این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
لسان مبین، جلد ۱۷، شماره ۶۱، صفحات ۵۳-۸۱
عنوان فارسی گستره مفهوم انتزاعی "تدبر" در دستگاه معنایی نهج‌البلاغه براساس نظریه مقوله‌بندی
چکیده فارسی مقاله آشنایی با روش‌های معنی‌شناسی جدید و امکان‌سنجی کاربست آنها بر متون دینی، خواننده را به شناخت ‌عمیق‌تری از لایه‌های معنایی متن که ریشه در قصد متکلم دارد، رهنمون می‌کند؛ البته تمام روش‌های نوین ‌معنی‌شناسی قابلیت تطبیق بر متون دینی را ندارند. مقوله‌بندی یکی از مباحث زبانشناسی شناختی است که ‌بسط معنایی واژگان را تحت عنوان نظریه شبکه شعاعیِ در بافت‌ کلام بررسی می‌کند و به‌نوعی با واکاوی و ‌آنالیز لایه‌های مختلف متن، بر «معنی‌شناسی متن» متمرکز است. شبکه شعاعی پیرامون یک معنای هسته شکل ‌گرفته که از آن، به‌ پیش‌نمونه یاد می‌شود. پژوهش پیش‌رو می‌کوشد با روش توصیفی تحلیلی و رویکرد ‌معنی‌شناسی همزمانی به بافت زبانی، مفهوم انتزاعی تدبر را در دستگاه معنایی نهج‌البلاغه در قالب نظریه ‌مقوله‌بندی با تکیه بر معنی‌شناسی رابطه‌ای نقد و تحلیل کند. از آنجاکه تدبر در زمره افعال شناختی انسان ‌محسوب می‌شود، شناخت شبکه معنایی مرتبط با این مفهوم، حائز اهمیت است. نتایج پژوهش نشان داد در ‌متن نهج‌البلاغه، مفهوم‌شناسی تدبر به دو روش مستقیم و غیر مستقیم قابل بررسی است وتحلیل مؤلفه‌ای ‌تدبر با تکیه بر شروط لازم، برحسب مصادیقش، متغیر است. آینده‌نگری و فرجام‌اندیشی، معنای کانونی تدبر ‌و تدبیر است. این دو واژه، علاوه‌بر مفهوم انتزاعی در بافت‌ زبانی، ماهیت ارجاعی گرفته و این امر، در «تدبیر ‌شهداء» و «تدبیر خواجگان» به اوج می‌رسد. انعطاف‌پذیری مفهوم تدبر دال بر سیالیت معنا دارد. از طرفی، ‌بسط واژگانی تدبیر نسبت به تدبر بیشتر است. شبکه معنایی این مفهوم انتزاعی، در دوخوشه معنایی توافقی و ‌تقابلی، و توسیع شمولی ومجازی نسبت به معنای مرکزی قرار دارد.‌
کلیدواژه‌های فارسی مقاله نهج البلاغه،معناشناسی،مقوله‌بندی،پیش‌نمونه،تدبر،
عنوان انگلیسی ‎ The Scope of the Abstract Concept of "Contemplation" in the Semantic ‎‎Framework of Nahj al-Balagha Based on Categorization Theory ‎
چکیده انگلیسی مقاله An understanding of contemporary semantic methodologies and their ‎applicability ‎to religious texts allows readers to gain deeper insights into ‎the layers of meaning ‎derived from the speaker's intent; however, not all ‎modern semantic approaches are ‎suitable for religious texts. ‎Categorization, a topic within cognitive linguistics, ‎investigates how ‎vocabulary expands semantically through radial network theory in ‎‎discourse contexts, focusing on "text semantics" by exploring different ‎textual ‎layers. The radial network centers around a core meaning known ‎as a prototype.‎ This study analyzes and critiques the abstract notion of ‎contemplation within the ‎semantic framework of Nahj al-Balagha by ‎employing a descriptive-analytical ‎methodology alongside a synchronic ‎semantic perspective that emphasizes ‎relational semantics. Since ‎contemplation is classified as one of human cognitive ‎actions, ‎understanding its associated semantic network is crucial.‎ Findings ‎indicate that in Nahj al-Balagha, contemplation can be examined ‎through ‎both direct and indirect approaches, with componential analysis ‎showing variability ‎based on specific instances. Foresight and ‎considerations about life's end are central ‎meanings for both ‎contemplation and management. These terms embody abstract ‎concepts ‎within their contexts, acquiring referential significance, especially in ‎‎‎"management of martyrs" and "management of eunuchs." The ‎adaptability of ‎contemplation reflects its fluidity in meaning, while the ‎lexical expansion of ‎management surpasses that of contemplation, ‎existing within consensual and ‎oppositional clusters‎
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله نهج البلاغه,معناشناسی,مقوله‌بندی,پیش‌نمونه,تدبر
نویسندگان مقاله الهام بابلی بهمه |
دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشگاه کاشان، دانشکده ادبیات و زبان‌های خارجی، ایران، کاشان.

نشانی اینترنتی https://lem.journals.ikiu.ac.ir/article_3615_5c6e6258efc12e1e22b65ebea8be3b21.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات