این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، جلد ۳۵، شماره ۲۴۵، صفحات ۶۶-۷۵
عنوان فارسی مقایسه مشخصات دموگرافیک و روانشناختی مرتبط با تردید واکسن کووید-۱۹ در دو جمعیت واکسینه کامل و واکسن نزده در شهر بابل
چکیده فارسی مقاله سابقه و هدف: تردید واکسن از چالش‌های مهم در اپیدمی‌ها است و حتی با وجود دسترسی به واکسن، برخی افراد از دریافت آن امتناع می‌کنند، این موضوع باعث تأخیر در کنترل بیماری و افزایش پیامدهای جانی، اقتصادی و روانی می‌شود. این مطالعه با هدف بررسی عوامل مرتبط با تردید واکسن کووید-19 در شهر بابل ایران، انجام پذیرفت تا بتوان راهکارهای بهتری برای مقابله با این مشکل پیشنهاد داد.
مواد و روش‌‌ها: این مطالعه مقطعی- تحلیلی، بر روی 570 نفر از جمعیت بالای 18 سال واجد شرایط دریافت واکسن کووید-19 در دو گروه انجام شد. گروه اول شامل افراد واکسن نزده (میانگین سنی 37 سال) و گروه دوم افراد واکسینه کامل (سه دوز واکسن، میانگین سنی 42 سال) بود. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه استاندارد و تحلیل آماری توسط نرم‌افزار SPSS بررسی شد. آزمون‌های آماری کای‌اسکوئر و دقیق فیشر و من- ویتنی (0/05 P<) شاپیرو-ویلک (0/05 P>) رگرسیون لجستیک برای تعدیل متغیرهای مخدوش‌ کننده استفاده شدند.
یافته‌ها: آنالیز تک متغیره نشان داد که تردید واکسن با سن (0P=)، وضعیت تاهل (0/017P=)، سطح تحصیلات (0P=) و سطح درآمد (0/003P=)، سابقه بیماری جسمی (0/007P=)، سابقه بیماری اعصاب و روان (0/004P=) و سابقه ابتلا به کووید-19 (0/002P=) مرتبط است و با ادراک سلامت (0/028P=) و سابقه ابتلای کووید- 19در خانواده (0/232P=) و اضطراب سلامت (0/5P=) ارتباطی ندارد. آنالیز چند متغیره نشان داد تردید واکسن با درک خطر (1/09-1/68: 95 درصد=CI) 78/1 =OR ، اعتماد (1/95-1/771: 95 درصد=CI) 1/86 =OR ، مسئولیت‌ پذیری اجتماعی (1/97-1/78: 95 درصد=CI) 87/1 =OR ، موانع و محدودیت‌ها (2/20-2/01: 95 درصد=CI) 2/10 =OR  و سود و زیان (2/59-2/23: 95 درصد=CI) 2/40 =OR ، مرتبط است.
استنتاج: تردید واکسن کووید-19 در افراد جوان، مجرد، با تحصیلات و درآمد پایین‌تر بیش‌تر است و با درک پایین از وخامت بیماری، اعتماد کم به نظام سلامت و موانع محیطی و روانی مرتبط است. برای تقویت پذیرش واکسن، انجام مداخلات مناسب و هدفمند بر اساس ویژگی‌های جمعیتی و نگرشی ضروری است.
 
کلیدواژه‌های فارسی مقاله تردید واکسن، کووید-19، دموگرافیک، روانشناختی
عنوان انگلیسی Demographic and Psychological Determinants of COVID-19 Vaccine Hesitancy: A Comparative Analysis of Fully Vaccinated and Unvaccinated Populations in Babol, Iran
چکیده انگلیسی مقاله Background and purpose: Vaccine hesitancy during epidemics poses significant challenges to healthcare systems. Despite the availability of vaccines, some individuals refuse vaccination, delaying disease control and exacerbating the health, economic, and psychological consequences. This study aimed to investigate the factors associated with COVID-19 vaccine hesitancy in Babol, Iran.
Materials and methods: In a cross-sectional analytical study, 570 individuals aged 18 years and older and under urban family physician coverage were evaluated during a two-month period (August–September 2022). Participants were divided into two groups: 285 vaccine-hesitant individuals (mean age: 37 years) and 285 fully vaccinated individuals (three doses, mean age: 42 years). Data were collected using a standardized questionnaire assessing demographic, social, psychological, and behavioral factors. Statistical analyses, including Chi-square, Fisher’s exact test, Shapiro-Wilk test, and Mann-Whitney U test, were performed using SPSS version 26. Logistic regression was applied to adjust for potential confounding variables.
Results: Univariate analysis revealed significant associations between vaccine hesitancy and age (P=0.000), marital status (P=0.017), education level (P=0.000), and income (P=0.003). Hesitancy was also linked to a history of physical (P=0.007) or mental illness (P=0.004), and prior COVID-19 infection (P=0.002). No significant associations were observed with perceived health status (P=0.280), family history of COVID-19 (P=0.232), or health anxiety (P=0.500). Multivariate logistic regression analysis, after adjusting for confounding variables, showed significant associations between vaccine hesitancy and perceived risk (Adjusted OR =1.78; 95% CI: 1.68–1.90), trust (Adjusted OR = 1.86; 95% CI: 1.77–1.95), social responsibility (Adjusted OR = 1.87; 95% CI: 1.78–1.97), barriers (Adjusted OR = 2.10; 95% CI: 2.01–2.20), and perceived cost-benefit (Adjusted OR = 2.40; 95% CI: 2.23–2.59).
Conclusion: COVID-19 vaccine hesitancy was more prevalent among younger, single individuals with lower levels of education and income. It was associated with reduced risk perception, low trust in healthcare systems, negative attitudes toward vaccination, and environmental barriers, but not associated with perceived health, family history of COVID-19, or health anxiety. Targeted interventions addressing demographic and attitudinal factors are essential for improving vaccine uptake.
 
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Vaccine hesitancy, COVID-19, demographics, psychological factors
نویسندگان مقاله محمد خادملو | Mohammad Khadamlou
Professor, Department of Community Medicine, Faculty of Medicine, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
استاد، گروه پزشکی اجتماعی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ساری، ایران

محمود موسی زاده | Mahmoud Mousazadeh
Associate Professor, Non-Communicable Diseases Research Center, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
دانشیار، مدیر مرکز تحقیقات بیماری های غیر انتقالی، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ساری، ایران

افسون ماهوری | Afsoun Mahouri
Master of Public Health Student, Faculty of Medicine, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
پزشک خانواده شهری بابل، دانشجوی مدیریت بهداشت عمومی، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ساری، ایران

نشانی اینترنتی http://jmums.mazums.ac.ir/browse.php?a_code=A-11-18183-1&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده اپیدمیولوژی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی-کامل
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات