این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
کیمیای هنر، جلد ۱۴، شماره ۵۴، صفحات ۹۱-۱۰۹
عنوان فارسی از سوژهٔ انسان به اُبژهٔ طبیعت: زیبایی‌شناسی زیست‌محیطی از منظر آلن کارلسون
چکیده فارسی مقاله
     بر اساس زیبایی‌شناسی سنتی غرب درباب طبیعت، محیط ‌زیست به‌خودی‌خود ارزش زیبایی‌شناختی ندارد؛ اما دلیل اینکه چرا آن را «زیبا» ارزیابی می‌کنند این است که برخی از ویژگی‌های آن، نیازهای زیبایی‌شناختی انسان را برآورده می‌کند. در این «دیدگاهِ انسان‌محور»، ذهن انسان (سوژه) است که اهمیت دارد و زیبایی‌شناسی زیست‌محیطی به تابعی از ارادهٔ انسان تبدیل می‌شود. اما آلن کارلسون بر اُبژهٔ طبیعت تأکید دارد و در «دیدگاه اُبژه‌محور» وی، طبیعت ارزش ذاتی دارد و رابطهٔ سوژهٔ انسان با اُبژهٔ طبیعت، ارتباطی از دور و جدا از هم نیست، بلکه رابطه‌ای درهم‌آمیخته است. در فلسفهٔ زیست‌محیطی وی، نسبت سوژه و ابژه بر پایهٔ تعامل بین دانش علمی سوژه و تجربهٔ زیبایی‌شناختی از اُبژه استوار است. سوژه (انسان) با استفاده از دانش علمی، ابژه (طبیعت) را به‌درستی درک می‌کند و از این طریق به تجربهٔ زیبایی‌شناختی عمیق‌تری دست می‌یابد. این رویکرد نه‌تنها به غنای تجربهٔ زیبایی‌شناختی کمک می‌کند، بلکه به تقویت اخلاق محیط‌زیستی و حفظ طبیعت نیز منجر می‌شود. کارلسون با تأکید بر ویژگی‌های عینی طبیعت، مرز بین سوژه و ابژه را کمرنگ می‌کند و انسان را به‌عنوان بخشی از طبیعت در نظر می‌گیرد.
     این مقاله به روش توصیفی - تحلیلی و گردآوری اطلاعات به‌صورت کتابخانه‌ای صورت‌گرفته است و به این سؤال پاسخ می‌دهد که از منظر آلن کارلسون، ماهیت و رابطهٔ سوژه و اُبژهٔ زیبایی‌شناسی زیست‌محیطی چگونه است؛ به‌طوری‌که آرای کارلسون دربارهٔ زیبایی‌شناسی زیست‌محیطی توصیف و جنبه‌های مهم زیبایی‌شناسی وی تحلیل می‌شود. در این راستا، ابتدا شالودهٔ فلسفی نظریهٔ زیبایی‌شناسی کارلسون توصیف می‌شود؛ سپس، «ویژگی‌های زیبایی‌شناختی اُبژهٔ طبیعت» از منظر وی بیان و نسبت آنها با «ویژگی‌های باشکوه» و «ویژگی‌های فرهنگی» تبیین می‌شود و در ادامه، نقش توانایی زیبایی‌شناختی سوژهٔ انسان در آشکارساختن این صفات و ارزش‌ها بر اساس شناخت و احترام به ویژگی‌های عینی و ارزش‌های ذاتی اُبژه توصیف شده، سه نوع دانشی که زیبایی‌شناس در درک زیبایی‌شناختی بهتر پدیده (شیء) مورد نظر می‌تواند بهره ببرد، تشریح، و در انتها، مفهوم «زیبایی‌شناسی مثبت» کارلسون در این ‌ارتباط مطرح می‌شود.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله آلن کارلسون، زیبایی‌شناسی طبیعت، زیبایی‌شناسی زیست‌محیطی، زیبایی‌شناسی مثبت
عنوان انگلیسی From Human Subject to Nature Object: Environmental Aesthetics from the Perspective of Allen Carlson
چکیده انگلیسی مقاله
     Traditional Western aesthetics holds that nature lacks inherent aesthetic value. We consider natural environments "beautiful" only because certain features satisfy human aesthetic preferences. This anthropocentric perspective prioritizes the human mind as the source of aesthetic judgment, reducing environmental aesthetics to a mere expression of human preference. Allen Carlson challenges this view by focusing on nature itself as the primary aesthetic object. In his object-centered approach, nature possesses intrinsic aesthetic value, and humans maintain an integrated relationship with the natural world rather than standing apart as detached observers. Carlson's environmental philosophy establishes the subject-object relationship through the dynamic interaction between scientific understanding and aesthetic experience. When humans apply scientific knowledge to understand nature, they gain access to richer, more profound aesthetic experiences. This approach simultaneously deepens aesthetic appreciation and strengthens environmental ethics and conservation efforts. By highlighting nature's objective qualities, Carlson dissolves the traditional subject-object divide and positions humans as integral components of the natural world.
     This study uses a descriptive-analytical methodology with library research to examine Allen Carlson's conception of the subject-object relationship in environmental aesthetics. The research describes Carlson's views on environmental aesthetics and analyzes the key aspects of his aesthetic theory. The paper begins by outlining the philosophical foundations of Carlson's aesthetic theory. It then examines what Carlson identifies as the "aesthetic characteristics of natural objects" and explains how these relate to both "sublime characteristics" and "cultural characteristics." The study explores how human aesthetic capacity reveals these qualities and values through knowledge and respect for nature's objective features and intrinsic worth. The research identifies three types of knowledge that enhance aesthetic understanding of natural phenomena. Finally, the paper discusses Carlson's concept of "positive aesthetics" within this theoretical framework.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Allen Carlson, nature aesthetic, environmental aesthetics, Positive aesthetics
نویسندگان مقاله حبیبه رضوانی آهنگرکلائی | Habibeh Rezvani Ahangarkolaee
Islamic Azad University of Central Tehran Branch
دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرکزی

ابوالفضل داودی رکن‌آبادی | Abolfazl Davodi Roknabadi
Islamic Azad University Yazd Branch
دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد

علی‌اکبر جهانگرد | Ali Akbar Jahangard
Islamic Azad University Shiraz Branch
دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز

حسین اردلانی | Hossein Ardalani
Islamic Azad University Hamedan Branch
دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان

نشانی اینترنتی http://kimiahonar.ir/browse.php?a_code=A-10-8848-2&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده تخصصی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات