این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
نقد ادبی، جلد ۳، شماره ۱۰، صفحات ۷-۳۴
عنوان فارسی دوره‌بندی تاریخ دانش بلاغت فارسی
چکیده فارسی مقاله «دوره» در مطالعات تاریخی مفهومی نظام بخش است و مورّخان علوم و هنرها را در طبقه بندی اطّلاعات تاریخی یاری می کند. در اغلب کتب تاریخ ادبیات، «دوره بندی» اساسی ترین پایۀ بخش بندی و فصل بندی است. دوره بندی در علوم ادبی مانند بلاغت نیز روایی و کاربرد یافته است. ازجمله شوقی ضیف، تاریخ بلاغت عربی- اسلامی را به ادواری تقسیم کرده است. در این مقاله طرحی برای دوره بندی تاریخ بلاغت فارسی پیشنهاد شده است. نظام بلاغت نظری فارسی دراصل از زبان عربی گرفته شده اما کیفیّت و کمیّت اقتباس در ادوار زمانی مختلف یکسان نبوده است. بلاغیون فارسی نویس خود نیز گاه نوآوری هایی داشته اند و گاه از نظام بلاغت نظری سایر تمدّن های مجاور ازجمله بلاغت هندی در بررسی زیبایی های سخن فارسی بهره گرفته اند. برمبنای عصر زندگی نویسندگان کتب بلاغت فارسی و شباهت و یکسانی رویکرد هایی که در نگارش کتب و رسالات بلاغی در پیش گرفته اند در این نوشته چهار دوره متفاوت را بازشناخته ایم: 1. دورۀ بومی سازی (از قرن پنجم تا هفتم ) که دورۀ آغازین بلاغت فارسی است و سه کتاب مهمّ ترجمان البلاغه، حدائق السحر فی دقایق الشعر و المعجم فی معاییر اشعار العجم را دربرمی گیرد. 2. دورۀ شرح و تقلید (از قرن هشتم تا پیش از دورۀ معاصر) که عصر شرح نویسی بر کتب دوره بومی سازی است. 3. دورۀ هندی مآبی (مقارن با رواج سبک هندی) که در آن فارسی نویسان هند و سبک هندی می کوشند سخن فارسی را به میزان نظام بلاغیِ برگرفته از هندی برسنجند. 4. دورۀ بلاغت مدرسی (دورۀ معاصر) که دوره متأخّرتر محسوب می شود و کتب درسی بلاغت فارسی را شامل است. کلیدواژه ها: بلاغت فارسی، دوره بندی، تاریخ بلاغت، بیان، بدیع.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله بلاغت فارسی،تاریخ بلاغت،بیان،بدیع،دوره‌بندی،
عنوان انگلیسی Periodizing History of Persian Rhetorics
چکیده انگلیسی مقاله In historical studies, period is a regulative concept. It helps historians of arts and sciences classify historical information. In most literary histories, periodization is the most essential basis of division. Periodization also was applied in literary studies like rhetorics. For example, Shawqi Zaif has divided the history of Islamic-Arabic rhetorics into periods. In this article, we are to propose a schema for periodization of history of Persian rhetorics. System of Persian rhetorics was originally derived from Arabic rhetorics but the quality and quantity of adaptation in different periods wasn’t the same. In some cases, Persian rhetoricians came up with important innovations in periodization and sometimes they made use of rhetorics of the other civilizations for instance Indian rhetorics in order to study aesthetical aspects of Persian literature. Base on the historical era they were living in and the similarities of their approaches, we can distinguish four different periods: 1. Localization Period: This period, as the first period of Persian rhetorics, includes the most important books of Persian rhetorics: Tarjoman al-balaqa, Hadaeq al-sehr, and Al-mo’jam fi ma’air ash’ar al-ajam; 2. Interpretation and Imitation Period: Most of rhetoric books in this period are interpretations of previous period; 3. Pseudo- Indian Period: In this period, a few rhetoricians try to apply Indian rhetorics to Persian literature; 4. Scholastic Period: The last period is a contemporary one and includes new rhetorical textbooks.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله بلاغت فارسی,تاریخ بلاغت,بیان,بدیع,دوره‌بندی
نویسندگان مقاله ناصرقلی سارلی |
استادیار دانشگاه تربیت معلّم

فاطمه سعادت رخشان |
کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی

نشانی اینترنتی https://lcq.modares.ac.ir/article_18486_44edb2360cbe490d39a23663eaa8209a.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات