این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
منظر، جلد ۷، شماره ۳۳، صفحات ۸۲-۸۹
عنوان فارسی باغ به‌مثابه نهاد توسعۀ شهر، توسعۀ باغ- محور شهر تاریخی شیراز
چکیده فارسی مقاله «باغ- محور» - محورهای ساختاریِ شهری تأثیرپذیرفته از باغ- یک عنصر شهری شاخص در شهرهای دوران صفویه است. نوسازی و توسعه شهر، با کمک باغ- محورها در شهرهایی همچون قزوین، اصفهان، مشهد، نیشابور و شیراز در دوران صفویه صورت گرفت. حاکمان نخستینِ صفوی، پایتخت‌های جدیدشان را با اتصال باغ‌شهرهایی به شهرهای موجود برپا می‌کردند که حول نوع خاصی از فضاهای باغ عمومی (میدان و خیابان) سازماندهی شده بود.شیراز، حیات شهری خود را وامدار حضور باغ‌ها، چه به‌صورت باغ-محور و چه به‌صورت باغ‌های حکومتی بوده است. پرسش اصلی در این مقاله این است که نقش باغ- محورها در رشد و توسعۀ شهر شیراز چیست؟برای پاسخ به این سؤال ابتدا نگاهی اجمالی به چیستی مفهوم باغ- محور و شرحی بر دو باغ-محور شمالی و غربی شهر شیراز صورت گرفته و سپس نقش آن‌ها در توسعۀ شهری در دوران زندیه و بعد از آن بررسی و تحلیل‌شده است. نتایج نشان می‌دهد که باغ-محور، دستاوردی بوده است در شهر تاریخی شیراز که در دوران صفویه برای تبلور کالبدی ساختار شهر در نظام جدید فضایی ابداع‌شده بود. باغ-محورهای شمالی و غربیِ شهر، علاوه بر آن‌که عنصر هویت‌ساز در نظام شهری بوده‌اند، نقش مهمی نیز در توسعه‌های شهری داشته‌اند. شکل‌گیری این دو باغ محور، از یک‌سو نمایش‌دهنده اصول باغ‌سازی صفویان برای هویت بخشی به ورودی‌های شهر (دروازه اصطخر و دروازه باغ شاه) بود و از سوی دیگر به توسعه شهر در دوران زندیه، قاجار و پهلوی جهت می‌بخشید. در دوره کریم‌خان زند نیز ایجاد مجموعه شاهی و تلفیق آن با باغ‌های حکومتی ازجمله «باغ نظر» و باغ منضَم به «ارگ کریم‌خان»، در کنار تقویت دو باغ-محور شمالی و غربی، این نظام شهری را تقویت کرد. در اولین مراحل توسعه شهری شیراز، باغ-محور غربی شهر در دوره پهلوی اول به خیابان کریم‌خان زند تبدیل شد. در دوره‌های بعد، تجمیع فعالیت‌های مهم اداری در این خیابان و فرآیند توسعه در طی سال‌ها، منجر به تفکیک و نابودی این باغ‌ها شد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله باغ- محور، شیراز، باغ ایرانی، صفویه، زندیه،
عنوان انگلیسی Garden as an Urban Development Driver in Iran, "Garden- Axes" and Development of the Historical City of Shiraz
چکیده انگلیسی مقاله "Garden-axis" –the urban structural axis influenced by the gardens- is a great urban element in the cities of the Safavid era. Cities such as Qazvin, Isfahan, Mashhad, Shiraz and Nishabur, developed with garden-axes during this era. The first Safavid rulers built their new capitals by connecting them to old towns with garden cities which were organized around a special kind of public garden spaces (squares and streets). Shiraz, owes its civic life to existence of gardens, such as "Garden-axes" and also governmental gardens. The main question in this article is “What is the role of garden-axes in the development of Shiraz?” To answer this question, at first the concept of garden-axes and two garden-axes on north and west of the city is explained. Then their role in urban development during the Zand era and after it was analyzed and evaluated. The results show that garden-axes has been an achievement which drove gardens in the historic city of Shiraz in the Safavid era for the physical manifestation of the spatial structure of the city in the new system. Not even northern and western garden-axes of the city were the identification elements in the urban system, but they also have an important role in urban development. The formation of these garden-axes, represent Safavid basics of building gardens for identifying of the entrances to the city (Estakhri gate) and also led the development of the city during the Zand and Qajar and Pahlavi era. In the period of Karim Khan Zand Government, creation and integration of gardens with government buildings, including Bagh-nazar and Arg-Karimkhan Garden, along with revival of two garden-axes of north and west, strengthened the urban system. In the early stages of urban development of Shiraz in the first Pahlavi era, the western-oriented garden-axes became Karim Khan Zand street and in later periods, the integration of important administrative activities in this street and the process of development, led to the breakdown and destruction of gardens.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Garden-axes, Shiraz, Persian Garden, Safavid, Zand
نویسندگان مقاله ندا عرب سلغار |
پژوهشگر دکتری معماری دانشگاه هنر تهران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه هنر تهران (Art university of tehran)

نشانی اینترنتی http://www.manzar-sj.com/article_15320_b666199c921d4804aa95058788ab1e86.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1218/article-1218-357670.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات