مقدمه: شهرستان سرخس از استان خراسان رضوی می­تواند به یکی از قطب­های مهم گردشگری کشور مطرح شود اما تا کنون به دلایل متعدد، استفاده بهینه و پایدار از این فرصت ها نشده است. هدف کلی این تحقیق تبیین شاخص­های موثر بر توسعه گردشگری پایدار شهرستان سرخس است.
روش­شناسی: این پژوهش با هدف کاربردی و روش توصیفی تحلیلی در سال 1403 در شهرتان سرخس به انجام رسید. جامعه آماری شامل کارشناسان، مدیران دولتی و ساکنین محلی بوده و برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه‌ای با دو بخش جمعیت‌شناختی و شاخص‌های گردشگری پایدار استفاده شد. شاخص‌ها از طریق بررسی ادبیات، مشاوره با متخصصان، و استفاده از روش دلفی تأیید و به ابعاد مختلف زیست‌محیطی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و مدیریتی طبقه‌بندی شد. داده‌ها با استفاده از آزمون تی و تحلیل رگرسیون از طریق نرم‌افزار SPSS 25 تحلیل شد.
یافته­ها: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که در شاخص‌های زیست‌محیطی، کارشناسان اهمیت بیشتری به حفاظت از منابع طبیعی، مدیریت پسماند، و کیفیت هوا داده‌اند، که این امر در نمرات بالای آنان منعکس شده است. در شاخص‌های اقتصادی، تفاوت دیدگاه‌ها در شاخص‌هایی چون ایجاد اشتغال و رشد درآمد مشهود است، که کارشناسان و سرمایه‌گذاران بر ضرورت بهبود زیرساخت‌ها و توزیع عادلانه درآمد تأکید بیشتری دارند. در حوزه فرهنگی و اجتماعی، حفظ فرهنگ بومی و ارتقای هویت فرهنگی از نظر کارشناسان مهم تلقی شده است، در حالی که ساکنین محلی نیاز به آگاهی‌بخشی بیشتر دارند. در بخش مدیریتی نیز، شاخص‌هایی چون برنامه‌ریزی پایدار، حمایت دولتی و بهبود زیرساخت‌ها به‌ویژه برای کارشناسان اهمیت بالایی دارند که نشان‌دهنده نیاز به سیاست‌گذاری‌های بلندمدت برای دستیابی به توسعه پایدار گردشگری است.

نتیجه­گیری: توسعه گردشگری پایدار در شهرستان سرخس به ترکیبی از استراتژی‌های مدیریتی قوی، آگاهی‌سازی جامعه محلی و حفظ و ترویج فرهنگ بومی نیاز دارد. همکاری نزدیک بین کارشناسان، ساکنین محلی و سرمایه‌گذاران می‌تواند منجر به توسعه پایدار گردشگری در این منطقه شود.