخشی متعلَّق شناخت به ابزار شناخت و در ادامه، همۀ آنها را نابسنده می‌داند و در نهایت، با طرح این مدعا که خودش هیچ آموزه‌ای ندارد، تلاش می‌کند تا به شیوه‌ای شبه‌ویگنشتاینی و با تحلیل انواع مختلف دلالت، ناسازگاری بنیادین در آراء فلسفی خود را حل و فصل کند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله ناگارجونه،معرفت،ابزارهای‌شناختی،نیایه،شونیتا،
عنوان انگلیسی An Examination of Nāgārjuna’s Epistemological Views Evaluation of Cognitive Instruments & Negation of Doctrine
چکیده انگلیسی مقاله The problem of knowledge has always been a critical issue in the history of Indian thought. The role attributed to knowledge by Indian sages and philosophers in their soteriological frameworks has led to discussions characterized by remarkable precision and depth. Among these discourses, Indian scholars have paid special attention to cognitive instruments, and the Nyāya, one of the realist schools in India, is engaging in extensive debates on this issue. Specifically, it recognizes four valid instruments: perception, inference, testimony, and analogy. In contrast, Nāgārjuna, the Buddhist philosopher and founder of the Mādhyamaka, considers the realism espoused by Nyāya School, deeming it erroneous, and challenges their epistemological positions based on specific ontological presuppositions. This article employs a descriptive-analytical methodology to elucidate Nāgārjuna's critiques of the epistemological perspectives prevalent during his time, particularly those of the Nyāya school. Furthermore, we will clarify how he responds to critiques from adversaries concerning perceived inconsistencies within his philosophical system. Generally, Nāgārjuna, at first, articulates three explanatory approaches to defend the validity of cognitive instruments, which are 1) the theory of mutual validation of cognitive instruments, 2) the theory of self-validation of cognitive instruments, and 3) the theory of the validation of the cognitive instruments by their objects. He subsequently finds all of them inadequate and, ultimately, by asserting that he possesses no doctrine, attempts to resolve the fundamental inconsistencies in his philosophical views in a manner reminiscent of a quasi-Wittgensteinian approach by analysing various reference types.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله ناگارجونه,معرفت,ابزارهای‌شناختی,نیایه,شونیتا
نویسندگان مقاله حسین صابری ورزنه |
استادیار، گروه فلسفۀ دین، ادیان و عرفان، دانشکده الهیات، دانشگاه تهران، قم، ایران

نشانی اینترنتی https://jrm.ut.ac.ir/article_101264_258d09c3ed30d4325418a2dc7e0c6519.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات