این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
مرتع، جلد ۱۹، شماره ۱، صفحات ۰-۰
عنوان فارسی ارزیابی تغییرات پوشش گیاهی مراتع در ارتباط با شاخص‌های اقلیمی (مطالعه موردی: مراتع بادامستان- شهرستان طارم)
چکیده فارسی مقاله

سابقه و هدف
پوشش گیاهی به‌عنوان اولین و مهم‌ترین تولیدکننده در سطح هر اکوسیستم شناخته می‌شود و دائماً در حال تغییر و تحول است. تغییرات مداوم جز جدایی‌ناپذیر هر اکوسیستم به شمار می‌رود؛ مراتع نیز به‌عنوان اکوسیستم‌های طبیعی از این موضوع مستثنی نیستند. به‌طوری‌که ارزیابی مرتع به مفهوم بررسی مستمر این اراضی با توجه به اهمیت اکولوژیک، کارکردهای اقتصادی و تغییرات دائمی این منابع، امری ضروری است. هدف این پژوهش پایش روند و شدت تغییرات پوشش گیاهی در ارتباط با شاخص‌های اقلیمی است.
مواد و روش
اندازه‌گیری و جمع‌آوری اطلاعات زمینی شامل فاکتورهای گیاهی و اقلیمی است. فاکتورهای گیاهی شامل میزان درصد تاج پوشش گونه‌های گیاهی، درصد لاشبرگ، تراکم گونه‌های گیاهی (در مورد مناطق و گونه‌هایی که قابلیت بررسی وجود دارد)، تولید گونه‌های گیاهی، وضعیت مرتع و گرایش مرتع است و فاکتورهای اقلیمی شامل بارندگی سالانه، بارندگی در فصل رشد، بارندگی پاییز و زمستان، میانگین دمای سالانه و میانگین حداقل و حداکثر دما است. ارزیابی با استفاده از روش مناسب و با تعداد نمونه کافی و پراکنش مناسب نمونه‌ها در جوامع گیاهی مختلف در زمان آمادگی مرتع و با تکرار انجام‌گرفته است. تعداد ترانسکت ها 4 عدد و شکل پلات مربعی و تعداد آن 40 عدد (1 متر* 1 متر) بر روی ترانسکت به فاصله‌ی 3 متری از هم قرارگرفته است. پس از جمع‌آوری داده‌ها در سال‌های مختلف (5 سال آماربرداری) برای مقایسه داده‌های سایت‌های دارای قرق از تجزیه واریانس فاکتوریل و برای سایت‌های فاقد قرق از تجزیه واریانس طرح کاملاً تصادفی و برای هر دو طرح از آزمون GLM[1] در نرم‌افزار Minitab16 استفاده‌شده و برای مقایسه میانگین سال‌ها نیز از آزمون توکی[2] استفاده‌شده است.
نتایج
 نتایج نشان داد میزان درصد تاج پوشش گیاهی سایت قرق در طول دوره آماربرداری از 30 درصد تا 51 درصد و میزان درصد تاج پوشش گیاهی سایت چرا شده از 5/39 درصد تا 56 درصد در سال‌های مختلف متغیر بوده است. میانگین 5 ساله تراکم گونه‌های گیاهی در مرتع قرق برابر 113900 و چرا شده برابر 36/11 پایه در مترمربع است. میزان تولید سایت قرق در طول دوره آماربرداری از 487 تا 1261 و میزان تولید سایت چرا شده از 673 تا 896 کیلوگرم ماده خشک در هکتار در سال‌های مختلف متغیر بوده است. بیشترین میزان تاج پوشش گیاهی (56%) در سایت چرا شده در سال 1398 و کمترین مقدار آن نیز در سایت قرق (30%) در سال 1400 بود. همچنین بیشترین میزان تولید کل در سایت قرق (126 گرم در مترمربع) در سال 1398 و کمترین میزان آن (7/48 گرم در مترمربع) در سایت قرق و در سال 1400 بود. نتایج آزمون همبستگی و رگرسیون نشان داد که پارامتر مؤثر بر تاج پوشش و تولید، بارندگی در فصل رشد  است که به ترتیب دارای ضریب رگرسیونی 053/0 و 32/0 است و این نشان از رابطه مستقیم میزان بارندگی در فصل رشد با میزان تاج پوشش و تولید است.
نتیجه‌گیری
نتایج این پژوهش نشان داد روند تغییرات پوشش گیاهی در منطقه مورد مطالعه بطئی بوده و عوامل اصلی در این خصوص در درجه اول عوامل اقلیمی (بارش و دما) و در درجه دوم مدیریت مرتع (قرق) نقش بارزی را ایفا نموده است. در نهایت می‌توان بیان کرد که بررسی تغییرات کیفی و کمی پوشش گیاهی مراتع در فواصل زمانی معین و آگاهی از روند وضعیت آن‌یکی از موارد مهم جهت برنامه‌ریزی و اعمال مدیریت صحیح بهره‌برداری از مراتع است.

 
کلیدواژه‌های فارسی مقاله پایش، ارزیابی مراتع، شاخص‌های اقلیمی، سایت بادامستان.
عنوان انگلیسی Evaluation of pasture vegetation changes in relation to climatic indicators (Case study: Badamestan pastures - Tarom city)
چکیده انگلیسی مقاله
Background and purpose
Vegetation is known as the first and most important producer at the level of any ecosystem and is constantly changing. Continuous changes are an integral part of any ecosystem; As natural ecosystems, pastures are not excluded from this issue. So that the evaluation of the rangeland is a necessary thing in the sense of continuous investigation of these lands with regard to the ecological importance, economic functions and permanent changes of these resources. The purpose of this research is to monitor the trend and intensity of vegetation changes in relation to climatic indicators.
Materials and methods
Measurement and collection of ground information includes plant and climatic factors. Vegetation factors include the percentage of canopy cover of plant species, the percentage of dead leaves, the density of plant species (in the areas and species that can be investigated), the production of plant species, the condition of the pasture and the tendency of the pasture, and the climatic factors include annual rainfall, rainfall in the growing season. , autumn and winter rainfall, average annual temperature and average minimum and maximum temperature.The evaluation was done by using the appropriate method and with sufficient number of samples and proper distribution of samples in different plant communities at the time of pasture preparation and with repetition. The number of transects is 4 and the shape of the square plot is 40 (1 m*1 m) on the transect at a distance of 3 meters from each other. After collecting the data in different years (5 years of statistics) to compare the data of sites with flood from factorial variance analysis and for sites without flood from variance analysis of completely random plan and for both plans, General Linear Model test was used in Minitab16 software and to compare the average of the years Tukey's test was also used.
Results
 The results showed that the vegetation canopy percentage of the Qargh site varied from 30% to 51% and the vegetation canopy percentage of the grazed site varied from 39.5% to 56% in different years. The 5-year average density of plant species in Qargh pasture is equal to 113,900 and grazed is equal to grazed is 11.36 plants per square meter. During the survey period, the production rate of the Qargh site varied from 487 to 1261 and the production rate of the grazed site varied from 673 to 896 kg of dry matter per hectare in different years. The highest amount of vegetation cover (56%) was in the grazed site in 2018 and the lowest amount was in the Qargh site (30%) in 1400. Also, the highest amount of total production was in Qargh site (126 grams per square meter) in 2018 and the lowest amount (48.7 grams per square meter) was in Qarq site in 1400. The results of the correlation and regression test showed that the effective parameter on the canopy and production is rainfall in the growing season, which has regression coefficients of 0.053 and 0.32, respectively, and this shows the direct relationship between the amount of rainfall in the growing season and the amount of canopy. and production.
Conclusion
The results of this research showed that the process of vegetation changes in the studied area is slow and the main factors in this regard are climatic factors (Rain and temperature) in the first degree and pasture management (preserve) in the second degree. Finally, it can be stated that the investigation of the qualitative and quantitative changes in the vegetation cover of pastures in certain time intervals and awareness of its condition is one of the important things for planning and applying the correct management of the exploitation of pastures.
 
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله monitoring, assessment of pastures, climatic indicators, Badamestan site.
نویسندگان مقاله پیمان اکبرزاده | peyman akbarzadeh
سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی

فرهاد آقاجانلو | farhad aghajanlo
سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی

نشانی اینترنتی http://rangelandsrm.ir/browse.php?a_code=A-10-2779-1&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده تخصصی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات