این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
به زراعی کشاورزی، جلد ۲۷، شماره ۲، صفحات ۱۸۹-۲۰۲
عنوان فارسی پیش‌بینی اثر برخی از عوامل اقلیمی آینده بر طول دوره زایشی و عملکرد برخی از ارقام گندم دیم در شهرستان خرم‌آباد
چکیده فارسی مقاله هدف: پژوهش حاضر به‌منظور بررسی تغییرات برخی از عوامل اقلیمی در شهرستان خرم‌آباد در دوره‌ها (2040-2024، 2060-2041 و 2080-2061) و سناریوهای اقلیمی (RCP2.6، RCP4.5 و RCP8.5) آینده و اثر آن‌ها بر طول دوره زایشی و عملکرد دانه گندم دیم انجام شد. روش پژوهش: برای پیش‌بینی تغییرات متغیرهای اقلیمی از نسخه هفتم نرم‌افزار لارس و الگوی HadCM3 و از داده‌های اقلیمی 35 ساله (2023-1987) استان، به‌عنوان دورۀ پایه استفاده شد. جهت پیش‌بینی طول دوره زایشی و عملکرد دانه برخی از ارقام گندم دیم نیز از نسخه 1/7 مدل اپسیم استفاده شد. ورودی‌های مدل داده‌های اقلیمی، خاکی، گیاهی و اطلاعات مدیریتی می‌باشد. بدین منظور از خروجی مدل لارس به‌عنوان ورودی مدل اپسیم استفاده شد. جهت تهیه اطلاعات گیاهی، مدیریتی و خاکی آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تیمار (ارقام قابوس، کوهدشت و آفتاب) و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی اداره کل هواشناسی استان لرستان واقع در شهرستان خرم‌آباد در سال زراعی 1401-1400 اجرا شد. با استفاده از اطلاعات آزمایش مزرعه‌ای، ضرایب ژنتیکی ارقام شناسایی و مدل بر مبنای آن بومی‌سازی شد. جهت صحت‌سنجی و ارزیابی مدل در شرایط اقلیمی و مدیریتی مختلف نیز از داده‌های آزمایش‌های میدانی که 10 مزرعه منتخب در شهرستان خرم‌آباد بود، استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که با افزایش غلظت دی‌اکسیدکربن از 86-18 درصد، دمای کمینه 43-10 درصد، دمای بیشینه 21-6 درصد و میزان بارش 20-2 درصد افزایش خواهد یافت. با افزایش عوامل اقلیمی مذکور، در دوره‌های اقلیمی آینده طول دوره زایشی رقم قابوس به‌طور متوسط بین صفر تا 1/3 درصد و در سناریوهای اقلیمی خوش‌بینانه تا بدبینانه بین 2/1 تا 8/1 درصد کاهش، خواهد یافت. در دوره‌های اقلیمی مختلف، طول دوره زایشی رقم آفتاب در بازه 7/1- تا 7/1+ و رقم کوهدشت 1/1- تا 7/2+ درصد تغییر خواهد یافت. با توجه به تغییر طول دوره زایشی، عملکرد دانه ارقام گندم دیم بسته به دوره و سناریوی اقلیمی به‌طور متوسط 6/15 تا 2/42 درصد کاهش خواهد یافت. در سناریوهای خوش‌بینانه و متوسط، میزان کاهش عملکرد دانه رقم قابوس نسبت به دورۀ پایه کم‌تر از ارقام آفتاب و کوهدشت بوده، اما در سناریوی بدبینانه روند تغییر کرده و میزان کاهش عملکرد دانه رقم کوهدشت کم خواهد بود. با این وجود، در سناریوی بدبینانه نیز در دوره‌های اقلیمی مختلف رقم قابوس عملکرد بالاتری نسبت به ارقام آفتاب و کوهدشت داشت. نتیجه‌گیری: با توجه به این‌که کشاورزان قادر نیستند شرایط اقلیمی را کنترل کنند، لذا با اتخاذ استراتژی‌های سازگاری مناسب با شرایط اقلیمی منطقه (از جمله انتخاب رقم مناسب، تاریخ کاشت، روش آبیاری، تراکم مناسب و غیره) می‌توان اثرات منفی تغییر اقلیم بر رشد، نمو و تولید محصولات کشاورزی را کاهش داد. در این راستا استفاده از مدل زراعی اپسیم نیز در پیش‌بینی، سناریوسازی و اتخاذ تصمیم‌های مدیریتی می‌تواند راه‌گشا باشد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله استراتژی سازگاری،تغییر اقلیم،تغییرات دما،مدل اپسیم،مدل لارس،
عنوان انگلیسی Forecasting the Effect of Some Future Climatic Factors During of the Reproductive Period and Grain Yield of Some Rain Fed Wheat Cultivars in Khorramabad City
چکیده انگلیسی مقاله Objective: This study aimed to investigate future changes in climatic factors during 2021–2024, 2041–2060, and 2061–2080 under scenarios RCP2.6, RCP4.5, and RCP8.5, and their effects on the reproductive period and grain yield of rain-fed wheat cultivars in Khorramabad. Method: Climate projections were generated using the LARS-WG-V7 software and the HadCM3 model, based on 35 years of historical climate data (1987–2023). To predict changes in the reproductive period and grain yield, the APSIM model was employed, incorporating soil, crop, and management data. The output from LARS-WG-V7 served as input for APSIM. An experiment with a randomized complete block design and three replicates was conducted during 2021–2022 at the Lorestan Province Meteorological Department’s research farm in Khorramabad, including three wheat cultivars: Qaboos, Kohdasht, and Aftab. Genetic coefficients were calibrated based on experimental data, and the model was localized accordingly. Model validation was performed using data from ten farms in Khorramabad. Results: Climate scenario analysis revealed that, with increasing CO₂ concentrations (18–86%), minimum temperatures could rise by 10–43%, maximum temperatures by 6–21%, and precipitation by 2–20%. These climatic changes led to a reduction in the reproductive period: 0–1.3% in Qaboos, –1.7% to +1.7% in Aftab, and –1.1% to +2.7% in Kohdasht, depending on the scenario and period. Grain yield decreased on average by 15.6% to 42.2%. Under optimistic and moderate scenarios, Qaboos maintained higher yields than Aftab and Kohdasht; however, in pessimistic scenarios, Kohdasht showed the least decline, and Qaboos consistently outperformed others across climatic periods. Conclusions: Since farmers cannot control climatic conditions, adopting suitable adaptation strategies—such as selecting optimal cultivars, adjusting planting dates, irrigation methods, and plant density—is vital for sustainable production. The APSIM model is a valuable tool for future forecasting, scenario development, and informed decision-making to enhance regional wheat production under changing climate conditions.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله استراتژی سازگاری,تغییر اقلیم,تغییرات دما,مدل اپسیم,مدل لارس
نویسندگان مقاله کامران حقی آبی |
گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

موسی مسکرباشی |
گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

مجید نبی پور |
گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

سید امیر موسوی |
گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، خوزستان، ایران.

نشانی اینترنتی https://jci.ut.ac.ir/article_102523_4e9782fdf7e729f0352e7edb10f46ce9.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات