این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
آموزش عالی ایران، جلد ۱۷، شماره ۱، صفحات ۱-۲۵
عنوان فارسی بررسی فرایند ارزشیابی عملکرد اعضای هیئت‌علمی در ایران بر اساس هدف و روش: یک مرور نظام‎مند
چکیده فارسی مقاله هدف: ارزشیابی عملکرد اعضای هیئت‌علمی به‌عنوان ابزاری برای تضمین کیفیت آموزش عالی شناخته می‌شود. با وجود اهمیت این موضوع، بررسی‌های پیشین در ایران نشان‌دهنده فقدان مطالعه‌ جامع در زمینه اهداف، روش‌ها، و چالش‌های ارزشیابی هیئت‌علمی است. پژوهش با هدف مرور نقادانه فرایند ارزشیابی هیئت‌علمی در ایران انجام شد تا شکاف‌های موجود در اهداف، روش‌ها، گروه‌های هدف، و چالش‌های این فرآیند شناسایی شده و راهکارهایی برای بهبود آن پیشنهاد شود. این مطالعه به‌دنبال پاسخ پنج پرسش پژوهشی بود: اهداف ارزشیابی عملکرد اعضای هیئت‌علمی؟ روش‌های مورد استفاده؟ گروه‌های هدف؟ چالش‌های اصلی ارزشیابی؟ موضوعات پژوهشی مرتبط؟
روش: پژوهش با روش مرور نظام‌مند مقالات داخلی در بازه زمانی 1381 تا ابتدای بهمن 1402 انجام شد. جستجو در پایگاه‌های اطلاعاتی Irandoc، Civilica، Noormags، Magiran، SID، و Google Scholar صورت گرفت. در مجموع، 684 مقاله شناسایی شد. فرآیند غربالگری در چند مرحله انجام شد: مقالات تکراری، مروری، و غیراصیل حذف شدند. مقالاتی که متن کامل آن‌ها در دسترس نبود یا در ایران نوشته نشده بودند، کنار گذاشته شدند. کیفیت 34 مقاله اصیل پژوهشی توسط چهار پژوهشگر متخصص در آموزش عالی و سنجش آموزشی ارزیابی شد. اعتبار فرآیند انتخاب مقالات با ضریب توافق بین رتبه‌دهندگان (0.98، p<0.05) تأیید شد. تحلیل محتوای کیفی برای استخراج مضامین مرتبط با اهداف، روش‌ها، گروه‌های هدف، چالش‌ها، و موضوعات پژوهشی از متن کامل مقالات به کار رفت.
     یافته‌ها: از میان اهداف ارزشیابی، 14 مقاله بر اهداف تکوینی و تنها 3 مقاله بر اهداف پایانی متمرکز بودند. این عدم توازن نشان‌دهنده فقدان چارچوب‌های سیاستی یکپارچه و شفافیت در انتظارات نقش اعضای هیئت‌علمی است. روش‌های ارزشیابی عمدتاً به پرسشنامه‌های محقق‌ساخته وابسته بودند.گروه‌های هدف عمدتاً اعضای هیئت‌علمی علوم پزشکی بودند، که نشان‌دهنده کم‌توجهی به سایر رشته‌ها، به‌ویژه علوم انسانی و مدیریت آموزشی است. عناوین مقالات غالباً بر شناسایی ملاک‌های ارزشیابی متمرکز بودند و موضوعاتی مانند تدوین الگو، مطالعه طولی، یا ارزیابی رسمی دانشگاه‌ها کمترین توجه را دریافت کردند.
   نتیجه‌گیری: یافته‌های این پژوهش حاکی از نوپا بودن ارزشیابی هیئت‌علمی در ایران است. تمرکز بیش‌ازحد بر اهداف تکوینی و پرسشنامه‌های دانشجویی، همراه با غفلت از روش‌های چندمنبعی و تفاوت‌های فردی اساتید، نشان‌دهنده شکاف‌های عمیق در این حوزه است. برای دستیابی به ارزشیابی مؤثر، تشکیل نهادهای تخصصی ارزشیابی آموزشی ضروری است. دستاوردهای پژوهش، شناسایی الگوها و چالش‌های ارزشیابی عملکرد اعضای هیئت‌علمی و ارائه چارچوبی برای بهبود کیفیت آموزش عالی از طریق اصلاح نظام‌های ارزشیابی است.
 
کلیدواژه‌های فارسی مقاله ارزشیابی عملکرد، هدف، روش، مرور نظام‎مند
عنوان انگلیسی Studying the Performance Evaluation Process of Faculty Members in Iran Based on Purpose and Method :A Systematic Review
چکیده انگلیسی مقاله Objective: Despite importance of Faculty evaluation, previous studies in Iran indicate a lack of comprehensive research on the objectives, methods, and challenges of faculty evaluation. This study sought to address 5 questions: What are the objectives of faculty evaluation? What methods are used? Who are the target groups? What are the challenges? What are the related topics?
Method: This study was conducted through a systematic review of articles from 1381 to early Bahman 1402 (2002 to January 2024). The search was in databases including Irandoc, Civilica, NoorMags, Magiran, SID, and Google Scholar using keywords such as "faculty performance evaluation", "faculty performance assessment", "professor performance evaluation", and "professor performance assessment." A total of 684 articles were identified. The screening stages: initially, duplicate, review, and non-original articles were removed. The quality of 34 original research articles was assessed by four researchers specializing in higher education. The validity of the article selection process was confirmed with an inter-rater agreement coefficient of 0.98 (p<0.05). Qualitative content analysis was employed to extract themes related to objectives, methods, target groups, challenges, and research topics from texts of the articles.
Findings: The systematic analysis of the articles revealed that research on faculty performance evaluation in Iran has continued with high frequency and similar topics since 1381 (2002). Among the evaluation objectives, 14 articles focused on formative objectives (such as professional development and improving teaching performance), while only 3 articles addressed summative objectives (such as decision-making for promotion or rewards). This imbalance indicates a lack of unified policy frameworks and transparency in defining faculty role expectations. Evaluation methods were predominantly reliant on researcher-developed questionnaires, with no use of multi-source tools such as classroom observation or student outcome analysis.
Conclusion: The findings of this study indicate that the faculty performance evaluation system in Iran is still in its early stages. An overemphasis on formative objectives and student questionnaires, coupled with neglect of multi-source methods and individual faculty differences, highlights significant gaps in this field. To achieve effective evaluation, the establishment of specialized educational evaluation institutions is essential.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله performance, evaluation, purpose, method, systematic review
نویسندگان مقاله محمدمهدی احمدی | Mohammad Mahdi Ahmadi
Department of Educational Governance and Human Resources, NT.C., Islamic Azad University, Tehran, Iran.
گروه حکمرانی آموزشی و سرمایه انسانی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران،

زهرا صباغیان | Zahra Sabbaghian
Department of Higher Education, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
گروه مدیریت آموزش عالی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

نرگس حسن مرادی | Narges Hasan Moradi
Department of Educational Governance and Human Resources, NT.C., Islamic Azad University, Tehran, Iran.
گروه حکمرانی آموزشی و سرمایه انسانی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

بهار نورزاد | Bahar Noorzad
Department of Assessment and Measurement, University of Tehran, Iran.
گروه سنجش و اندازه ‎گیری، دانشگاه تهران، ایران

نشانی اینترنتی http://ihej.ir/browse.php?a_code=A-10-2282-1&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده تخصصی
نوع مقاله منتشر شده مروری
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات