این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
متن پژوهی ادبی، جلد ۱۸، شماره ۶۰، صفحات ۷۳-۱۰۳
عنوان فارسی بن‌مایه اسطوره‌ای مشترک میان زن‌فرشتگان میوه‌زاد رسالهالغفران و دختران نارنج در قصّه دختر نارنج و ترنج
چکیده فارسی مقاله چکیده «رساله‌الغفران» اثر أبوالعلاء معرّی ادیب نامدار عرب، شرح سفری خیالی به جهان دیگر است. ابن‌قارح، قهرمان این سفرنامه که به بهشت راه یافته، به باغ میوه‌ای راهنمایی می‌شود که با چیدن و شکافتن میوه‌های درختان باغ، دختران پریچهره از دل آن زاده می‌شوند. این صحنه یادآور «دختر نارنج» در قصّه عامیانه «دختر نارنج و ترنج» است که در آن شاهزاده عاشق، نارنج را چیده و می‌شکافد و دختر زیبارو از آن بیرون می‌آید. این قصّه بر مبنای دو اسطوره کهن ساخته شده است. نخست اسطوره زاده شدن «مشی» و «مشیانه»، نخستین زوج بشری، از دل ریواس و دیگری ایزدگیاهی شهیدشونده. آنچه که توصیف أبوالعلاء را به این قصّه پیوند می‌دهد، استفاده از بن‌مایه اسطوره‌ای مشترک است؛ زیرا نخستین اسطوره می‌تواند ژرف‌ساخت هر دو باشد. امّا ادیب معرّه چگونه با این اسطوره آشنا شده است؟ در پاسخ بدین پرسش باید گفت که در کتاب‌های تاریخ عمومی، مانند «مروج‌الذّهب» و «البدء و التّاریخ» از اسطوره ‌ایرانی «مشی» و «مشیانه» یاد شده است؛ کتاب‌هایی که معرّی را از خواندن آن گریزی نبوده است. امّا این کتاب‌ها یگانه منبع الهام‌بخش او نیست؛ زیرا سفرنامه‌هایی که از جزایر واق‌واق و انسان ـ میوه‌هایش سخن گفته‌اند هم می‌تواند الهام‌بخش وی در خلق زن‌فرشتگان میوه‌زاد بوده باشد. در این جستار با بررسی مطالب آثار مذکور (کتاب‌های تاریخی و سفرنامه‌ها) ثابت می‌شود که بر خلاف ادّعای برخی از محقّقان عرب، زن‌فرشتگان میوه‌زاد زاییده خیال خلاّق معرّی نیستند، بلکه آبشخور این تصویر خیال‌انگیز را باید در جای دیگر جست.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Common Mythic Motif between Woman Angels Born in Fruit in the "Risālah al-Ghofrān" and Orange Girls in "Doxtar-e Nārenj o Toranj" Story
چکیده انگلیسی مقاله Abstract “Risālah al-Ghofrān’’ by famous scholar in Arab world, Abul ‘Alā Ma'arry describes an imaginary journey to the other world. Ibn Qārih, hero of this itinerary, who entered the Heaven, is guided toward a fruit garden, from the fruits of which pretty girls are born after picking up and cleaving the fruits of garden trees. This scene recalls the "orange girl" in the folk story ‘‘Doxtar e Nārenj o Toranj” in which the loving prince picks up and tears an orange; then a beautiful girl comes out of it. What connects Abul ‘Alā's description to this story is a common mythical motif. Because the myth of ‘‘Mashy” and ‘‘Mashyāneh”, one born from rhubarb and the other from a goddess-plant, can be the deep structure of the two. In this article we intend to introduce resources, including historical books and travelogues, which Ma'arry employed in the creation of this scene, and discover the relationship between this part of ‘‘Risālah al-Ghofrān” and ‘‘Doxtar eNārenj o Toranj” story, in order to show that an Iranian myth has a main role in the creation of this book.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله علی  گنجیان خناری | ali  ganjiyān
دانشیار دانشگاه علاّمه طباطبائی ره ، تهران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه علامه طباطبایی (Allameh tabatabaii university)

محمدهادی  مرادی | mohammad hadi 
استادیار دانشگاه علامه طباطبائی ره ، تهران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه علامه طباطبایی (Allameh tabatabaii university)

بیژن کرمی میرعزیزی | بیژن karami mirazizi
ب استادیار دانشگاه علاّمه طباطبائی ره ، تهران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه علامه طباطبایی (Allameh tabatabaii university)

سمیه السادات  طباطبایی | somayeh sadat 
دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات عربی دانشگاه علاّمه طباطبائی ره ، تهران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه علامه طباطبایی (Allameh tabatabaii university)

نشانی اینترنتی http://ltr.atu.ac.ir/article_1001_d64e2d64adb7014009d87b77672afe46.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1046/article-1046-356733.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات