این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
نامه معماری و شهرسازی، جلد ۱۷، شماره ۴۷، صفحات ۱۳۰-۱۶۰
عنوان فارسی جغرافیای اجتماعی گروه‌‌های ساکن در سکونتگاه‌‌های خودانگیخته‌‌ شهری؛ بررسی موردی: مقایسه محله دولت‌آباد کرمانشاه و نایسر سنندج
چکیده فارسی مقاله بار ارزشی متفاوتی که بر دو مفهوم رسمیت و غیررسمیت مترتب است منتهی به شکل‌‌گیری جغرافیای نابرابری از ارزش‌های فضایی - اجتماعی شده است. جغرافیایی که در فضای نوین سرمایه‌‌داری بازتولید قدرت و برنامه‌‌ریزی است و این امر تجلی تمام‌عیار شهری شدن بدون توسعه است.  در این ساختارِ شهروندزدای بازتولیدکننده فقر گروه‌‌های اجتماعی‌‌ای به حاشیه رانده می‌‌شوند که هریک در پی عاملی صورت‌گرفته است. ازاین‌رو در این پژوهش به دنبال این پرسش هستیم که چه گروه‌‌های اجتماعی در سکونتگاه‌‌های خودانگیخته‌‌ شهری دولت‌‌آباد کرمانشاه و نایسر سنندج زندگی می‌‌کنند؟ آیا می‌‌توان گفت که این افراد از گروه‌‌های مشابهی تشکیل‌‌شده و قابل گروه‌‌بندی هستند؟ برای این کار تلفیقی از روش‌‌های کمی (پرسش‌نامه) و کیفی (اتنوگرافی انتقادی) برای شناخت دقیق‌‌تر گروه‌‌های ساکن استفاده شده است. فرایند این پژوهش شامل طی مسیری از عرصه زندگی ساکنان به محلات خودانگیخته اولیه و بازگشت به میدان بوده است. یافته‌‌های این پژوهش نشان می‌‌دهد که ممکن است در بیشتر سکونتگاه‌‌های خودانگیخته‌‌ شهری در ایران گروه‌‌های مشابهی زندگی کنند؛ اما براساس ماهیت و شرایط منطقه، شهر و سکونتگاه تفاوت‌‌هایی نیز در برخی‌از گروه‌‌های ساکن در هر سکونتگاه وجود دارد. درحقیقت می‌‌توان گفت امروزه با «جغرافیای اجتماعی نوینی از زیست غیررسمی شهری» روبه‌‌رو هستیم که با گروه‌‌های جمعیتی مختلف با اهداف و شرایط متفاوت در سه‌لایه فضایی (لایه تثبیت شده، نواحی منفصل شهری، روستاهای اطراف شهرها) در شهرها درحال بازتولید است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله زیست غیررسمی،گروه‌‌های اجتماعی،اتنوگرافی انتقادی،دولت‌‌آباد،نایسر،
عنوان انگلیسی The social geography of resident groups in spontaneous urban settlements; Case study: A comparison between Dowlatabad neighborhood in Kermanshah and Naysar in Sanandaj
چکیده انگلیسی مقاله The differing value associated with the concepts of formality and informality has led to the creation of a geography of inequality in spatial-social values, which is reproduced within the emerging space of capitalist power and planning. In this poverty-reproducing, citizen- excluding structure, certain social groups are marginalized, each for different reasons. This study, therefore, seeks to answer the following question: which social groups reside in the informal urban settlements of Dowlatabad in Kermanshah and Naysar in Sanandaj? Can these individuals be categorized into similar groups? To address these questions, a combination of quantitative (questionnaire) and qualitative (critical ethnography) methods was employed to facilitate a more detailed identification of the resident groups. The typology developed in this study is based on two perspectives: the structural-institutional and the constructivist-attitudinal, both derived from four process-based approaches —Turner's views on housing processes, Stokes' motives for residence, Mangin's modes of settlement, and Yiftachel and Roy's perspectives on social origin. The findings indicate that, based on the structural-institutional and constructivist-attitudinal perspectives, six distinct groups with different objectives reside in the neighborhoods of Dowlatabad in Kermanshah and the detached urban area of Naysar in Sanandaj. Crucially, there are essential difference between these six demographic groups within each neighborhood. In Dowlatabad, factors such as war, earthquakes, cohabitation with fellow citizens (immigrants from small cities within the province), low land and housing prices, and favorable labor market conditions have contributed to the formation of various demographic groups. These conditions differ in Naysar, which initially had a rural core. Furthermore, there are clear differences between the first, second, and third generations in these neighborhoods, particularly regarding their sense of despair and feeling of being "second-class citizens," especially among the second and third generations. From this perspective, it can be argued that the primary motivation for most residents in settlements like Dowlatabad and Naysar is the basic need for shelter and housing —needs that the urban planning and housing provision systems fail to address. The first, second, and third income deciles, who make up a significant portion of the urban poor, lack the income to purchase formal land, cannot afford the ancillary costs of housing (such as municipal fees and engineering permits), and are unable to cover land preparation and utility costs. Therefore, their settlement arises from economic rationality, calculated decision-making, and logical choices. In conclusion, it should be emphasized that similar social groups are likely to reside in most informal urban settlements across Iran. However, depending on the specific characteristics and conditions of the region, city, and settlement, differences also exist among resident groups. Ultimately, it can be argued that we are currently witnessing the emergence of a "new social geography of urban informality," in which diverse demographic groups with varied objectives and conditions are being reproduced across three spatial layers: stabilized areas, detached urban areas, and surrounding villages within cities.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله زیست غیررسمی,گروه‌‌های اجتماعی,اتنوگرافی انتقادی,دولت‌‌آباد,نایسر
نویسندگان مقاله کسری آشوری |
پژوهشگر دکتری شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه کردستان، کردستان، ایران

کیومرث ایراندوست |
استاد گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه کردستان، کردستان، ایران

نشانی اینترنتی https://aup.journal.art.ac.ir/article_1427_2b4124a29b1bde35354b38942446e216.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات