این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
تاریخ نامه ایران بعد از اسلام، جلد ۱۶، شماره ۴۲، صفحات ۵۵-۸۳
عنوان فارسی کارکردهای اقتصادی خلعت و خلعت‎بخشی در عصر قاجار (براساس گزارش سیاحان خارجی)
چکیده فارسی مقاله در عصر قاجار همواره در مناسبت‎های مختلف انواع تقدیمی‎ها، اعم از خلعت و پیشکش بین شاه و مقام‎های پایین‎دست و در مواقعی سفرای دول خارجی ردوبدل می‎شد. یکی از مهم‎ترین تقدیمی‎هایی که در این دوره به‎عنوان عطیه‎ای ملوکانه از طرف شاه به زیردستانش اعطا می‎شد و در کانون توجه سیاحان خارجی قرار گرفته‌است، خلعت شاهی بود. خلعت نوعی جامه یا تن‎پوش بود که به فراخور مقام، منصب و موقعیت افراد به‎ویژه کارگزاران حکومتی از طرف شاه در زمان‎هایی خاص به‎ویژه در عید نوروز به آن‎ها اعطا می‎شد. خلعت‎بخشی و اعطای خلعت‎شاهی با آیین‎ها و ملزوماتی همراه بود و جایگاه افراد خلعت‌گیرنده و اهمیت خدمات آن‎ها به شاهان قاجار در تعیین نوع آن سهم به‌سزایی داشت. در این پژوهش به دنبال پاسخ‎گویی به این پرسش هستیم که براساس فهم و گزارش سیاحان خارجی، خلعت‎بخشی شاه و خلعت‎پوشی در عصر قاجار چگونه بود و کارکردهای اقتصادی، پیامدها و عوامل مؤثر در آن، چه بودند؟ یافته‎های پژوهش حاکی از آن است که ارسال خلعت از طرف شاه تا رسیدن به فرد موردمرحمت با تشریفات خاصی انجام می‎شد که این امر ازنظر اقتصادی یکی از کانال‎های درآمدزایی دربار محسوب می‎شد و با توجه به سازوکاری که برای اعطای خلعت در پیش‎ گرفته می‎شد هزینه‎های مربوط به آن برای دربار کاهش می‎یافت. از طرفی خلعت اعطایی به شخص موردمرحمت، آثار زیان‎باری همچون فشار مالی بر رعایای تحت سلطۀ آن‎ها را به همراه داشت.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله خلعت،پیشکش،پادشاهان قاجار،مناصب حکومتی،تشریفات،
عنوان انگلیسی The Economic Functions of Robes and the Act of Granting Robes in the Qajar Era (According to the Reports of Foreign Travelers)
چکیده انگلیسی مقاله During the Qajar era, various offerings, including robes and other gifts, were exchanged between the king, his subordinates, and sometimes foreign ambassadors. The royal robe was one of the most significant offerings, often given as a royal gift by the king to his subordinates and frequently noted by foreign travelers. The khal'at was a type of garment or body covering presented to individuals holding specific positions, particularly government officials, by the king on special occasions, especially during Nowruz. Specific rituals and requirements accompanied the act of disrobing and bestowing the royal garment. The status of the individuals receiving the robe and their importance to the Qajar kings played a significant role in determining the type of garment given. This research seeks to answer the question, based on the observations and reports of foreign travelers, of what the king's disrobing ceremony entailed during the Qajar era and the economic functions, consequences, and influencing factors associated with it. The research findings indicate that sending the khal'at from the king to the recipient involved elaborate ceremonies. Economically, this practice was seen as a source of revenue for the court, and the mechanism used to distribute the khal'at helped reduce related expenses for the court. On the other hand, the khal'at granted to the recipient often led to negative effects, such as financial pressure on those under their control.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله خلعت,پیشکش,پادشاهان قاجار,مناصب حکومتی,تشریفات
نویسندگان مقاله فرزاد خوش آب |
دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام دانشگاه لرستان، ایران

جعفر آقازاده |
استاد گروه تاریخ دانشگاه محقق اردبیلی، ایران

نشانی اینترنتی https://tuhistory.tabrizu.ac.ir/article_20033_ade77934bb8ab13c38c85ea41a6d94ce.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات