این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهش های محیط زیست، جلد ۱۶، شماره ۳۱، صفحات ۱۹۱-۲۰۸
عنوان فارسی ارزیابی تاب‌آوری کالبدی- فضایی سکونتگاه‌های روستایی علی‌آباد‌کتول در برابر سیلاب با استفاده از آنتروپی شانون
چکیده فارسی مقاله تغییر اقلیم موجب افزایش شدت و فراوانی سیلاب‌ها شده است. این مخاطرات طبیعی تأثیرات منفی قابل توجهی بر زندگی و زیرساخت‌های جوامع دارند. بررسی تاب‌آوری در ابعاد مختلف می‌تواند راهکارهای مؤثری برای مقابله با پدیده‌های اقلیمی ارائه دهد. این پژوهش با هدف ارزیابی تاب‌آوری کالبدی-زیرساختی در برابر سیل در مناطق روستایی شهرستان علی‌آباد‌کتول به منظور ارتقا ظرفیت تاب‌آوری سکونتگاه‌های روستایی انجام شده است. شاخص‌های مؤثر بر خطرپذیری سیل شامل ارتفاع، شیب، شاخص رطوبت توپوگرافی، بارندگی، پو شش گیاهی، بافت خاک، فاصله از رودخانه و پهنه سیلابی با دوره بازگشت 100 ساله شناسایی شدند. سپس این شاخص‌ها با روش تحلیل سلسله مراتبی ارزیابی شدند. شاخص‌های مراکز درمانی، فاصله از جاده، کیفیت و اسکلت ابنیه، برق، گاز و آب در این پژوهش به عنوان شاخص‌های کالبدی مورد بررسی قرار گرفتند که باکمک آنتروپی شانون وزن‌دهی شدند. سپس با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، نقشه تاب‌آوری کالبدی-زیرساختی برای مناطق روستایی تهیه شد. نتایج نشان داد که از لحاظ پراکنش جمعیت روستایی، 5/45 درصد از مناطق روستایی شهرستان دارای تاب‌آوری کالبدی-زیرساختی خوب، 4/23 درصد متوسط و 1/31 درصد پایین در برابر سیل هستند. مناطق مرکزی و شمالی شهرستان به دلیل برخورداری از ویژگی‌های کالبدی-زیرساختی مناسب‌تر، از تاب‌آوری بالاتری برخوردارند. در مقابل، مناطق جنوبی و غربی به دلیل کیفیت پایین سازه‌ها (60 درصد متوسط و 15 درصد پایین)، دسترسی محدود به زیرساخت‌ها و خدمات (52 درصد متوسط و 28 درصد پایین) و موقعیت جغرافیایی نامطلوب، تاب‌آوری کمتری در برابر سیل دارند. بنابراین، سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی برای افزایش تاب‌آوری کالبدی- ساختی نواحی آسیب‌پذیر ضروری است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله آنتروپی شانون،تاب‌آوری کالبدی-زیرساختی،تغییر اقلیم،سیلاب،علی‌آباد‌کتول،
عنوان انگلیسی Evaluating the Physical- Spatial Resilience of Rural Settlements in Aliabadkatoul County Against Flood Using Shannon Entropy
چکیده انگلیسی مقاله Climate change has led to an increase in the intensity and frequency of floods. These natural hazards have significant negative impacts on the lives and infrastructure of communities. Examining resilience in various dimensions can provide effective solutions to deal with climate change. This research aimed to evaluate the physical-infrastructural resilience against floods in rural areas of Aliabadkatoul County to enhance the resilience capacity of rural settlements. Flood vulnerability indicators, including elevation, slope, topographic wetness index, rainfall, soil texture, distance from the river, and the 100-year flood zone, were identified. These indicators were evaluated using AHP method. Indicators of quality and structure of buildings, healthcare centers, and distance from roads, electricity, gas, and water were considered as physical indicators in this study, and their weights were determined using Shannon entropy. Then, using a Geographic Information System (GIS), a map of physical-infrastructural resilience for rural areas was prepared. The results showed that regarding the distribution of the rural population, 45.5% of rural areas in the county have good physical-infrastructural resilience, 23.4% have moderate resilience, and 31.1% have low resilience against floods. The central and northern parts of the county have greater resilience due to their more favorable physical and infrastructural features. In contrast, the southern and western regions have lower flood resilience due to the poor quality of structures (60% moderate and 15% low), limited access to infrastructure (52% moderate and 28% low), and unfavorable geographical location. Therefore, policymaking to increase the physical-structural resilience of vulnerable areas is essential.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله آنتروپی شانون,تاب‌آوری کالبدی-زیرساختی,تغییر اقلیم,سیلاب,علی‌آباد‌کتول
نویسندگان مقاله هیرسا طاهری مشهدی |
دانشجوی دکترا برنامه ریزی محیط زیست، گروه کشاورزی و منابع طبیعی، پردیس البرز، دانشگاه تهران، ایران

اسماعیل صالحی |
استاد دانشکده محیط زیست، پردیس دانشکده های فنی، دانشگاه تهران، ایران

احمد نوحه گر |
استاد دانشکده محیط زیست، پردیس دانشکده های فنی، دانشگاه تهران، ایران

شهرزاد فریادی |
دانشیار دانشکده محیط زیست، پردیس دانشکده های فنی، دانشگاه تهران، ایران

نشانی اینترنتی https://www.iraneiap.ir/article_229983_3751ee3359851ec39e2b8009a09bf522.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات