این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
مطالعات عرفانی، جلد ۲۰، شماره ۱، صفحات ۱۵۳-۱۸۰
عنوان فارسی بازتاب اندیشه های عرفانی در آیینۀ اشعار واعظ قزوینی
چکیده فارسی مقاله ملّا محمد رفیع قزوینی، متخلص به واعظ، از شعرای بنام و صاحب سبک عصر صفوی است، که در برگ‌برگ دیوان اشعارش، با تأسی از پیشینیان عرفانی و هم‌نوا با شعرای هم‌عصر خویش، به دو شیوۀ کلّی ایجابی (تشویقی و ترغیبی) و سلبی (بازدارندگی)، مخاطب را به فراگرفتن اندیشه‌های عرفانی دعوت می‌کند. اندیشه‌های عرفانی در آیینۀ اشعار واعظ قزوینی، به تبعیت از پیشینیان عرفانی و هم‌اندیشه با شعرای عصر صفوی، به سه صورتِ «خطاب مستقیم به انسان»، «خطاب غیرمستقیم شاعر» و «خطاب بدون تعیین مخاطب خاص» انعکاس یافته است. در این پژوهش با روش توصیفی‌تحلیلی و بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای، اندیشه‌های عرفانی در کلّ غزلیات، ابیات پراکنده و رباعیات واعظ قزوینی استخراج شده و با ذکر شواهد مثالی از متون نظم و نثر پیشین عرفانی و شعرای هم‌سبک شاعر، بررسی و تحلیل شده است. ازجملۀ اندیشه‌های مهم عرفانیِ ایجابی به‌کاررفته در دیوان اشعار واعظ، می‌توان به این موارد اشاره کرد: دعوت به عزلت و گوشه‌گیری و تنهایی، فقر معنوی، داشتن دل غمگین، اخلاص و مرگ اختیاری و اندیشه‌های مهم عرفانیِ سلبی: برحذر داشتن از تعلقات مادی، برحذر داشتن از تن‌پروری، نگنجیدن هیچ‌کس در خلوت دل جز خدای یکتا و منافات داشتن سالک بودن با دل‌بستۀ جهان شدن. منشأ اندیشه‌های عرفانی اشعار واعظ قزوینی، آیات قرآنی، احادیث نبوی، اقوال بزرگان دینی و اشعار شعرای پیشین عرفانی فارسی است. نتیجۀ پژوهش نشان می‌دهد که در اشعار وی، به‌خصوص غزلیات، با تأسی از شعرای سبک هندی، اندیشه‌های عرفانی به‌دلیل ارتباط افقی ابیات غزل و استفاده از عنصر خیال تمثیل (تمثیل فشرده و اسلوب معادله) از بسامد بسیار بالایی برخوردار است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله اندیشه‌های عرفانی،واعظ قزوینی،ایجابی و سلبی،سبک هندی،تمثیل فشرده،
عنوان انگلیسی Reflections of Mystical Thoughts in the Mirror of Vaez Qazvini's Poems
چکیده انگلیسی مقاله Mulla Mohammad Rafi Qazvini, known as Vaez, was a renowned poet and stylist of the Safavid era. His poetry collection reflects a commitment to both positive (encouraging) and negative (discouraging) methods, inviting the reader to embrace didactic-mystical thoughts. The didactic-mystical ideas in Vaez Qazvini's poetry are expressed in three ways:
Directly addressing humanity..1
Addressing the poet himself, indirectly imparting these thoughts to the audience..2
3.Addressing no specific individual, indirectly reminding the audience of these thoughts.
In this descriptive-analytical study, using library resources, most didactic-mystical thoughts are extracted and analyzed from the complete ghazals, scattered verses, and quatrains of Vaez Qazvini. The sources of didactic-mystical thoughts in Vaez Qazvini's poetry include Quranic verses, prophetic traditions, sayings of religious leaders, and the poems of previous Persian mystical poets. The study's results show that in his poems, especially the ghazals, with inspiration from the Indian style poets, didactic-mystical thoughts have a high frequency due to the horizontal connection of the ghazal verses and the use of metaphorical elements (compressed allegory and analogy style)
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله اندیشه‌های عرفانی,واعظ قزوینی,ایجابی و سلبی,سبک هندی,تمثیل فشرده
نویسندگان مقاله رجب توحیدیان |
استادیار و عضو هیات علمی تمام وقت دانشگاه آزاد اسلامی واحد سلماس

نشانی اینترنتی https://s-erfani.kashanu.ac.ir/article_114898_174e896811c9be450dc5ac5ac25bd715.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات