این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
Money and Economy، جلد ۱۹، شماره ۴، صفحات ۴۵۳-۴۷۶
عنوان فارسی قیمت گذاری دستوری در اقتصاد اسلامی: تحلیل تطبیقی ​​مبانی فقهی و چالش های بازار معاصر
چکیده فارسی مقاله این مطالعه به بررسی تنش بین مبانی فقهی قیمت‌گذاری دستوری و کارایی آن در اقتصاد اسلامی معاصر می‌پردازد. با استفاده از روش‌های ترکیبی - از جمله تحلیل فتوا، مدل‌سازی اقتصادسنجی، و مطالعات موردی از ایران و اندونزی - یافته‌ها نشان می‌دهد که در حالی که قیمت‌گذاری دستوری در طول بحران‌ها (مانند تحریم‌ها یا کمبودهای شدید) بر اساس رفاه عمومی (مصلاحه) توجیه می‌شود، اجرای طولانی‌مدت آن بدون رعایت اصول شریعت منجر به نتایج نامطلوب مانند کاهش فساد اداری، فساد اداری و قاچاق می‌شود. تجزیه و تحلیل 50 فتوا از ایران، اندونزی و عربستان سعودی اختلافات فقهی را برجسته می کند: 73 درصد از علمای ایرانی قیمت گذاری دستوری را در طول بحران مجاز می دانند، در حالی که 62 درصد از دانشمندان سعودی آن را با استناد به حرمت حقوق مالکیت (تملیک) رد می کنند. مدل‌سازی اقتصادسنجی (با استفاده از داده‌های تابلویی 2010-2022) یک همبستگی منفی بین کنترل‌ قیمت و شاخص توسعه انسانی (12- = ❛1) و همبستگی مثبت بین حاکمیت منطبق با شرع و رفاه (34/0 = ₂) را نشان می‌دهد. چارچوب پیشنهادی مقررات قیمتی منطبق با شرع (SCPR)، با ادغام مصلحت ها و شاخص‌های کارایی بازار، ابزار کمی را برای متعادل کردن اولویت‌های اخلاقی و اقتصادی در اختیار سیاست‌گذاران قرار می‌دهد. مطالعات موردی موفقیت اندونزی را در کاهش 15 درصدی فقر روستایی از طریق سیاست‌های مشورتی (شورا) و شفاف نشان می‌دهد، در حالی که تجربه ایران (نرخ قاچاق سوخت 40 درصد) بر خطرات مداخلات سیاسی و فاقد دقت فقهی تاکید دارد. این مطالعه نتیجه‌گیری می‌کند که اقتصادهای اسلامی می‌توانند با اتخاذ سیاست‌های قیمت‌گذاری پلکانی، پویا و منطبق با شرع، هم به عدالت و هم کارایی بازار دست یابند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله قیمت گذاری دستوری، اقتصاد اسلامی، مقاصد الشریعه، کنترل قیمت، انطباق با شریعت
عنوان انگلیسی Command Pricing in Islamic Economics: A Comparative Analysis of Jurisprudential Foundations and Contemporary Market Challenges
چکیده انگلیسی مقاله
This study examines the tension between the jurisprudential foundations of command pricing and its efficacy in contemporary Islamic economies. Using mixed methods—including fatwa analysis, econometric modeling, and case studies from Iran and Indonesia—the findings reveal that while command pricing is justified during crises (e.g., sanctions or severe shortages) based on public welfare (maslahah), its prolonged implementation without adherence to Sharia principles leads to adverse outcomes such as smuggling, administrative corruption, and reduced social welfare. An analysis of 50 fatwas from Iran, Indonesia, and Saudi Arabia highlights jurisprudential divergence: 73% of Iranian scholars permit command pricing during crises, while 62% of Saudi scholars reject it, citing the sanctity of ownership rights (tamlik). Econometric modeling (using panel data from 2010–2022) shows a negative correlation between price controls and the Human Development Index (𝛾₁ = -0.12) and a positive correlation between Sharia-compliant governance and welfare (𝛾₂ = 0.34). The proposed Sharia-Compliant Price Regulation (SCPR)   framework, integrating maslahah and market efficiency indices, provides policymakers with a quantitative tool for balancing ethical and economic priorities. Case studies illustrate Indonesia’s success in reducing rural poverty by 15% through consultative (shura) and transparent policies, while Iran’s experience (40% fuel smuggling rate) underscores the risks of politicized interventions lacking jurisprudential rigor. The study concludes that Islamic economies can achieve both justice (adl) and market efficiency by adopting tiered, dynamic, and Sharia-compliant pricing policies.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Command pricing, Islamic economics, maqasid al-sharia, price controls, Sharia compliance
نویسندگان مقاله سعید محمدبیگی | Saeid Mohammadbeigi
Imam Khomeini educational & research institute
موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره)، قم، ایران

نشانی اینترنتی http://jme.mbri.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-271-9&slc_lang=en&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده en
موضوعات مقاله منتشر شده اقتصاد پولی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی اصیل - گزارش موردی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات