این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
حفاظت زیست بوم گیاهان، جلد ۱۲، شماره ۲۵، صفحات ۱۷۴-۱۹۴
عنوان فارسی بررسی روابط پارامترهای اکولوژیکی با شاخص‌های رویشی و فیتوشیمیایی جمعیت‌های Seseli staurophyllum Rech.f
چکیده فارسی مقاله Seseli staurophyllum (تیره چتریان) گونه انحصاری ایران است که انتشار محدودی در استان سمنان دارد. در تحقیق حاضر خصوصیات رویشی و مواد مؤثره اسانس جمعیت‏های این گونه در رویشگاه‏های مختلف در سال 1401 مورد بررسی قرار گرفت تا تأثیر عوامل محیطی بر صفات عملکردی آن مشخص گردد. سه منطقه با ارتفاع‏های مختلف (2013-1310 متر) انتخاب شد و در هر منطقه 15 پلات به روش تصادفی سیستماتیک استقرار یافت. در هر پلات، خصوصیات رویشی این گونه اندازه‏گیری شد. همچنین پنج نمونه خاک به‏طور تصادفی از داخل پلات‏ها برداشت شد و برخی پارامترهای فیزیکوشیمیایی آن‏ها اندازه‏گیری شد. سرشاخه‏های گل‏دار این گونه نیز با سه تکرار از رویشگاه‏های طبیعی جمع‏آوری و ترکیب‏های اسانس‏ آن‏ها تعیین شد. ارتباط بین خصوصیات عملکردی و عوامل محیطی با استفاده از آنالیز همبستگی و تجزیه مؤلفه‏‏های اصلی بررسی شد. تجزیه واریانس خصوصیات رویشی، اجزای اسانس و پارامترهای فیزیکوشیمیایی خاک نشان داد که بین سه منطقه تفاوت معنی‏داری وجود دارد. مقایسه میانگین خصوصیات رویشی حاکی از آن بود که بیشترین مقادیر ارتفاع (7/109 سانتی‏متر)، قطر تاج‏پوشش (3/56 سانتی‏متر)، سطح تاج‏پوشش (3/6 درصد)، سطح برگ (1/25 سانتی‏متر مربع) و زیتوده (1/132 گرم) به منطقه قالیباف مربوط است. در منطقه قالیباف مواد مؤثره اصلی اسپاتولنول (8/30%)، آلفا-لونجیپینن (8/10%) و سدرُل (3/8 %)؛ در منطقه افتر میرسن (2/19%)، ترانس-بتا-اُسیمن (4/17%)، سیس-بتا-اُسیمن (6/7%) و آلفا-پینن (7%)؛ و در منطقه جوین میرسن (1/24%)، ترانس-بتا-اُسیمن (7/20 %)، بتا-پینن (3/10%) و آلفا-پینن (1/10 %) بودند. مهم‏ترین عوامل اثرگذار بر صفات عملکردی، ارتفاع از سطح دریا، بارندگی سالانه، حداقل دمای سردترین ماه، حداقل دمای مطلق، گچ، ماده آلی، پتاسیم و رس بود. ضمن اینکه ترکیب‏های آلفا-پینن، بتا-پینن، سیس-کاروئول، اسپاتولنول، آلفا-لونجیپینن، سدرُل، ترانس-بتا-اُسیمن و میرسن بیشترین همبستگی معنی‏دار را با عوامل محیطی داشتند. براساس معیار IUCN، جایگاه حفاظتی S. staurophyllum در بحران انقراض تعیین ‌گردید. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که این گونه در رویشگاه‏های مختلف دارای مواد موثره با ارزشی است که می‏توان از آن‏ها برای مصارف دارویی استفاده کرد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله استان سمنان، تیره چتریان، صفات عملکردی، خواص درمانی، گونه در بحران انقراض
عنوان انگلیسی Investigating the relationship between ecological parameters and vegetative and phytochemical indices of Seseli staurophyllum Rech.f. populations
چکیده انگلیسی مقاله Seseli staurophyllum (Apiaceae) is an endemic species of Iran, which has a limited distribution in Semnan province. In the current study, we investigated the vegetative characteristics and effective substances of this species' essential oil in various habitats in 2022 to ascertain the impact of environmental factors on its functional traits. Three areas with different elevations (1310-2013 m) were selected and 15 plots were established in each of them by a systematic random method. In each plot, the vegetative characteristics of this species were measured. Also, five soil samples were randomly taken from the plots and some of their physicochemical parameters were measured. Flowering branches were also collected from natural habitats with three replicates, and their essential oil compositions were determined. The relationship between functional characteristics and environmental factors was investigated using correlation analysis and principal component analysis. Variance analysis of vegetative characteristics, essential oil components, and soil physicochemical parameters showed that there is a significant difference between the three areas. The comparison of means of vegetative characteristics indicated that the highest values of plant height (109.7 cm), canopy diameter (56.3 cm), canopy cover (6.3%), leaf area (25.1 cm2) and biomass (132.1 g) are related to Qalibaf area. The main effective substances in Qalibaf area were Spathulenol (30.8%), α-Longipinene (10.8%), and Cedrol (8.3%); in After area Myrcene (19.2%), (E)-β-Ocimene (17.4%), (Z)-β-Ocimene (7.6%), and α-Pinene (7%); and in Javin area Myrcene (24.1%), (Z)-β-Ocimene (20.7%), β-Pinene (10.3%), and α-Pinene (10.1%). The most important effective factors on functional traits were elevation, annual precipitation, minimum temperature of the coldest month, absolute minimum temperature, gypsum, OM, K, and clay. Besides, the compounds of α-Pinene, β-Pinene, cis-Carveol, Spathulenol, α-Longipinene, Cedrol, (E)-β-Ocimene and Myrcene had the most significant correlation with environmental factors. Based on the IUCN criteria, the conservation status of S. staurophyllum was determined as a critically endangered species. The results of the present study showed that this species has valuable effective substances in different habitats that can be used for medicinal purposes.
 
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله emnan province, Apiaceae, Functional traits, Therapeutic properties, Critically endangered species
نویسندگان مقاله یونس عصری | Younes Asri
Research Institute of Forests and Rangelands
موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

فاطمه سفیدکن | Fatemeh Sefidkon
Research Institute of Forests and Rangelands
موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

مینا ربیعی | Mina Rabie
University of Payame Noor
دانشگاه پیام نور

نشانی اینترنتی http://pec.gonbad.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-851-1&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده تخصصی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات