این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهش های نوین در تصمیم گیری، جلد ۱۰، شماره ۲، صفحات ۵۴-۷۹
عنوان فارسی سیستم استنتاجی فازی سلسله مراتبی جهت استفاده از قوانین تخفیف مجازات کیفری
چکیده فارسی مقاله اختلاف‌نظر در آرای قضایی ناشی از اختیارات گسترده قضات در اعمال سلیقه‌ای تخفیف مجازات، چالشی اساسی در نظام عدالت کیفری است. این مسئله نه‌تنها موجب تشتت در تصمیمات قضایی می‌شود، بلکه اعتماد عمومی به‌نظام قضایی را نیز تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. پژوهش حاضر باهدف کاهش این ناهمگونی و ارائه راهکاری نظام‌مند، به طراحی یک سیستم هوشمند پشتیبان تصمیم‌گیری قضات با ترکیب استنتاج فازی و روش دیمتل فازی در قالب یک ساختار سلسله‌مراتبی چهارسطحی پرداخته است.
در گام نخست، با بهره‌گیری از روش دیمتل فازی، اهمیت هر یک از شروط تخفیف مجازات مندرج در ماده 38 قانون مجازات اسلامی، بر اساس نظرات شش قاضی خبره تعیین شد. این مرحله امکان اولویت‌بندی معیارهای تأثیرگذار در تخفیف مجازات را بادقت بالایی فراهم کرد. سپس، یک سیستم فازی سلسله‌مراتبی با پایگاه قواعد 83 گانه طراحی شد که منطبق با دانش خبرگان و اصول حقوقی است. پیاده‌سازی این مدل بر روی یک پرونده کیفری واقعی، کارایی آن را در صدور آرای قضایی منسجم و مستدل نشان داد.
نوآوری اصلی این پژوهش در تلفیق روش‌های فازی و سلسله‌مراتبی برای نخستین‌بار در حوزه حقوق کیفری است. این مدل علاوه بر ارائه استانداردی عینی برای اعمال تخفیف مجازات، الگویی برای توسعه سیستم‌های هوشمند در سایر حوزه‌های حقوقی، مانند تعیین میزان دیه، تخفیف در جرائم مالی، یا ارزیابی علل مشدده، محسوب می‌شود. نتایج این پژوهش می‌تواند به افزایش انسجام آرای قضایی، کاهش خطاهای انسانی و ارتقای شفافیت در فرایند دادرسی کمک شایانی نماید.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله استنتاج سلسله‌مراتبی فازی،پایگاه قواعد فازی،تخفیف مجازات کیفری،سیستم پشتیبان تصمیم،
عنوان انگلیسی A Hierarchical Fuzzy Inference System for Applying Criminal Sentencing Mitigation Provisions
چکیده انگلیسی مقاله Discrepancies in judicial rulings stemming from judges' broad discretionary powers in applying subjective sentence mitigation pose a fundamental challenge to the criminal justice system. This issue not only leads to inconsistencies in judicial decisions but also undermines public trust in the judicial system. The present study aims to reduce this heterogeneity and provide a systematic solution by designing an intelligent decision support system for judges, combining fuzzy inference and the Fuzzy DEMATEL method within a four-level hierarchical structure.
In the first step, using the Fuzzy DEMATEL method, the significance of each mitigating condition outlined in Article 38 of the Islamic Penal Code was determined based on input from six expert judges. This phase enabled precise prioritization of criteria influencing sentence mitigation. Subsequently, a hierarchical fuzzy system with an 83-rule knowledge base was designed, aligned with expert knowledge and legal principles. The implementation of this model on a real criminal case demonstrated its effectiveness in producing consistent and well-reasoned judicial opinions.
The primary innovation of this research lies in the novel integration of fuzzy and hierarchical methods within the realm of criminal law. This model not only provides an objective standard for applying sentence mitigation but also serves as a template for developing intelligent systems in other legal domains, such as determining restitution, mitigating financial crimes, or assessing aggravating circumstances. The findings of this study can significantly contribute to enhancing consistency in judicial rulings, reducing human errors, and increasing transparency in the adjudication process.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله استنتاج سلسله‌مراتبی فازی,پایگاه قواعد فازی,تخفیف مجازات کیفری,سیستم پشتیبان تصمیم
نویسندگان مقاله محسن امیری |
دانشجوی دکتری تخصصی مدیریت فناوری اطلاعات، دانشکده علوم انسانی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.

رضا مداحی |
استادیار، گروه ریاضی، دانشکده مهندسی کامپیوتر، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.

بیتا یزدانی |
استادیار، گروه مدیریت، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.

زهرا بهشتی |
استادیار، دانشکده مهندسی کامپیوتر، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.

نشانی اینترنتی https://journal.saim.ir/article_729329_adcec73bf6ae48090f4e682a1f9151f8.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات