این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
برنامه ریزی و آمایش فضا، جلد ۱۴، شماره ۲، صفحات ۲۱۸-۲۳۲
عنوان فارسی ناحیه‌بندی سینوپتیک دمای منطقه خزر بر‌مبنای متغیرهای ترمودینامیک ترازهای فوقانی جو
چکیده فارسی مقاله چکیده دما از مهم‌ترین عناصر مؤثر بر آب و هوا و محیط‌زیست هر منطقه است. دریای خزر به‌عنوان یک توده آبی گسترده در حاشیه شمالی ایران می‌تواند سهم مهمی را در تعدیل نوسان‌‌های دما بر‌عهده داشته باشد. برای بررسی شرایط همدید و تعیین نواحی دمایی منطقه خزر و عوامل مؤثر در ناحیه‌بندی آن، داده‌های روزانه جوی ترازهای مختلف این منطقه در سال‌های 1994 تا 2003 میلادی فراهم و شاخص‌های تعیین‌کننده وضعیت دمایی شامل دمای هوا، دمای پتانسیل، فرارفت دمای جو در سطوح 1000 تا 100 هکتوپاسکال محاسبه شد. سپس با استفاده از تحلیل مؤلفه مبنا و تحلیل خوشه‌ای، نقشه نواحی هر سه شاخص دمایی منطقه خزر برای ستون جوی 1000 تا 100 هکتوپاسکال و هم‌چنین نقشه‌های نواحی دمایی برای ترازهای 300، 500، 700، 850 و 1000 هکتوپاسکال ترسیم شد. نتایج نشان می‌دهد برای هرکدام از شاخص‌ها، هفت ناحیه در منطقه خزر وجود دارد که عرض جغرافیایی و سیستم‌های سینوپتیکی به‌خصوص استقرار سامانه پرفشار آسیایی در روزهای سرد سال در بخش شرقی و شمال شرقی خزر (عامل کاهش دما) و انواع سامانه‌های کم فشار و پرفشار مهاجر در بخش غربی و جنوب غربی (عامل افزایش دما)، مهم‌ترین عوامل مؤثر بر تفکیک نواحی دمایی در همه ترازها محسوب می‌شوند. هم‌چنین نتایج حاصل از مقایسه نقشه‌های نواحی شاخص‌های دمایی(دما، دمای پتانسیل و فرارفت دما) نشان می‌دهد که محدوده خشکی و آبی خزر از هم تفکیک نشده است, در این صورت نقش پهنه بزرگ آبی دریاچه، در مقیاس سینوپتیک در توزیع مکانی و ناحیه‌بندی دمایی منطقه، قوی نیست و به‌احتمال زیاد با انتقال و تبادل انرژی و ایجاد جریان‌های نسیم خشکی- دریا، تأثیر آن در مقیاس کوچک تا متوسط و در بخش‌هایی از سال قابل رؤیت است. در مجموع در ترازهای مختلف جوی، بین شمال و جنوب منطقه، به طور متوسط7 تا 10 درجه سانتی‌گراد و بین شرق و غرب منطقه به‌ طور متوسط 2 تا 3 درجه سانتی‌گراد اختلاف دما وجود دارد و سردترین ناحیه در قسمت شمال شرقی منطقه واقع است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی
چکیده انگلیسی مقاله
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله یوسف قویدل رحیمی | ghavidel rahimi
دانشگاه تربیت مدرس
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه تربیت مدرس (Tarbiat modares university)

حمید نوری |
دانشگاه ملایر
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه ملایر (Malayer university)

طلعت یساری |
دانشگاه زابل
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه زابل (Zabol university)

نشانی اینترنتی http://hsmsp.modares.ac.ir/article_3154_9879e3e5144801c9daea57f347899bda.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/648/article-648-352868.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات