این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
دانش کشاورزی و تولید پایدار، جلد ۳۵، شماره ۲، صفحات ۴۳-۶۲
عنوان فارسی ارزیابی پایداری عملکرد ژنوتیپ‎های نخود بر اساس شاخص‎های مبتنی بر مدل‎های AMMI ، BLUP، MTSI و MGIDI
چکیده فارسی مقاله مقدمه و اهداف: نخود به واسطه درصد پروتئین و ارزش تغذیه‎ای زیاد، یکی از حبوبات مهم  محسوب می‎شود.  گزینش پایداری چند صفتی به ارزیابی بهتر ژنوتیپ‌های گیاهی و دستیابی به نتایج دقیق‌تر کمک می‌کند. این پژوهش  برای شناسایی ژنوتیپ‎های پایدار و پر محصول نخود انجام شد.   مواد و روش‎ها: در این پژوهش، 13 ژنوتیپ پیشرفته نخود همراه با رقم شاهد منصور و توده محلی بیونیج در قالب طرح بلوک‎های کامل تصادفی در سه تکرار، در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سراب چنگائی خرم آباد (لرستان)  به مدت سه سال زراعی (1398-1401)، مورد ارزیابی قرار گرفتند. کاشت بذرها در چهار خط به طول چهار متر و به فاصله 30 سانتی‎متر بین خطوط انجام شد. عملکرد دانه، وزن صد دانه، ارتفاع بوته، تعداد روز تا 50 درصد گلدهی، تعداد روز تا رسیدگی، دوره پر شدن دانه، سرعت پرشدن دانه، بهره‎وری از بارش، سرعت تشکیل عملکرد دانه و وزن تک دانه در سال‎های مختلف برای هر ژنوتیپ اندازه‎گیری شد. تمام تجزیه‎های آماری با استفاده از بسته تجزیه آزمایش‎های چندمحیطی با نامMetan  و GGE در نرم‎افزار R انجام شد.   یافته‎ها: نمودار موزائیکی نشان داد که سهم مجموع مربعات ژنوتیپ و برهمکنش ژنوتیپ در محیط (سال) در مجموع مربعات کل به‎ترتیب 97/29 و 79/36 درصد بود. آزمون نسبت درست‎نمایی نشان داد که برهمکنش ژنوتیپ در سال بر عملکرد دانه، وزن صد دانه، ارتفاع بوته، تعداد روز تا گلدهی، تعداد روز تا رسیدگی، دوره پرشدن دانه سرعت پرشدن دانه، بهره‎وری از بارش، سرعت تشکیل عملکرد دانه و وزن تک دانه معنی‎دار بود. آزمون اسکریت نشان داد دو مؤلفه اصلی اولیه سهم قابل توجهی در توجیه برهمکنش ماتریس ژنوتیپ در محیط حاصل از داشتند، به‎طوری که مؤلفه اصلی اول و دوم به ترتیب 5/69 و 5/30 درصد از تغییرات برهمکنش ژنوتیپ در محیط را توجیه کردند.  نتیجه‎گیری: در مجموع، بر اساس نتایج کل روش‎ها و انتخاب همزمان بر اساس پایداری عملکرد دانه و همه صفات اندازه‎گیری شده، ژنوتیپ‎های شماره 2 (X010TH163K2) و 12 (X010TH72K2) ژنوتیپ‎هایی پایدار و برتر نسبت به میانگین کل ژنوتیپ‎ها بودند.  
کلیدواژه‌های فارسی مقاله تجزیه مقادیر منفرد،پایداری چندصفتی،گزینش همزمان،نمودار گرمایی،نمودار موزائیکی،
عنوان انگلیسی Evaluation of performance stability of chickpea genotypes using AMMI, BLUP, MTSI and MGIDI Indexes
چکیده انگلیسی مقاله Background & Objectives: Chickpea is considered one of the most important legumes due to their protein percentage and high nutritional value.  Multi-trait stability selection (MTSI) helps to better evaluate plant genotypes and achieve more accurate results. This research was done to identify stable and high-yielding chickpea genotypes.   Material and Methods: In this study, thirteen advanced chickpea genotypes were evaluated along with two check varieties (Mansour and Bivanij) based on randomized complete block design with three replications at Sarab Changai Agricultural and Natural Resources Research Station Khoramabad Lorestan for three crop years (2020-2022). Seeds were sown in four lines of four meters in length and 30 cm between the lines. grain yield, 100-seed weight, plant height, number of days to 50% flowering, number of days to maturity, grain filling rate and grain filling period, rainfall efficiency, grain yield formation rate, and single seed weight were measured for each genotype in different years. All statistical analyses were performed using the “Metan” and “GGE” multi-environmental analysis packages in R software.   Results: The mosaic diagram showed that the contribution of the sum of squares of genotype and the genotype × environment in the total sum of squares was 29.97 and 36.79%, respectively. The Likelihood Ratio Test (LRT) showed that the effect of genotype by environment interactions (GEI) was significant on grain yield, 100-seed weight, plant height, number of days to flowering, number of days to maturity, grain filling rate and grain filling period. The Scree test showed that the first two principal components had a significant contribution to the GEI matrix derived from BLUP, as the first and second principal components explained 69.5% and 30.58% of the GEI variation respectively.   Conclusion: In general, based on the results of all methods and simultaneous selection based on grain yield stability and all measured traits (MTSI), genotypes 2(X010TH163K2) and 12(X010TH72K2) were stable and superior genotypes, compared to the average of the total traits of the genotypes.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله تجزیه مقادیر منفرد,پایداری چندصفتی,گزینش همزمان,نمودار گرمایی,نمودار موزائیکی
نویسندگان مقاله پیام پزشکپور |
بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،

رضا امیری |
بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،

عادل جهانگیری |
مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، معاونت سرارود، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران

نشانی اینترنتی https://sustainagriculture.tabrizu.ac.ir/article_20213_63b7f0b435a2b8cdbb878ac8414e9370.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات