این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
فلسفه و کلام اسلامی، جلد ۵۸، شماره ۱، صفحات ۳-۲۵
عنوان فارسی تحلیل انتقادی دیدگاه ابونصر فارابی در باب مصادیق حروف معانی‌
چکیده فارسی مقاله مسئلۀ اساسی این پژوهش، تحلیل انتقادی دیدگاه فارابی در باب مصادیق «حروف معانی» در زبان عربی و هدف از آن نشان دادن ناکارآمدی نظر فارابی در این باب از طریق نقد منطقی تقسیم سه‌گانۀ الفاظ به اسم، فعل و حرف است. فارابی در آثار منطقی خود، تقسیم‌بندی سه‌گانۀ دانشمندان نحو از کلمه را می‌پذیرد و هر یک از اسم، فعل و حرف را بر اساس روش مرسوم آنها تعریف می‌کند؛ امّا در مقام مصداق، تقسیم‌بندی نوینی از حروف ارائه می‌دهد. وی واژگانی همچون ضمایر، اسم‌های اشاره، موصول‌ها، اسم‌های استفهام و افعال ناقصه را از دایرۀ اسامی و افعال خارج می‌کند و آنها را در ذیل «حروف» مندرج می‌کند. در این پژوهش نشان می‌دهم: 1-فارابی به درستی متوجّه عدم پایبندی دانشمندان نحو به قوانین منطق تعریف ‌بوده‌است و در مقام سلب به‌خوبی آنها را به چالش کشیده‌است؛ امّا در مقام ایجاب به بیراهه رفته‌است و واژگان مذکور را در زمرۀ حروف قلمداد کرده‌است؛ 2-علّت این اشتباه، پایبندی غیرمنطقی فارابی به تقسیم سه‌گانۀ کلمه و حصر اقسام کلمه در اسم، فعل و حرف است؛ 3-تقسیم سه‌گانۀ مشهور از کلمه-چه بر اساس تعریف و چه بر اساس قید «خبر و مخبرٌعنه واقع‌شدن/ نشدن» مبنای منطقی درستی ندارد و دارای حصر عقلی نیست؛ 4-قید «عدم استقلال معنایی» را نمی‌توان فصل تمایزبخش «حروف معانی» از اسم و فعل دانست. بر اساس این انتقادات در پایان این پژوهش نشان می‌دهم که برای تکمیل کار فارابی، باید خود را از چنبرۀ تقسیم سه‌گانه رها سازیم و واژگان مذکور را در تقسیم‌بندی نوینی، قسیم اسم، فعل و حرف قرار دهیم.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله حروف معانی،منطق تعریف،زبان‌شناسی،نحو،فارابی،
عنوان انگلیسی A Critical Analysis of Al-Farabi’s Perspective on Examples of Meaning Particles
چکیده انگلیسی مقاله The primary focus of this research is a critical analysis of Al-Farabi's perspective on "meaning particles" in the Arabic language. The aim is to demonstrate the inadequacy of Farabi's viewpoint through a logical critique of the traditional tripartite classification of words into nouns, verbs, and particles. In his logical treatises, Farabi adopts the conventional threefold division proposed by syntactic scholars, categorizing words into nouns, verbs, and particles according to traditional methods. However, he introduces a novel distinction within the category of particles, excluding certain word types—such as pronouns, demonstrative nouns, conjunctions, interrogative nouns, and incomplete verbs—from the categories of nouns and verbs, instead classifying them as "particles." This research highlights several critical points: Firstly, while Farabi accurately identifies the failure of syntactic scholars to adhere to the rules of definitional logic, effectively challenging them in this regard, he errs in his categorization. Specifically, he mistakenly classifies the aforementioned word types under the category of particles. Secondly, this mistake arises from Farabi's illogical adherence to the rigid framework of the tripartite word classification. By confining words to the categories of nouns, verbs, and particles, Farabi's framework fails to accommodate the complexity of linguistic categories. Thirdly, the widely recognized tripartite classification, whether based on definition or the criterion of "accepting both a predicate and information about it or not," lacks a sound logical foundation and rational constraints. Fourthly, the criterion of "lack of semantic independence" proves inadequate as a distinguishing feature for categorizing "meaning particles" separately from nouns and verbs. In conclusion, these critiques illustrate that to advance Farabi's work, we must move beyond the constraints of the tripartite division and instead propose a new classification system for understanding the structure of language.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله حروف معانی,منطق تعریف,زبان‌شناسی,نحو,فارابی
نویسندگان مقاله کرامت ورزدار |
دانش‌آموختۀ دکترا، گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

نشانی اینترنتی https://jitp.ut.ac.ir/article_101520_cb623510e3209aca47c5bc482a583197.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات