این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
فرهنگ رضوی، جلد ۱۳، شماره ۵۱، صفحات ۴۳-۷۹
عنوان فارسی تحلیل نحو فضا در معماری جامع حرم‌ مطهر رضوی و تاثیر آن بر رفتار حرکتی زائران
چکیده فارسی مقاله مجموعۀ حرم ‌مطهر رضوی در طی دوره‌های مختلف تاریخی توسعه پیدا کرده و سبب پیچیدگی فضایی آن شده است؛ زائران بسیاری به دیدن این مجموعه می‌آیند و شناخت کاملی از فضا‌ها و مسیرهای حرکتی ندارند؛ از این‌رو، بهره‌گیری از قابلیت‌های محیط و فضای معماری برای حرکت و مسیریابی حائز اهمیت است. به همین دلیل، هدف این پژوهش شناخت پیکره‌بندی فضایی مجموعه در جهت مدیریت بهتر برنامه‌های داخل مجموعه است که سبب تسهیل رفتار حرکتی زائران می‌گردد و برای برنامه‌ریزان، مدیران، طراحان و زائران ضروری است. در این پژوهش از روش ترکیبی بهره گرفته شده است. در ابتدا با مطالعات اسنادی به موضوع نحوفضا، مؤلفه‌های آن و عوامل موثر بر حرکت طبیعی پرداخته شد. سپس به‌ صورت میدانی به تطبیق نقشه‌ و فضاهای قابل دسترس حرم‌ مطهر برای زائران اقدام شد و برای نخستین بار نقشۀ جامع حرم ‌مطهر به‌صورت یکپارچه تهیه شد و با نرم‌‌افزار UCL Depthmap مورد تحلیل قرار گرفت. مؤلفه‌های «هم‌پیوندی»، «ارتباط»، «عمق»، «حرکت‌طبیعی» و پارامتر‌های «خوانایی»، «انتخاب‌پذیری» و «سهولت‌‌دسترسی» که از نسبت مؤلفه‌ها ایجاد شده‌اند، بررسی و در نهایت با استدلال منطقی به تفسیر داده‌ها پرداخته شد. نتایج نشان می‌دهد شاخص «خوانایی» در بقعه و فضاهای پیرامونی آن دارای کمترین مقدار و صحن جامع ‌پیامبر اعظم‌(ص) دارای بالاترین مقدار است. همچنین «سهولت دسترسی» در فضاهای رواق امام خمینی(ره)، صحن جمهوری و صحن هدایت دارای کمترین مقادیر است. با توجه به شاخص «انتخاب‌پذیری» پیشنهاد می‌شود که در حوزه‌های پیرامونی حرم‌ مطهر‌، فعالیت‌های جمعی و مراسم‌ موقّت برگزار و فعالیت‌های انفرادی در فضای بقعه و فضاهای اطراف متصل به آن انجام شود. با استفاده از قابلیت محیط و ویژگی‌های فضایی شناسایی شده توسط نحو فضا از طریق تغییر در ساختار موجود، جانمایی فعالیت‌ها و تعریف حوزه‌های رفتاری مختلف به بهبود نظام حرکتی زائران منجر می‌شود.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله حرم‌مطهررضوی،نحو فضا،پیکره‌بندی فضایی،نظام حرکتی زائران،دپس‌مپ،
عنوان انگلیسی Analysis of Space Syntax in the comprehensive architecture of Razavi Holy Shrine and its effect on the pilgrim’s movement behavior
چکیده انگلیسی مقاله The Razavi Holy Shrine Complex has developed during different periods, which has caused its spatial complexity; many pilgrims do not have full cognition of the space and movement directions of the complex, therefore, it is important to take advantage of the capabilities of the environment and architectural space for movement and navigation. For this reason, this study aims to understand the spatial configuration of the complex in order to better manage the programs inside the complex. In this research, a Mixed-Method research has been used; at first, the subject of space syntax, its components, and factors affecting choice were discussed with documentary studies, the maps taken from the Holy Shrine and accessible Holy Shrine spaces for pilgrims were done, so the first time, a comprehensive map was prepared in an integrated manner and analyzed by UCL Depthmap, the components of “Integration”, “Connectivity”, “Spatial Depth”, “Choice”, and from among them, “Legibility”, “Selectivity” and “Accessibility” parameters created from the ratio of the components were investigated. Finally, the obtained data were interpreted with logical reasoning. The result shows that the “Legibility” index in the Tomb and surrounding spaces has the lowest value and the highest value refers to the Great Prophet Courtyard. Also, The spaces of Imam Khomeini's portico, the Jomhouri Courtyard, and the Hedayat Courtyard has the lowest value of “Accessibility”, and according to the index of “selectivity”, it is suggested that in the areas that are surrounded by the Holy Shrine, communal activities and temporary ceremonies will be held. Solo activities will be offered in the Tomb space and the surrounding spaces connected to it. Diversification of activities and definition of different areas of behavior can improve the pilgrim's movement system with the use of environment capability and spatial properties identified by space syntax through changes in the existing structure.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله حرم‌مطهررضوی,نحو فضا,پیکره‌بندی فضایی,نظام حرکتی زائران,دپس‌مپ
نویسندگان مقاله نوید جلائیان قانع |
پژوهشگر دوره دکتری، گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

علی عمرانی پور |
دانشیار، دانشکده معماری، دانشکدگان هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران,

علی عبدالهی |
پژوهشگر دکتری، دانشکده معماری، دانشکدگان هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

نشانی اینترنتی http://www.farhangerazavi.ir/article_210229_89ca92cffba1cbadc904ba20cdd6b7d5.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات