این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
ادیان و عرفان، جلد ۵۸، شماره ۱، صفحات ۱۷۵-۱۹۵
عنوان فارسی معمای محبوب‌ تأملی دربارۀ انجامۀ مبهم و برخی مضامین شیعی کتاب المحبوب سعدالدین حمویه
چکیده فارسی مقاله با وجود اهمیت کلیدی کتاب المحبوب به عنوان عمده‌ترین نوشتۀ صوفی بزرگ قرن هفتم، شیخ سعدالدین حمویه (د. 649)، تصویر تحقیقات مدرن از آن تا حد زیادی مبهم و در جنبه‌هایی نادقیق است. بررسی متن کتاب المحبوب بر اساس چندین نسخۀ خطی مهم باقی‌مانده از آن نشان می‌دهد که برخلاف تصور عموماً پذیرفته‌شده از سوی برخی محققین، آنچه که امروزه از متن این تصنیف در دسترس است صورت کامل آن نبوده و بخش قابل‌توجهی از فصل انتهایی آن که شامل مباحثی مهم بوده را در بر ندارد. این یافته دریچه‌ای کلیدی می‌گشاید برای حل برخی ابهامات اساسی حول اندیشۀ سعدالدین حمویه از جمله اینکه تبیینی ارائه می‌کند در خصوص چرایی فقدان برخی مضامین شیعی که افرادی از صوفیۀ اعصار گوناگون به کتاب المحبوب نسبت داده‌اند. در نبود این تبیین در دهه‌های اخیر، دسته‌ای از محققین مدرن، عدم سازگاری ظاهری میان گزارش شخصیت‌هایی چون عزیزالدین نسفی، سیدحیدر آملی، و نورالله شوشتری از تمایلات شیعی حمویه و متن موجود از کتاب المحبوب را سندی در تضعیف وثاقت دعاوی آنها گرفته و فراتر از آن، اساس وجود تمایلات شیعی سعدالدین حمویه را مورد تشکیک قرار داده یا دستکم آنها را کوچک‌نمایی کرده‌اند. مقالۀ حاضر از طریق بررسی متن‌شناختی چندجانبه نشان می‌دهد که از یک سو نکات مورد اشارۀ عزیزالدین نسفی در خصوص تمایلات اثنی عشری حمویه اساساً متکی به کتاب المحبوب نیست، و از سوی دیگر وضعیت مبهم انجامۀ کتاب المحبوب راه را برای رسیدن به یک ارزیابی قطعی در خصوص وثاقت گزارش‌های صوفیانی چون آملی و شوشتری می‌بندد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله سعدالدین حمویه،کتاب المحبوب،کبرویه،تشیع و تصوف،
عنوان انگلیسی The Mystery of the ‘Beloved’ A Close Investigation of the Ambiguous Ending of Saʿd al-Dīn Ḥamūya’s Kitāb al-Maḥbūb, and its Contested Shīʿī Themes
چکیده انگلیسی مقاله Despite the pivotal importance of Kitāb al-Maḥbūb as the principal work of the eminent seventh-century Sufi, Shaykh Saʿd al-Dīn Ḥamūya (d. 1251 AD), the representation of this text in modern scholarship remains obscure mainly and, in some respects, inaccurate. A close examination of several key manuscript copies reveals that the extant version of the text is incomplete, missing a substantial portion of its final chapter, which included significant discussions. This finding opens a crucial window for resolving some fundamental ambiguities surrounding Ḥamūya's thought, particularly by explaining the absence of specific Shīʿī themes that various Sufis across different periods have attributed to the Maḥbūb. In the absence of such an explanation, some modern scholars in recent decades have interpreted the apparent discrepancy between the accounts of figures such as ʿAzīz al-Dīn Nasafī, Sayyid Ḥaydar Āmulī, and Nūrullāh Shūshtarī—who refer to Ḥamūya's Shīʿī inclinations—and the currently available text of the Maḥbūb as evidence undermining the credibility of their claims. In some cases, they have gone further by casting doubt on, or at the very least minimising, the very idea of Shīʿī affinities in Ḥamūya's thought. This article, through a close textual analysis, argues that Nasafī's remarks about Ḥamūya's Twelver Shīʿī leanings are not primarily based on the Maḥbūb. Moreover, the ambiguous state of the work's concluding part prevents a definitive judgment regarding the reliability of Āmulī's and Shūshtarī's accounts. These findings call for a reassessment of the prevailing assumptions about the confessional aspects of Ḥamūya's mystical legacy
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله سعدالدین حمویه,کتاب المحبوب,کبرویه,تشیع و تصوف
نویسندگان مقاله سید صالح پژمان |
دانش‌آموختۀ دکترا، مؤسسۀ مطالعات اسلامی، دانشگاه مک‌گیل، مونترال، کانادا.

نشانی اینترنتی https://jrm.ut.ac.ir/article_103777_5e27143c2dd9e256eaf73ecf458f8249.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات