این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
مطالعات ترجمه قرآن و حدیث، جلد ۱۱، شماره ۲۰، صفحات ۱۱۴-۱۴۳
عنوان فارسی برهم‌کُنش «دعا» و «امر الهی»: تحلیل رابطه دوسویه در چارچوب متن قرآن کریم
چکیده فارسی مقاله خداوند انسان را به دعا کردن فراخوانده و باب تعامل زبانی و نوعی گفت‌وشنود را میان خود و انسان گشوده است. دعا در مواضع قابل توجّهی از متن قرآن، در پیوند با «امر الهی» قرار دارد. این پژوهش با هدف تحلیل برهم‌کُنش این دو مفهوم و با بهره‌گیری از روش تحلیل محتوای مضمونی، می‌کوشد تا الگویی قرآنی از تعامل دعا و امر الهی به دست دهد. یافته‌ها دلالت بر تعامل پویا و سه‌وجهی میان سه مفهوم «امر الهی»، «طمع» و «دعا» در سیاقی واحد دارد؛ این هم‌کنشی، حاکی از آن است که «امر الهی» به‌معنای حکمرانی ویژه خداوند، موجِد اصلی «طمع» در معنای امیدِ این‌جهانی است و دعا، کنشی برخاسته از چنین امیدی است. تحلیل آیات سوره‌های اعراف، رعد، ابراهیم، نحل، سجده و غافر نشان می‌دهد که دعا در بستر «امر الهی» معنا می‌یابد؛ امری که هم شامل سنت‌های جاری در آفرینش است و هم امکان مداخله بی‌واسطه الهی را فراتر از اسباب طبیعی تأیید می‌کند. انسان با درک اینکه جهان بر پایه «امرِ الله» استوار است، به این باور می‌رسد که خداوند قادر است هر وضعیتی را تغییر دهد. از این منظر، دعا انسان را به مشارکت فعّالانه در اداره جهان و امکانِ تغییر سرنوشت دعوت می‌کند و به‌عنوان ابزاری کلیدی در تکمیل مقام خلیفه‌اللهی انسان شناخته می‌شود که مسئولیت او را در قبال جهان یادآوری می‌کند. اخلاص و شناخت (ادراک جایگاه امر الهی) به‌عنوان دو شرطِ لازم تأثیرگذاریِ دعا، نشان می‌دهد که مشارکت انسان در تدبیر جهان، مشروط به رشد معنوی و اخلاقی اوست.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله دعا،امر الهی،امید،طمع،تحلیل محتوا،
عنوان انگلیسی The Interaction between Duʿāʾ and Amr Allāh: A Bidirectional Analysis within the Framework of the Qur’anic Text
چکیده انگلیسی مقاله God calls human beings to engage in duʿāʾ (supplication), opening a linguistic and dialogical channel of interaction between Himself and humanity. In significant instances within the Qur’anic text, duʿāʾ is closely linked to the concept of amr Allāh (amr ilāhī-divine command or decree). This study aims to analyze the interaction between these two concepts using thematic content analysis, striving to develop a Qur’anic model of the interplay between duʿāʾ and amr Allāh. The findings indicate a dynamic, threefold interaction among the concepts of amr Allāh, ṭamaʿ (hope or longing), and duʿāʾ within a unified context. This interaction reveals that amr Allāh, understood as the special governance of God, is the primary source of ṭamaʿ in the sense of worldly hope, while duʿāʾ is an action emanating from such hope. An analysis of verses from Surahs al-Aʿrāf, Ar-Raʿd, Ibrāhīm, An-Naḥl, As-Sajda, and Ghāfir demonstrates that duʿāʾ derives its meaning in the context of amr Allāh—a reality that encompasses both the established natural laws (sunan) of creation and the possibility of direct divine intervention beyond natural causes. By understanding that the universe is founded upon amr Allāh, human beings come to believe that God is capable of changing any state or condition. From this perspective, duʿāʾ invites humans to active participation in the administration of the world and the possibility of altering destiny. It is recognized as a key means in fulfilling human vicegerency (khilāfat Allāhī), reminding individuals of their responsibility toward the world. Sincerity (ikhlāṣ) and knowledge (awareness of the status of amr Allāh) are identified as two necessary conditions for the efficacy of duʿāʾ, illustrating that human involvement in the governance of the world is conditional upon their spiritual and ethical development.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله دعا,امر الهی,امید,طمع,تحلیل محتوا
نویسندگان مقاله رامین طیاری نژاد |
دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه تهران

ابوالفضل خوش منش |
دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه تهران

نشانی اینترنتی https://qhts.modares.ac.ir/article_23953_1f2d276e58d69ba024718754eeb8c80b.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات