این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
زراعت دیم ایران، جلد ۱۴، شماره ۱، صفحات ۴۳-۵۸
عنوان فارسی ارزیابی صفات مهم زراعی و محتوی روغن دانه لاین‌های پیشرفته گلرنگ (Carthamus tinctorius) در شرایط دیم مناطق سردسیر و معتدل سرد
چکیده فارسی مقاله مقدمه: گیاه گلرنگ امروزه به­ عنوان یک محصول سازگار با تغییرات اقلیمی شناخته می­‌شود چرا که می‌­تواند در طیف وسیعی از مناطق یا شرایط اقلیمی متنوع عملکرد  نسبتاً مناسبی داشته باشد. تولید و معرفی ارقام جدید گلرنگ برای شرایط اقلیمی ایران و شرایط تغیر اقلیم در سال­های اخیر امری ضروری است که پیش نیاز آن بررسی دقیق تنوع ژنتیکی اکوتیپ‌های بومی و وارداتی است. این پژوهش به منظور ارزیابی لاین­های گلرنگ از نظر صفات مختلف مهم زراعی و درصد محتوی روغن در راستای انتخاب ژنوتیپ‎‌های مطلوب جهت استفاده در پروژه­‌های اصلاحی در مرحله سازگاری انجام گرفت.
روش شناسی پژوهش: در این آزمایش 18 لاین گلرنگ (انتخاب شده در آزمایش مقدماتی) همراه با ارقام معرفی‌شده سینا، امید و فرامان در فصل زراعی 1401 - 1400 در معاونت مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم (ایستگاه سرارود کرمانشاه)، ایستگاه تحقیقات مرکز تحقیقات کشاورزی لرستان و مزرعه تحقیقاتی ستاد موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور ( مراغه- استان آذربایجان شرقی) در قالب طرح بلوک­‌های کامل تصادفی و در سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند.
یافته‌های پژوهش: نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر مکان روی تمام صفات اندازه­‌گیری شده غیر از محتوای روغن دانه معنی‌دار بود. برهم‌کنش ژنوتیپ در مکان برای صفات فنولوژیک (روز تا گلدهی و روز تا رسیدگی فیزیولوژیک) و وزن  هزار دانه معنی‌­دار نبود. دامنه تنوع ژنوتیپی برای صفات محتوای روغن دانه (75/65درصد) و وزن هزاردانه (68/25درصد) بالا و برای سایر صفات، مقادیری پایین (کمتر از 10 درصد) به دست آمد. بر اساس نتایج بای‎پلات ژنوتیپ در عملکرد × صفت، لاین شماره 1 دارای سازگاری خصوصی بالا به کرمانشاه بود. رقم سینا و لاین شماره 7 در لرستان برتری نشان داد و لاین شماره 6 در مراغه  برتر بود. در تجزیه همبستگی صفات زراعی نیز نشان داده شد که بین صفات ارتفاع بوته با عملکرد بوته و ارتفاع بوته با تعداد شاخه فرعی همبستگی مثبت و معنی­‌داری وجود دارد. بر اساس نتایج بررسی سازگاری مقدماتی لاین­های گلرنگ در شرایط دیم در سه منطقه و از نظر میانگین رتبه، برخی از آنها برای ادامه برنامه­‌های اصلاحی این گیاه در موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور انتخاب شدند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله دانه های روغنی،تنوع ژنتیکی،گلرنگ زراعی،زراعت دیم،
عنوان انگلیسی Evaluation of Important Agronomic Traits and seed Oil Content of Advanced Safflower (Carthamus tinctorius) Lines under Rainfed Conditions in Cold and Cold-Temperate Regions
چکیده انگلیسی مقاله Introduction: Introduction: Safflower is currently recognized as a climate-resilient crop due to its ability to perform relatively well across a wide range of regions and diverse climatic conditions. The production and introduction of new safflower varieties suitable for Iran's climatic conditions and the changing climate in recent years is essential, with a prerequisite being a thorough examination of the genetic diversity of native and imported ecotypes. This study was conducted to evaluate safflower lines for various important agronomic traits and oil content, aiming to select desirable genotypes for use in breeding programs during the adaptation phase.
 
Methodology: In this experiment, 18 safflower lines (selected in a preliminary trial) along with the introduced cultivars Sina, Omid, and Faraman by Dryland Agricultural Research Institute (DARI) were evaluated in a randomized complete block design with three replications during the 2021-2022 growing season at three locations: the Dryland Agricultural Research Institute (Sararood Station, Kermanshah, Iran), the Agricultural  and Natural Resources Research Center of Lorestan, Iran, and the research farm of the Dryland Agricultural Research Institute (Maragheh, East Azerbaijan Province, Iran).
 
Research findings: The results of the combined analysis of variance showed that the effect of location was significant for all measured traits except seed oil content. The genotype-by-location interaction was not significant for phenological traits (days to flowering and days to physiological maturity) and thousand-seed weight, indicating relatively similar behavior of the genotypes for these traits across the experimental locations. The genotypic variation range was high for seed oil content (75.65%) and thousand-seed weight (68.25%), while it was low (less than 10%) for other traits. Based on the results biplot of genotype × trait performance, Line 1 showed high specific adaptability to Kermanshah. The Sina cultivar and Line 7 performed superiorly in Lorestan, while Line 6 was distinguished in Maragheh. Correlation analysis of agronomic traits also revealed a significant positive correlation between plant height and yield, as well as between plant height and the number of sub-branches. Based on the preliminary adaptation results of safflower lines under rainfed conditions in the three regions and their mean rankings, some lines were selected for further breeding programs at the Dryland Agricultural Research Institute of Iran.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله دانه های روغنی,تنوع ژنتیکی,گلرنگ زراعی,زراعت دیم
نویسندگان مقاله حسین رستمی احمدوندی |
معاونت موسسه تحقیقات کشاورزی دیم- سرارود، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران

رضا امیری |
بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خرم آباد، ایران

صادق شهبازی دورباش |
مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مراغه، ایران

مهدی جمشیدمقدم |
معاونت موسسه تحقیقات کشاورزی دیم- سرارود، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران

خشنود علیزاده دیزج |
بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ارومیه، ایران

علی افتخاری نیا |
بخش تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خرم آباد، ایران

نشانی اینترنتی https://idaj.areeo.ac.ir/article_134372_5d7d0934ff0fbc8c94fa3dc0bfaea0c0.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات