این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
سیاست، جلد ۵۵، شماره ۳، صفحات ۸۰۶-۷۸۳
عنوان فارسی صورت‌بندی ریزوم‌های مؤثر در برساخت واگرایی سرزمینی حزب دموکرات آذربایجان از ایران در پایان جنگ جهانی دوم (۱۹۴۵-۱۹۴۶)
چکیده فارسی مقاله مبتنی بر رهیافت‌ «دلوز» و «گتاری» قلمروزایی گفتمان‌های حاشیه‌ای؛ الگوی خلاقانه از مفصل‌بندی ریزوم‌های اجتماعی است که جهت قلمروزدایی از گفتمان‌های حاکم صورت می‌گیرد. در این زمینه در مقطع زمانی سال‌های 1945 و 1946 حزب دموکرات آذربایجان به رهبری فردی به نام «پیشه‌وری» با اتکا به مجموعه‌ای از مؤلفه‌های ریزوماتیک، انتزاع سرزمینی منطقۀ آذربایجان را مبتنی بر قرائت اپستمیک خود رقم زد. در این پژوهش کوشش شده چگونگی مفصل‌بندی ریزوم‌های اجتماعی این حزب در برساخت گفتمان تلفیقی از پان‌ترکیسم و مارکسیسم و چگونگی قلمروزایی آن در جهت برساخت واگرایی سرزمینی بررسی شود. یافته‌های پژوهش بیانگر آن است که این حزب با اتکا به اندیشۀ سیاسی التقاطی قوم‌گرایی کمونیستی؛ الحاق قلمرو آذربایجان ایران به کشور شوروی را زمینه‌ساز دستیابی طبقۀ پرولتاریا در آذربایجان به حقوق خود تفسیر کرد. از سوی دیگر شارحان این حزب کوشیدند سیر تکوین تاریخ آذربایجان را متفاوت از تاریخ ایران قلمداد کرده و با ناسیونالیسم برساخت‌یافته توسط حکومت پهلوی غیریت‌سازی کنند. همچنین این حزب ضمن همذات‌پنداری ژئوپلیتیک با شوروی، آن را به‌مثابۀ کشوری بازنمایی می‌کرد که درصدد است ثروت ملل محروم را از تسلط استعمارگران غربی خارج سازد. 
کلیدواژه‌های فارسی مقاله ریزوم،حزب دموکرات آذربایجان،واگرایی سرزمینی،ناسیونالیسم ایرانی،دلوز و گتاری،
عنوان انگلیسی Formulation of Rhizomes Effective in Construction the Territorial Secession of Azerbaijan Democratic Party from Iran after World War II (1945-1946)
چکیده انگلیسی مقاله Introduction In political geography, based on the views of Deleuze and Guattari, territory is seen as a field of political order that seeks to impose the dominant discourse of "identity" as a "standard order." Deterritorialization represents forces that oppose this imposed order, attempting to make their discourse hegemonic. In Iran after World War II, the "Marxist-Ethnic" counter-discourse of the Azerbaijan Democratic Party aimed to deterritorialize the centralist nationalist discourse of Pahlavi. Both discourses employed distinct theoretical frameworks to direct rhizomatic micro-movements toward territorial subjectivity; however, the Azerbaijan Democratic Party’s counter-discourse in 1945 and 1946 was more effective in channeling social movement energies and shaping the Azerbaijani people's social imagination for radical change. Various perspectives have emerged regarding how the party articulated its territorial expansion to undermine the central government's sovereignty. Within Deleuze and Guattari’s framework, the territorialization period of the Azerbaijan Democratic Party from 1945-1946 revealed a unique pattern of articulating political rhizomes, though debates persist about how exactly these components contributed to territorial deterritorialization. This research seeks to examine the subject positions within these social rhizomes, specifically focusing on how these interactions deconstructed the centralized nationalist territoriality and transformed it into a 'Marxist-ethnic' discourse during 1945-1946 in Azerbaijan.   Methodology This study explores how the social rhizomes of the Azerbaijan Democratic Party were articulated to construct a counter-discourse advocating territorial secession. The concept of rhizome, within Gilles Deleuze and Félix Guattari’s theory of assemblages, is defined as a non-hierarchical, interconnected network. By integrating this theoretical framework with the symbolic elements of the party’s counter-discourse, the paper investigates how national and territorial concepts were adapted to serve the metaphor of Azerbaijan’s secession from Iran.   Results and Discussion A) Equivalence of ethnicity and Marxist ideology in territorialization: The integration of Pan-Turkism and Communism in Azerbaijan’s territorialization required legitimizing the equivalence of ethnic identity and Marxist classlessness, which became central in the Democratic Party’s discourse. Supporting autonomy and divergent movements were supported as the basis for Azerbaijani proletarian rights and self-determination within a broader Marxist framework. B) Azeri ethnicity’s alienation from Iranian nationalism: The party’s ideology constructed a counter-narrative to Iranian nationalism by mythologizing Azerbaijan’s unique history and positioning it as separate from Iran. They argued that Azerbaijan’s ancestors, like the Medes, had no historical ties to Iran, thus emphasizing a distinct national identity separate from ancient Iran, supported by both party ideologues and Soviet historians. C) Regional federalism against centralized governance: This component promoted territorial autonomy, mobilizing regional identity and advocating for a federalist system as a way to achieve justice and balanced development, viewing the end of centralized monarchy as a necessary step toward regional autonomy and fairness. D) Geopolitical convergence with the Soviet :union:: The party viewed the Soviet :union: as a supporter of oppressed lower classes resisting capitalist imperialism. Collaboration with the Soviet :union:, including securing oil concessions, was seen as a strategic move to counterbalance British influence and secure Azerbaijani independence and resources.   Conclusion The Azerbaijan Democratic Party constructed a narrative where secession was a response to the central Iranian government’s neglect of Azerbaijani socio-economic issues. Its territorial divergence drew on Pan-Turkism within a communist ideology, opposing Iran’s nationalist historiography. Despite proximity to the Soviet :union: facilitating this divergence, the party viewed the USSR as a liberator of nations from colonial-capitalist domination, emphasizing a strategic geopolitical alliance to realize their territorial and ideological aims.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله ریزوم,حزب دموکرات آذربایجان,واگرایی سرزمینی,ناسیونالیسم ایرانی,دلوز و گتاری
نویسندگان مقاله احسان لشگری تفرشی |
دانشیار گروه جغرافیای سیاسی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه یزد، یزد، ایران.

نشانی اینترنتی https://jpq.ut.ac.ir/article_103741_ac2178318d626c624dba8dadf37634f6.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات