این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
تاریخ روابط خارجی، جلد ۲۶، شماره ۱۰۱، صفحات ۷۶-۹۸
عنوان فارسی ایجاد پایگاه در جزایر خلیج ‌فارس چالش استراتژیک بریتانیا در قرن نوزدهم میلادی
چکیده فارسی مقاله از ابتدای ورود اروپائیان به خلیج ‌فارس، موضوع استقرار در جزایر این منطقه سوق‌الجیشی یکی از اولویت‌ها محسوب می‌شد. دوری از قدرت مرکزی ایران، تسلط بیشتر بر سپهر تجاری منطقه و اتکاء بر نیروی ناوگان دریایی از علل این توجه بود. ایجاد پایگاه پرتغالی‌ها در هرمز (913ق./ 1507م.) و قشم (1030ق./ 1621م.)، استقرار هلندی‌ها در خارک (1166ق./ 1753م.) از این شرایط نشأت می‌گرفت. پایان جنگ‌های هفت ساله (1763-1756م.) که به خروج فرانسه از متصرفاتش در هند و تسلط بیشتر و قابل توجه بریتانیا بر این سرزمین منجر شد، عاملی برای تمرکز شرکت هند شرقی بریتانیا برای تقویت حضور در منطقه اقیانوس هند تا خلیج ‌فارس بود. در واکاوی شرایط موجود، موضوع جزایر خلیج ‌فارس مورد توجه کارگزاران شرکت هند شرقی بریتانیا قرار گرفت. جان ملکم از جمله کارگزاران بریتانیا بود که بر ضرورت این امر تأکید داشت و در سفر به منطقه (1215ق./ 1800م.) به دقت شرایط جزایر را ثبت کرد. آگاهی از برنامه‌ریزی ناپلئون برای لشکرکشی به هند و اقدامات وی در خصوص انعقاد معاهده با فتحعلی ‌شاه قاجار، اعزام مستشاران فرانسوی و مأموریت تعدادی از آنها برای بررسی موقعیت خلیج‌ فارس و جزایر آن بر ضرورت توجه بریتانیا به ایجاد پایگاه در جزایر افزود. این پژوهش با تکیه بر گزارش‌ها و اسناد و با بازخوانی سپهر تاریخی، ضمن واکاوی چرایی و چگونگی انتخاب جزیره برای استقرار نیروهای بریتانیایی در خلیج ‌فارس به تحلیل نتایج این امر می‌پردازد. حاصل پژوهش حاضر از ضرورت ایجاد و حفظ پایگاه در جزایر خلیج‌ فارس به عنوان یکی از اولویت‌ها و مهّم‌ترین اهداف بریتانیا در قرن سیزدهم قمری/ نوزدهم میلادی و تأثیر بارز آن بر نفوذ و عملکرد کارگزاران بریتانیایی در ایران حکایت می‌کند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله ایران،بریتانیا،قاجاریه،خلیج ‌فارس،جزایر،پایگاه،چالش استراتژیک،قرن نوزدهم میلادی،
عنوان انگلیسی Establishing a Base on the Persian Gulf Islands: Britain's Strategic Challenge in the 19th Century
چکیده انگلیسی مقاله From the outset of the European arrival in the Persian Gulf, establishing a presence on the islands of this strategic region was considered a priority. The rationale for this focus included the islands' distance from Iran's central authority, the potential for greater control over the region's commercial sphere, and the reliance on naval power. The establishment of the Portuguese base in Hormuz (913 AH /1507 CE) and Qeshm (1030 AH /1621 CE), and the Dutch settlement in Kharg (1166 AH /1753 CE) stemmed from these conditions. The end of the Seven Years' War (1756 -1763 CE), which led to France's withdrawal from its possessions in India and a significant increase in British dominance over the subcontinent, prompted the British East India Company to focus on strengthening its presence in the region spanning from the Indian Ocean to the Persian Gulf. In analyzing the situation, the matter of the Persian Gulf islands drew the attention of the British East India Company's officials. John Malcolm was among the British agents who emphasized the necessity of this, meticulously documenting the conditions of the islands during his visit to the region (1215 AH /1800 CE). Awareness of Napoleon's plans for an expedition to India and his actions in concluding a treaty with Fath-Ali Shah Qajar—which included dispatching French military advisors, some of whom were tasked with surveying the Persian Gulf and its islands—increased the urgency for Britain to establish its own base on the islands. Relying on reports and documents and by re-examining the historical context, this research analyzes the rationale and process behind the selection of an island for the stationing of British forces in the Persian Gulf, and evaluates the outcomes of this endeavor. The findings of this study indicate that the necessity of establishing and maintaining a base on the Persian Gulf islands was a primary priority and a key objective for Britain in the 13th century AH / 19th century CE, and that it had a distinct impact on the influence and operations of British agents in Iran.
 
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله ایران,بریتانیا,قاجاریه,خلیج ‌فارس,جزایر,پایگاه,چالش استراتژیک,قرن نوزدهم میلادی
نویسندگان مقاله صفورا برومند |
استادیار پژوهشکده تاریخ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

نشانی اینترنتی https://www.hfrjournal.ir/article_228807_872385ba49c7a21fbee1aaa523f62e57.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات