این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
مدیریت بیابان، جلد ۱۳، شماره ۲، صفحات ۱-۲۲
عنوان فارسی بررسی روش‌های اصلاحی مناسب استقرار دو گونۀ مرتعی عجوه (C.A.Mey. Aellenia subaphylla ) و درمنه (Artemisia sieberi Besser.) در منطقۀ بیابانی جاجرم
چکیده فارسی مقاله مناطق خشک و نیمه‌خشک که بخش وسیعی از مراتع ایران را در بر می‌گیرند، به دلیل بارندگی اندک، تبخیر زیاد و پراکنش بارندگی، یکی‌از آسیب‌پذیرترین بوم­سازگان­ها هستند. بهره‌گیری از رویکردهایی نظیر ذخیره نزولات جوی و تیمارهای اصلاح­کننده خاک می‌تواند موجب حفظ و افزایش رطوبت خاک، کاهش تبخیر، ارتقای بهره‌وری آب و پایداری پوشش گیاهی شود. در پژوهش حاضر، تأثیر روش‌های مختلف ذخیرۀ نزولات و تیمارهای اصلاحی خاک بر استقرار و رشد دو گونه مرتعی عجوه و درمنه در منطقه بیابانی جاجرم بررسی شد. طرح آماری به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تکرار انجام‌شد. سه روش ذخیره نزولات شامل هلالی آبگیر، پیتینگ و کنتور فارو و تیمارهای اصلاحی خاک شامل نانوذرات رس اکریلیک در 2سطح، قارچ Glomus intraradices، قارچ Glomus mosseae، قارچ
Glomus pasciculatum، خاک‌پوش کاه، زئولیت در دوسطح و تیمار شاهد مورد ارزیابی قرار گرفتند. ویژگی‌های گونه‌های مستقر شده از جمله استقرار، تاج پوشش، ارتفاع گیاه، قطر بزرگ و قطرکوچک در سال اول پس از استقرار اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که گونه عجوه در روش کنتورفارو با 21/71% و گونه درمنه نیز در روش پیتینگ با 11/86%، بیشترین استقرار و در مقابل، روش هلالی آبگیر، کمترین میزان استقرار را برای هر دو گونه داشته‌است. تیمارهای اصلاحی خاک برای هردو گونه تأثیر معنی­داری نداشتند. برای گونۀ عجوه بین روش‌های ذخیره نزولات، قطر بزرگ و قطر کوچک گیاه در صفات مورد بررسی گیاه اختلاف معنی‌دار وجود داشت و برای گونه درمنه بین روش‌های ذخیره نزولات، قطر بزرگ و سطح تاج­پوشش گیاه اختلاف معنی‌دار وجودداشت. یافته‌ها نشان داد که برای مشاهدۀ اثر تیمارهای اصلاحی، نیاز به داده‌های بلندمدت وجود دارد.  
کلیدواژه‌های فارسی مقاله احیای مراتع بیابانی،استقرار گیاه،تیمارهای اصلاحی خاک،ذخیره نزولات،
عنوان انگلیسی The investigation of the establishment methods of Aellenia subaphylla C.A. Mey. and Artemisia sieberi Besser. in the desert region of Jajarm
چکیده انگلیسی مقاله Arid and semi-arid regions, which cover a large proportion of Iran’s rangelands, are among the most vulnerable ecosystems due to low precipitation, high evaporation, and uneven rainfall distribution. These conditions result in increased surface runoff, reduced soil infiltration, and severe limitations in water resources. Implementing strategies such as rainwater harvesting techniques and soil amendment treatments has the potential to enhance soil moisture retention, minimize evaporation losses, improve water-use efficiency, and ultimately support the sustainability of vegetation cover. In the present study, the effects of different rainwater harvesting methods and soil amendment treatments on the establishment and growth of two rangeland species, Aellenia subaphylla and Artemisia sieberi, were evaluated in the desert rangelands of Jajarm, Iran. The experiment was conducted as a factorial arrangement within a randomized complete block design with four replications. Three rainwater harvesting methods including crescent-shaped catchments, pitting, and contour furrows, were tested in combination with soil amendment amendments including two levels of acrylic clay nanoparticles, Glomus intraradices, Glomus mosseae, Glomus fasciculatum, straw mulch, two levels of zeolite, and a control. Vegetation parameters such as establishment rate, canopy cover, plant height, and major and minor diameters were measured during the first year after establishment. The results showed that A. subaphylla achieved the highest establishment rate (71.21%) under the contour furrow method, while A. sieberi recorded its highest establishment rate (86.11%) under the pitting method. Conversely, the crescent-shaped catchment resulted in the lowest establishment rates for both species. Soil amendment treatments did not exhibit significant effects on either species. Significant differences among rainwater harvesting methods were observed in terms of major and minor diameters for A. subaphylla, and in major diameter and canopy cover for A. sieberi. Overall, the findings suggest that while rainwater harvesting methods play a critical role in improving the establishment of rangeland species, long-term studies are required to fully evaluate the impacts of soil amendment treatments.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله احیای مراتع بیابانی,استقرار گیاه,تیمارهای اصلاحی خاک,ذخیره نزولات
نویسندگان مقاله حسن یگانه |
دانشیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.

محسن حسینعلی زاده |
دانشیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.

وحید آرانیان |
دانشجوی دکتری علوم و مهندسی مرتع دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.

علی محمدیان بهبهانی |
دانشیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.

خدیجه خرمندار |
فارغ التحصیل دکتری مدیریت مناطق بیابانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.

نشانی اینترنتی https://www.jdmal.ir/article_729526_1431d45c7c1788e0fc866ed91e7e9014.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات