این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
فقه و مبانی حقوق اسلامی، جلد ۵۸، شماره ۱، صفحات ۲۵-۴۵
عنوان فارسی تحلیل میزان دیه در هم‌زمانی جنایت موجب شکافتن سر و زوال عقل‌ تعارض‌زدایی از رویکرد دوگانۀ ق.م.ا با پیشنهاد اصلاح
چکیده فارسی مقاله یکی از مسائل مبتلا‌به در پرونده‌های جنایی این است که با ایراد زخم و جراحت ناشی از ترومای مغزی، عقل نیز زائل می‌گردد. در خصوص میزان دیه چنین جنایاتی، میان مواد قانونی تعارض وجود دارد. از طرفی ماده546 قانون‌مجازات-اسلامی، رأی به تداخل دو دیه را حکم می‌کند و از طرف دیگر ماده 678 همان قانون نظر به عدم تداخل دیات را وجیه می‌نماید، که مواد 541، 543 و 544 نیز یارای حکم اخیر است. از آنجائیکه بخش دیات قانون مجازات اسلامی از فقه اقتباس شده است، از باب پاسخ به پرسش با مراجعه به منابع فقهی روشن شد که مسأله از دیدگاه فقیهان نیز محل اختلاف است. گروهی مستند به اصل عدم تداخل، نظر به عدم تداخل دو دیه دارند و برخی نیز قول به تداخل دیات را برگزیده‌اند. نگارندگان با مراجعه کتابخانه‌ای به ادله ناظر بر مسأله و رویکرد توصیفی-تحلیلی به این نتیجه رسیدند که هر یک از جنایات وارد بر عضو و منفعت، سببی مستقل در اشتغال ذمه فرد جنایتکار بوده و در نتیجه، هر کدام، دیه مشخصی در پی دارد و تداخلی بین‌شان صورت نمی‌گیرد. شهرت عملی فقها، اجماعات منقول و نیز معتبره ابراهیم بن عمر، صحت این دیدگاه را پشتیبانی می‌کند. هم‌چنین روشن شد که فراز ابتدایی روایت ابوعبیده‌ به جهت إعراض قاطبه‌ی فقیهان قابلیت استناد را ندارد و علاوه بر این، با اصل عدم تداخل دیات و روایت ابراهیم‌بن عمر، در تعارض است که با تبعیض در حجیت روایت ابوعبیده، قابل رفع است. مبتنی بر نتیجه‌ی اتخاذی، پیشنهادهای متقنی برای مقنن ارائه شد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله ماده 546،ماده 678،دیه زوال عقل،دیه ضربه مغزی،عدم تداخل،
عنوان انگلیسی Analysis of the Dīyah (Blood Money) for Brain Injury Concurrent with Loss of Intellect Reconciling the Dual Approach of the Islamic Penal Code with Proposed Amendments
چکیده انگلیسی مقاله One of the common issues in criminal cases is the loss of intellect resulting from wounds and injuries caused by traumatic brain injury. There is conflict among legal articles regarding the amount of Dīyah for such crimes. On the one hand, Article 546 of the Islamic Penal Code mandates the concurrence (merger) of the two Dīyahs, while on the other hand, Article 678 of the same code deems the non-concurrence of the Dīyahs as justified, which Articles 541, 543, and 544 also support. Considering that the Dīyah section of the Islamic Penal Code is derived from jurisprudence (Fiqh), referring to jurisprudential sources to answer the question revealed that the issue is also a point of disagreement among jurists. A group, relying on the principle of non-concurrence, believes in the non-concurrence of the two Dīyahs, while some have chosen the concurrence of Dīyahs. The authors, through library research of the evidence related to the issue and a descriptive-analytical approach, concluded that each crime committed against a body part and its function constitutes an independent cause for the perpetrator's liability, and as a result, each entails a specific Dīyah, and there is no concurrence between them. The established practice of jurists, transmitted consensus and the reliable narration of Ibrāhīm ibn ʻUmar support the validity of this view. It was also clarified that the initial part of the narration of Abū ʻUbaydah is not reliable due to the rejection of the majority of jurists, and furthermore, it is in conflict with the principle of non-concurrence of Dīyahs and the narration of Ibrāhīm ibn ʻUmar, which can be resolved by selectively accepting the narration of Abū ʻUbaydah. Based on the adopted result, precise proposals were presented to the legislator.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله ماده 546,ماده 678,دیه زوال عقل,دیه ضربه مغزی,عدم تداخل
نویسندگان مقاله امین سلیمان کلوانق |
استادیار، گروه فقه و حقوق اسلامی، دانشکدۀ الهیات و علوم اسلامی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

احمد مرتاضی |
دانشیار، گروه فقه و حقوق اسلامی، دانشکدۀ الهیات و علوم اسلامی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

نشانی اینترنتی https://jjfil.ut.ac.ir/article_102408_48e9f2e42eeecada5333703b8d0aaf1e.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات