این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
مرتع، جلد ۱۹، شماره ۳، صفحات ۰-۰
عنوان فارسی تحلیل اثرات قرق بر شاخص‌های زیستی خاک در مراتع کوته شهرستان خاش
چکیده فارسی مقاله
 سابقه و هدف: تنوع میکروبی خاک نقش حیاتی در عملکردهای اکوسیستم‌های مرتعی خصوصاً چرخه‌های بیوژئوشیمیایی، تجزیه مواد آلی و حفظ حاصلخیزی خاک ایفا می‌کند. چرای دام، به‌عنوان یکی از فعالیت‌های انسانی گسترده در مراتع، می‌تواند با تغییر در ساختار پوشش گیاهی و ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک، بر جوامع میکروبی تأثیر بگذارد. با این حال، نتایج مطالعات مختلف در مورد تأثیر چرای دام بر تنوع میکروبی خاک متناقض بوده که ممکن است ناشی از تفاوت در شرایط اقلیمی، نوع مرتع، شدت و مدت زمان چرای دام باشد. بنابراین، نیاز به یک تحلیل جامع برای درک بهتر این تأثیرات احساس می‌شود. با توجه به اهمیت آگاهی از تاثیر قرق بر خصوصیات زیستی خاک، انجام چنین مطالعاتی خصوصاً در مناطق با اقلیم خشک و نیمه‌خشک وحساس به چرای  دام ضروری است. بنابراین تحقیق حاضر در مراتع کوته شهرستان خاش به منظور شناسایی تاثیر قرق بر ویژگی‌های زیستی خاک منطقه انجام شد.
مواد و روش‌ها: بدین منظور تعداد ۶۰ پلات در طول ۶ ترانسکت 100 متری به روش تصادفی - سیستماتیک در هریک از مناطق قرق و تحت چرا در نظر گرفته شد. در داخل هر پلات فهرست گونه‌های موجود، درصد پوشش گیاهی، لاشبرگ، سنگ و سنگریزه و خاک لخت ثبت شد. از ابتدا، وسط و انتهای هر ترانسکت یک پروفیل خاک به عمق ۰-۱۵ و ۱۵-۳۰ سانتیمتر برای هر منطقه برداشت شد. سپس سه نمونه از هر عمق با هم مخلوط و یک نمونه مرکب تهیه گردید. تعداد ۲۴ نمونه‌ خاک جهت اندازه‌گیری ویژگی‌های زیستی خاک (آنزیم کالاتاز، کربن زیتوده میکروبی، نیتروژن زیتوده میکروبی، تنفس میکروبی پایه، جمعیت میکروارگانیسم‌ها و سهم میکروبی خاک) به آزمایشگاه انتقال یافت. داده‌های حاصل با استفاده از نرم افزار spss تجزیه و تحلیل گردید.
نتایج: نتایج ارزیابی پوشش سطح مرتع نشان داد درصد پوشش گیاهی در منطقه قرق ۲/۳۲ درصد و در منطقه مورد چرای دام ۹/۱۰ درصد بوده و شاخص‌های زیستی در عمق اول در هر دو منطقه قرق و چرا شده به‌طور معناداری بالاتر از عمق دوم بودند. این یافته‌ها به روشنی تأیید می‌کنند که بیشتر فعالیت‌ها و عملکردهای زیستی خاک در لایه‌های سطحی متمرکز هستند که به دلیل وجود مواد آلی بیشتر، اکسیژن بالاتر، نیتروژن و فعالیت های متابولیکی بیشتر است. نتایج حاصل از تحلیل همبستگی بین شاخص‌های زیستی خاک در منطقه قرق نشان داد آنزیم کاتالاز با نیتروژن زی‌توده میکروبی و جمعیت میکروارگانیسم‌ها همبستگی بسیار قوی نشان داد. این نشان می‌دهد که افزایش فعالیت میکروارگانیسم‌های خاک باعث افزایش فعالیت آنزیم کاتالاز می‌شود که خود نشان‌دهنده سلامت زیستی خاک است. همچنین شاخص نیتروژن زی‌توده میکروبی با سهم میکروبی خاک، جمعیت میکروارگانیسم‌ها و آنزیم کاتالاز  همبستگی بالایی داشت. این نتایح نشان می‌دهد که نیتروژن موجود در زی‌توده میکروبی نقش مهمی در پویایی مواد غذایی در خاک ایفا می‌کند.
نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج به دست آمده، شاخص‌هایی آنزیم کاتالاز، نیتروژن زی‌توده میکروبی، جمعیت میکروارگانیسم‌ها و سهم میکروبی خاک می‌توانند به عنوان نشانگرهای زیستی مؤثر جهت ارزیابی کیفیت و سلامت خاک در اکوسیستم‌های مرتعی استفاده شوند. همچنین کلیه ویژگی‌های زیستی خاک در منطقه قرق‌ شده در هر دو عمق مورد مطالعه بهتر از منطقه تحت چرای دام هستند که نشان می‌دهد چرای شدید باعث افت فعالیت‌های زیستی، کاهش حاصلخیزی خاک و اختلال در چرخه‌های بیوژئوشیمیایی می‌شود. بنابراین، اجرای برنامه‌های قرق یا مدیریت چرای تناوبی برای احیای عملکرد فیزیکوشیمیایی و زیستی خاک در اکوسیستم‌های مرتعی توصیه می‌شود.
 
کلیدواژه‌های فارسی مقاله چرای دام، قرق، خصوصیات زیستی خاک، مراتع خاش
عنوان انگلیسی Analysis of the effects of enclosure on soil biological indicators in Koteh rangelands of Khash County
چکیده انگلیسی مقاله Background and objectives: Soil microbial diversity plays a vital role in the functioning of rangeland ecosystems, especially biogeochemical cycles, organic matter decomposition, and soil fertility maintenance. Livestock grazing, one of the most prevalent human activities in rangelands, can impact microbial communities by altering the structure of vegetation cover and the soil's physical and chemical properties. However, the results of various studies on the effect of livestock grazing on soil microbial diversity have been contradictory, which may be due to differences in climatic conditions, rangeland type, intensity, and duration of livestock grazing. Therefore, a comprehensive analysis is needed to understand these effects better. Given the importance of knowing the impact of enclosure on soil biological properties, such studies are necessary, especially in regions with arid and semi-arid climates and sensitive to livestock grazing. Therefore, the present study was conducted in the Koteh rangelands of Khash County to identify the effect of enclosure on the soil biological properties of the region.
Methodology: For this purpose, 60 plots were established in 6 transects of 100 meters using a random-systematic sampling design in each enclosure and grazing area. Within each plot, the list of existing species, percentage of vegetation cover, litter, stones and pebbles, and bare soil were recorded. A soil profile was taken from the beginning, middle, and end of each transect to a depth of 0-15 cm and 15-30 cm for each area. Then, three samples from each depth were mixed to prepare a composite sample. A total of 24 soil samples were transferred to the laboratory to measure soil biological characteristics (calatase enzyme, microbial biomass carbon, microbial biomass nitrogen, basal microbial respiration, microbial population, and soil microbial fraction). The resulting data were analyzed using SPSS software.
Results: The results of the rangeland surface cover assessment showed that the percentage of vegetation cover in the enclosure area was 32.2% and in the grazed area was 10.9%, and the biological indices at the first depth in both enclosure and grazed areas were significantly higher than those at the second depth. These findings confirm that most of the biological activities and functions of the soil are concentrated in the surface layers due to more organic matter, higher oxygen, nitrogen, and higher metabolic activities. The results of the correlation analysis between soil biological indices in the Qorq region showed that catalase enzyme showed a very high correlation with microbial biomass nitrogen and the population of microorganisms indicates that increasing the activity of soil microorganisms increases the activity of the catalase enzyme, which in turn shows the biological health of the soil. Additionally, the microbial biomass nitrogen index exhibited a strong correlation with soil microbial contributions, the population of microorganisms, and the activity of the catalase enzyme. These results indicate that the nitrogen in microbial biomass plays an essential role in the dynamics of nutrients in the soil.
Conclusion: Based on the results obtained, indicators of catalase enzyme, microbial biomass nitrogen, microbial population, and soil microbial contribution can be used as effective bioindicators to assess soil quality and health in rangeland ecosystems. Also, all biological characteristics of the soil in the enclosure area at both studied depths are better than in the grazed area, which indicates that heavy grazing causes a decrease in biological activities, a decrease in soil fertility, and disruption of biogeochemical cycles. Implementation of enclosure programs or rotational grazing management is recommended to restore the physicochemical and biological functions of the soil in rangeland ecosystems.

 
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله livestock grazing, enclosure, soil biological characteristics, Khash rangelands
نویسندگان مقاله مرتضی صابری | Morteza Saberi
Department of Range and Watershed Management, Faculty of Water and Soil, University of Zabol, Zabol, Iran
گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل، زابل، ایران

محمد رضا دهمرده قلعه نو | Mohammad Reza Dahmardeh Ghaleno
Department of Range and Watershed Management, Faculty of Water and Soil, University of Zabol, Zabol, Iran
گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل، زابل، ایران

رسول حطیبی | Rasol Khatibi
Department of Range and Watershed Management, Faculty of Water and Soil, University of Zabol, Zabol, Iran
گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل، زابل، ایران

نشانی اینترنتی http://rangelandsrm.ir/browse.php?a_code=A-10-172-9&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده تخصصی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات