این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
نثر پژوهی ادب فارسی، جلد ۲۸، شماره ۵۷، صفحات ۶۱-۸۲
عنوان فارسی بررسی و مقایسه‌ی دو نسخه‌ی خطی گنجینه‌ی راز رستمداری از یک کاتب
چکیده فارسی مقاله زمینه: گنجینۀ راز کتابی است از مولفی ناشناس به‌ نام اویس‌بن‌غیاث‌الدین رستمداری با هدف شرح ابیاتی از خمسۀ نظامی که پنج نسخه از آن موجود است. کهن‌ترین نسخه را کاتبی به ‌نام احمدبن‌محمد گیرویی در سال 1056ق. کتابت کرده و همین کاتب سال بعد نسخۀ دیگری از این کتاب استنساخ می‌کند که با نسخۀ پیشین تفاوت‌هایی چشمگیر دارد.
روش: روش تحقیق در این پژوهش توصیفی ـ تحلیلی است و بر مبنای مطالعات کتابخانه‌ای، سندکاوی و مقایسه تفصیلی نسخه‌های خطی صورت گرفته است.
یافته­ ها: هدف از این تحقیق نظری اثبات این فرضیه است که نسخۀدوم در واقع ویرایشی جدید از کتاب است که با نظارت مولف انجام گرفته؛ هر چند کاتب در ترقیمه اشاره‌ای نکرده که چرا و چه‌گونه این نسخۀ دوم را کتابت کرده، اما گذشته از وجود نوشته‌ای در صفحۀ آغازین نسخۀ دوم که بیانگر آن است که این نسخه در مالکیت مؤلف بوده، اختلاف­ دو نسخه در حد تصحیف و تحریف و بدخوانی و سهل­انگاری کاتب نیست، بلکه اصلاح نکات دستوری و نگارشی و حتی تصحیح ابیات منقول از شاعران دیگر است که در مواردی منجر به توضیحی متفاوت از اشعار نظامی نسبت به نسخۀ قبل شده که می‌رساند مولف با تأمل در این بیت‌ها به برداشتی جدید رسیده و چنان‌که نشان داده خواهد شد، به جز مواردی اندک ضبط نسخۀدوم ارجح است. یادآوری می‌نماید که سه نسخۀدیگر عمدتاً مطابق نسخۀدوم هستند.
نتیجه‌گیری: یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که بخشی از اختلافات موجود میان نسخه‌ها ناشی از خطاهای رایج کاتبان نیست، بلکه حاصل نوعی بازبینی آگاهانه است. شواهد متعددی در متن، فرضیۀ بازنگری مؤلف را تقویت می‌کند. نخست، شرح اویس رستمداری بر ابیاتی از خمسۀ نظامی، به صراحت به وجود اختلافاتی در نسخ اشاره دارد که نشانگر اطلاع مؤلف یا شارح از تغییرات متنی است. دوم، مقایسه دقیق نسخه‌ها بیانگر آن است که نسخۀ دوم، علیرغم شباهت ساختاری به نسخه اول، دارای بهبودها و اصلاحاتی است که نواقص نسخه اول را برطرف کرده است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله گنجینۀ راز،رستمداری،گیرویی،اختلاف نسخه،
عنوان انگلیسی Examination and comparison of two manuscripts of Rostamdari's Ganjineh Raz by one scribe
چکیده انگلیسی مقاله Purpose: Ganjineh Raz is a book by a lesser-known author named Owais ibn Ghiyath al-Din Rostamdari, which aims to present expositions a number of verses from Nizami's Khamsa. Five manuscripts of this book are available. The oldest manuscript of this book was inscribed by a scribe named Ahmad Ibn Mohammad Girouyi in the year 1056 Hijri. The same scribe inscribed another copy a year later, which possesses significant differences with the previous manuscript.
Method and Research: The research method employed in this study is descriptive-analytical, based on extensive library research, document analysis, and detailed comparison of manuscript copies.
Findings and Conclusions: The present study aims to prove this hypothesis that the second manuscript is in fact a second edition of this book which was re-written under the supervision of the author himself, because the significant differences between the two manuscripts are far beyond misspelling, misreading, distortion, carelessness, and other similar flaws on the part of the scribe. Instead, the corrections made in grammar and writing and even the corrections in the verses are quotations by other poets, which in some instances have led to new explanations on Nizami's verses, and it will be shown that, except for a few cases, the second manuscript is of supremacy over the first on and the other three manuscripts mainly correspond with the second manuscript in recording the parts existing in them.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله گنجینۀ راز,رستمداری,گیرویی,اختلاف نسخه
نویسندگان مقاله پریسا پورشکیبائی |
دانشجوی دکتری، بخش زبان و ادبیات فارسی، واحد فیروزآباد، دانشگاه آزاد اسلامی، فیروزآباد، ایران.

احمد طحان |
نویسنده مسئول، استادیار، بخش زبان و ادبیات فارسی، واحد فیروزآباد، دانشگاه آزاد اسلامی، فیروزآباد، ایران.

سید مهدی خیراندیش |
دانشیار، بخش زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام‌ نور، فارس، ایران.

نشانی اینترنتی https://jll.uk.ac.ir/article_4912_f9075340d85d4a31ad0c22c33e5c9185.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات